Boris Johnson neemt opnieuw de handschoen op tegen EU: ‘Hij speelt een dubbelspel’
Maandag beginnen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk formeel te onderhandelen over hun toekomstige relatie. Maar de sfeer is gespannen. Brussel speelt het spel hard en daar wil het Verenigd Koninkrijk allerminst voor onderdoen.
Dinsdag kreeg Europees hoofdonderhandelaar Michel Barnier het mandaat van de lidstaten om de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk aanstaande maandag aan te vatten.
Daarin staan enkele eisen die in het Verenigd Koninkrijk allerminst worden gesmaakt. Brits minister van Binnenlandse Zaken Michael Gove verklaarde donderdagmiddag dat zijn regering uit de onderhandelingen zal stappen als de Unie zich niet naar de Britse eisen schikt.
Knack vroeg tekst en uitleg aan professor Europese politiek Steven Van Hecke (KULeuven).
Van Hecke: De Britse regering heeft de afgelopen weken al meermaals aangegeven dat het zelfverzekerd in de schoenen staat en niet van plan is om zich te laten intimideren. Michael Gove toonde zich deze donderdagmiddag erg vastberaden. Zonder enige zweem van twijfel ging hij lijnrecht in tegen de positie die de Europese Unie momenteel inneemt. Het lijkt erop dat het Verenigd Koninkrijk opnieuw voor een regelrechte ramkoers kiest.
Wat betekent dat voor de onderhandelingen die maandag aanvatten?
Van Hecke: Beide partijen zullen de gesprekken onder een negatief gesternte aanvatten. Punt per punt overliep Gove de zaken waarover het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie het momenteel niet eens zijn. Maar wie focust op de twistpunten, dreigt de gemeenschappelijke belangen uit het oog te verliezen. Uiteindelijk moet er wel een compromis gevonden worden, anders dreigt er op 31 december alsnog een harde brexit zonder akkoord. En dat is zowel voor het Verenigd Koninkrijk als voor de Europese Unie allesbehalve een ideale uitkomst.
Speelt de regering-Johnson blufpoker of is het hen menens?
Van Hecke: In de nauwe kring van gelijkgezinde brexiteers die Boris Johnson rond hem heeft verzameld, gelooft men tot op bepaalde hoogte wel degelijk dat het Verenigd Koninkrijk ook zonder akkoord met de Europese Unie kan. Maar sommige groepen in de samenleving zullen de gevolgen hoe dan ook dragen als er geen overeenkomst wordt gevonden. Daar lijkt de regering-Johnson niet van wakker te liggen. In tegenstelling tot de Europese Unie, dat een voordelig akkoord voor alle partijen nastreeft, willen Johnson en co. vooral een deal die goed is voor het Verenigd Koninkrijk.
Het lijkt erop dat het Verenigd Koninkrijk opnieuw voor een regelrechte ramkoers kiest.
Steven Van Hecke
Gove haalde vooral elementen aan over de toekomstige relatie die vervat zijn in de niet-bindende politieke verklaring. Heeft de regering-Johnson niet het goed recht om daarop terug te komen?
Van Hecke: Je kan het een regering nooit kwalijk nemen dat ze op een eerder standpunt terugkomt. Dat is overigens de geest van de brexit zelf. Het Verenigd Koninkrijk was aanvankelijk helemaal niet van plan om de Unie op deze manier te verlaten, maar de regering is van gedacht veranderd en daar heeft de Europese Unie rekening mee moeten houden. Zo werken onderhandelingen nu eenmaal.
De Britten dreigen er bovendien ook mee om bepalingen uit het bindende terugtrekkingsakkoord niet zullen uitvoeren. Denk maar aan de douanecontroles tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland.
Van Hecke: Europees brexitonderhandelaar Michel Barnier heeft dat vorige week nog aangestipt. De Unie beschouwt de implementatie van het terugtrekkingsakkoord als een soort van lakmoesproef voor het Verenigd Koninkrijk. Indien de regering-Johnson die gemaakte afspraken niet nakomt, dan wil de Unie dat gebruiken tijdens de onderhandelingen over de toekomstige relatie. Maar de regering-Johnson is niet van plan om zich onder druk te laten zetten en vindt dat Unie zich niet te moeien heeft. Dat laatste klopt natuurlijk niet, want beide partijen zijn het wel overeengekomen in het scheidingsakkoord. De komende weken en maanden zal duidelijk worden wie er toch het eerst door de knieën zal gaan.
Boris Johnson heeft het akkoord met de Europese Unie aan het thuisfront verkocht als ‘het béste akkoord ooit’. Nochtans bevat die overeenkomst toegevingen die Johnson naar eigen zeggen nooit zou doen. Dient Johnson de soep opnieuw heter op dan ze zal gegeten worden?
Van Hecke: Johnson speelt natuurlijk een dubbelspel. Als het tot een akkoord komt, zal hij enkele Europese toegevingen verpakken als een grote triomf. Op die manier kan hij de aandacht van de rest van het akkoord afwenden. Maar nogmaals, de Britse regering voelt zich ook comfortabel bij een eventuele harde brexit. Veel meer dan de Europese Unie, die dat scenario koste wat het kost wil vermijden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier