‘Europa draait niet alleen om cijfers en statistieken, Europa staat ook voor gedeelde waarden’

‘Bij de Europese verkiezingen op 26 mei is het woord aan u. Maak duidelijk waar u voor staat. In het stemhokje hebben we allemaal evenveel te zeggen over onze gemeenschappelijke toekomst’, schrijft Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie.

Over enkele weken nemen de Europese kiezers deel aan de grootste transnationale democratische exercitie ter wereld. 427 miljoen mensen in 28 landen kunnen dan stemmen voor de leden van het Europees Parlement die hen vertegenwoordigen. Met hun stem bepalen zij ook de richting van de Europese politiek voor de komende vijf jaar.

Nu is het een feit dat een behoorlijk deel van het electoraat al een tijd niet warmloopt voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. Er zijn nogal wat niet-stemmers die zeggen: “Wat maakt mijn ene stem nu uit?”. Maar wat als iedereen zo zou denken? Bij de verkiezingen zou elke Europese kiezer zich moeten voorstellen dat al die andere kiezers exact hetzelfde zouden stemmen – en zich rekenschap geven van de gevolgen die dit voor ons continent zou hebben.

Omdat een stem wel degelijk van belang is. Het is van belang voor onze planeet of we kiezen voor mensen die de strijd willen aanbinden met klimaatverandering. Het is van belang voor onze banen of we kiezen voor mensen die er alles aan zullen doen om de rechten van werknemers in het digitale tijdperk te beschermen. Het is van belang voor onze veiligheid of we kiezen voor mensen die opkomen voor Europeanen in een wereld waarin oude en de nieuwe machten besluiten een eigen koers te varen of hun eigen regels te volgen. Europa is er voor u – niet andersom. Daarom is stemmen zo belangrijk.

Nu zullen er in elk land kandidaten zijn die luidkeels beweren dat Europa nooit het antwoord is, dat Europa onze nationale identiteit aantast. Maar volgens mij zit het anders. Op veel gebieden kunnen de landen van Europa samen nu eenmaal meer bereiken dan alleen, bv. als het erom gaat weerwerk te bieden aan technologiegiganten, onze buitengrenzen te beveiligen, handelsovereenkomsten te sluiten of een einde te maken aan het plasticafval in de oceanen.

En dus moeten we populisme doeltreffend tegengaan, door te kiezen voor daden, in plaats van woorden. Voor hoop, in plaats van bangmakerij. Voor eenheid, in plaats van verdeeldheid. En voor een duidelijk plan voor een betere toekomst, in plaats van valse nostalgie.

Toen ik tot voorzitter van de Europese Commissie werd verkozen, kreeg ik een duidelijke opdracht: de Commissie moest zich richten op de zaken waaraan de Europeanen het meeste belang hechten. En dat is precies wat we hebben gedaan. Er zijn nu 240 miljoen Europeanen met werk, meer dan ooit tevoren. De werkloosheid was deze eeuw niet eerder zo laag. De lonen zijn 5,7 % gestegen. We hebben nu een speciale Europese grens- en kustwacht die helpt onze grenzen te beschermen, ook al is het werk in verband daarmee nog niet klaar en moeten we het aantal EU-grenswachten nog optrekken tot 10.000. We kunnen nu overal in de Unie roamen tegen thuistarief en gebruikmaken van onze streamingabonnementen. Onze bedrijven kunnen nu met Japan en Canada handeldrijven zonder douanerechten te betalen, dankzij de grootste handelsovereenkomsten ter wereld.

Maar Europa draait niet alleen om cijfers en statistieken — Europa staat ook voor gedeelde waarden. Europa, dat zijn de 120.000 jongeren die via het Europees Solidariteitskorps als vrijwilliger helpen bij de wederopbouw van door een aardbeving getroffen gebieden in Italië. Europa, dat zijn de Poolse brandweerlieden die door Zweden als helden werden onthaald toen zij bosbranden kwamen helpen blussen. Europa, dat zijn de 30.000 jongeren die het continent per trein doorkruisen dankzij het DiscoverEU-programma en de 10 miljoen Erasmus-studenten die kennismaken met nieuwe culturen, geschiedenis en talen.

Europa is in de loop der tijd op tal van manieren op de proef gesteld. En telkens bleek dat we daarbij wonnen aan kracht en eendracht. We zorgden ervoor dat Griekenland in de eurozone bleef, tegen alle verwachtingen en voorspellingen in. We hebben het aantal mensen dat op irreguliere wijze onze kust bereikt, met 90 % teruggedrongen, terwijl sommigen beweerden dat de migratiecrisis onbeheersbaar was. En we vormden één front toen een van ons, het Verenigd Koninkrijk, besloot om onze Unie te verlaten.

Uiteraard kunnen we altijd méér doen en zijn er zaken voor verbetering vatbaar. Maar dit alles heeft onze Unie sterker gemaakt. We zijn eraan herinnerd dat onze Unie niet vanzelfsprekend is — er moet voor worden gestreden, elke dag weer. De publieke opinie is in 27 jaar niet zo gunstig geweest. In België is 71% van mening dat het EU-lidmaatschap een goede zaak is en als er morgen een referendum zou worden gehouden, zou 75% ervoor kiezen om bij de Unie te blijven.

Maar het Europese project is nooit af. Laten we niet vergeten dat het pas dertig jaar geleden is dat het IJzeren Gordijn werd weggetrokken en de Berlijnse Muur werd neergehaald. Europeanen hebben altijd gestreden voor hun rechten, hun vrijheden, hun waarden en hun soevereiniteit. Dat is vandaag de dag niet anders.

Bij de Europese verkiezingen op 26 mei is het woord aan u. Maak duidelijk waar u voor staat. In het stemhokje hebben we allemaal evenveel te zeggen over onze gemeenschappelijke toekomst. Europa, dat zijn wij die dag allemaal. We hebben ons lot in eigen hand.