De Europese Commissie leidt een formele inbreukprocedure in tegen het Verenigd Koninkrijk naar aanleiding van de opschorting van bepaalde goederencontroles tussen Noord-Ierland en het vasteland tot 1 oktober. ‘De eenzijdige acties van het Verenigd Koninkrijk hebben het vertrouwen geschonden’, valt te horen in Europese kringen.
Alles draait rond de controles op goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland worden verhandeld. Die controles zijn nodig, omdat Noord-Ierland – dat deel uitmaakt van het Verenigd Koninkrijk – zich ondanks de brexit blijft houden aan de regels van de Europese interne markt. Ze moeten verhinderen dat er smokkelroutes ontstaan voor producten die via het Verenigd Koninkrijk ongecontroleerd op Europees grondgebied zouden belanden. Bovendien worden harde controles op het Ierse eiland zo vermeden, een cruciale voorwaarde voor het vredesproces.
De Britse regering vroeg eind vorig jaar om een kort uitstel tot eind maart om alle controles op poten te zetten. De Europese Unie ging akkoord met die gratieperiode, maar de Britse regering kondigde begin deze maand eenzijdig aan dat de douanecontroles nog zeker tot 1 oktober kunnen wachten. Londen vreest voor lege rekken in de supermarkten.
De Europese Commissie leidt nu een inbreukprocedure in. Ze stuurt de Britse regering maandagmiddag een officiële brief met een verzoek tot opheldering. Dat proces kan uiteindelijk leiden tot een procedure bij het Europees Hof van Justitie. Daarnaast brengt Eurocommissaris Maros Sefcovic de Britse zaakgelastigde, ex-brexitonderhandelaar David Frost, op de hoogte in een ‘politieke brief’, klinkt het in Europese kringen.
Vertrouwensbreuk
Europese diplomaten spreken over een vertrouwensbreuk met het Verenigd Koninkrijk, omdat het de afspraken die het zelf heeft onderhandeld in het echtscheidingsakkoord met de Europese Unie met de voeten treedt. ‘Wat gebeurd is, is ernstig. Het Verenigd Koninkrijk zegt bepaalde actoren eigenlijk om de internationale rechtsregels niet te volgen, en dat voor een onbeperkte tijdsduur’, klinkt het.
De problemen met bevoorrading waar Londen voor vreest zijn volgens de EU deels ‘het gevolg van de keuzes die de Britse regering heeft gemaakt in het kader van de brexit’. ‘Groot-Brittannië heeft ervoor gekozen uit de interne markt te stappen. Beide partijen wisten dat er goederencontroles zouden komen, de Britse regering heeft die keuze gemaakt en dat staat in het Noord-Ierse protocol. Dat moet geïmplementeerd worden.’
Tegelijkertijd wil de EU zich naar eigen zeggen flexibel blijven opstellen. De Europese Commissie zal de Britse regering daarom in eerste instantie vragen naar een duidelijke ‘routekaart’, met duidelijke tussentijdse doelstellingen om uiteindelijk te komen tot een volledige toepassing van het akkoord. ‘Dat zou verdere gratieperiodes kunnen rechtvaardigen’, klinkt het. De Commissie hoopt de plooien in de komende twee weken glad te strijken.
Vertraging
De Britse regering vindt de stappen van de EU onterecht. De Britten houden vol dat zij het verdrag met de Europese Unie niet hebben geschonden. Dat Londen op eigen houtje wacht met controles op goederen die van Britse bodem naar Noord-Ierland worden verscheept, zou wel degelijk legaal zijn. Ze voeren de afspraken ‘voortvarend en te goeder trouw uit’, klinkt het.
Dat het land wat meer tijd neemt voor het instellen van de controles, is volgens Londen nu eenmaal gemeengoed bij net gesloten internationale verdragen. ‘De EU lijkt zelf op sommige vlakken ook tijd nodig te hebben om de details van onze afspraken in te voeren’, merkt een woordvoerder op. (Belga)
