‘Eigen inkomsten voor de EU: het paard van Troje?’

Europarlementslid Kris Peeters (CD&V) staat stil bij de toekomstplannen van de Europese Commissie en het economisch herstelfonds waarover momenteel onderhandeld wordt.

Op 27 mei stelde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, het document “Europe’s moment: repair and prepare for the Next Generation” voor. Hierin staat een belangrijke passage over eigen inkomsten voor de EU. Een obligatie-uitgifte van de Commissie moet het recovery-plan van 750 miljard euro financieren. De terugbetaling van deze obligaties wil de Europese Commissie doen via ‘nieuwe eigen middelen’. Lees: Europese belastingen.

Tot nu toe hebben de EU-lidstaten de Commissie steeds verboden aanzienlijke hoeveelheden “eigen middelen” te innen. De recente aankondiging van eigen EU-inkomsten is dan ook een belangrijke stap vooruit, maar mogelijks ook een paard van Troje dat wordt binnengehaald.

De Commissievoorzitter haalt een zestal voorbeelden van eigen EU-inkomsten aan. De meest bekende zijn een belasting op niet-recycleerbare plastics en de belasting op digitale diensten. Minder bekende voorstellen zijn de vereenvoudiging van het BTW-systeem en een belasting op de grote bedrijven. Er worden ook nog twee voorstellen gedaan in het kader van het klimaatdebat, met name het ‘emissions trading scheme’ en het ‘Carbon border adjustment mechanisme’ of emissie-importheffing.

Eigen inkomsten voor de EU: het paard van Troje?

Alhoewel het pleidooi voor eigen EU-inkomsten een belangrijke doorbraak is, zijn er in de praktijk nog vele hindernissen te nemen alvorens met deze nieuwe belastingen kan terugbetaald worden.

De eerste vraag is, hoe concreet zijn deze voorstellen al uitgewerkt? Voor sommige van deze EU-inkomsten zijn er al concrete teksten, voor anderen is het voorlopig koffiedik kijken. Nog andere voorstellen mislukten eerder.

Zo is een voorstel rond de vereenvoudiging van het Btw-stelsel reeds bij de Raad ingediend en is de uitwerking van een digitale – en plastics taks haalbaar. De introductie van een soort emissie-importheffing is andere koek. Recentelijk heeft het Jaques Delors Instituut een eerste voorzichtige poging gedaan en zal de Europese Commissie in de loop van 2021 een eerste voorstel doen.

Maar het schrijven van concrete voorstellen is misschien nog het minst grote probleem. De tweede en grootste uitdaging is van Europese politieke aard. Als het gaat over belastingen dan is naast de vraag op basis van welk verdragsartikel, ook de unanimiteit van de 27 lidstaten nodig. Dus bij voorstellen zoals de digitale taks is een unanieme instemming vereist, maar wie het dossier volgt, weet dat lidstaten als Ierland, Zweden, Denemarken en Finland zich steeds hebben verzet. De vraag is of zij nu wel zullen bewegen.

Naast deze Europese unanimiteit binnen de Raad stelt zich nog een ander politiek probleem op het niveau van de lidstaten (derde uitdaging). Als het een belasting is, dan moeten alle parlementen van de 27 lidstaten dit ook nog goedkeuren.

De timing is dus van groot belang in dit dossier (vierde uitdaging). Vermits de leningen die zijn aangegaan om de 750 miljard euro te financieren slechts moeten terugbetaald worden vanaf 2028, heeft men nog even tijd. Maar vergis u niet, het wordt een helse klus, zeker als de politieke urgentie naar verloop van tijd zou verdwijnen.

De vijfde uitdaging heeft te maken met de Europese meerjarenbegroting (het MFK).

En hier laat het paard van Troje voorzichtig zijn kop zien. De Europese Commissie heeft een voorstel van meerjarenbegroting uitgewerkt voor de periode 2021-2027, inclusief het Recovery-plan van 750 miljard euro. Als men beiden samen leest, zullen vele lidstaten tevreden zijn met dit voorstel. De lidstaten moeten nu hun jaarlijkse bijdragen aan het Europese budget niet sterk verhogen. De rekening voor Europese obligatie-uitgifte wordt namelijk verschoven naar de periode 2028-2058. En tegen dan hoopt de Europese Commissie dat haar plannen voor Europese belastingen in kannen en kruiken zijn.

Maar als deze eigen EU-inkomsten voor jaren in de politieke of procedurele mist blijven hangen, dan zullen we voor de volgende meerjarenbegroting van 2026-2032 niet anders kunnen dan zwaar te saneren op de uitgaven.

Het paard van Troje zal dan niet alleen zijn kop, maar heel zijn lijf laten zien tot misplaatste vreugde van een aantal fracties in het Europees parlement.

Eigen inkomsten voor de EU zijn een stap in de goede richting. Net daarom zal ik samen met de EVP als grootste fractie ervoor blijven pleiten, maar gedane beloften moeten we ook hard kunnen maken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content