Een aparte lockdown voor 65-plussers: toekomstmuziek of nu al achterhaald?

Een Brussels park op 30 mei 2020. © Belga
Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

Een gerichte lockdown voor de ouderen kan de economie helemaal doen heropleven, stellen enkele Amerikaanse economen. Toch lijkt het idee bij ons al een doodgeboren kind. ‘Een lockdown op basis van leeftijd zal men volgens mij niet aanvaarden.’

‘De keuze tussen het beschermen van levens en economisch herstel is complex en moeilijk.’ Niettemin ondernam de bekende econoom Daron Acemoglu (Massachusetts Institute of Technology) samen met enkele collega-economen een poging om de Amerikaanse exitstrategie vorm te geven.

In een recente paper voor het onderzoeksbureau National Bureau of Economic Research suggereren Acemoglu en co. een gerichte lockdown voor 65-plussers. Terwijl de overige leeftijdscategorieën de economie terug heropstarten, blijven de oudsten thuis.

Niet onlogisch, stellen de economen. In de Verenigde Staten ligt de sterftegraad voor 65-plussers zestig keer hoger dan die van mensen tussen 20 en 49 jaar. Bovendien is slechts 20 procent van hen aan het werk.

In hun exitstrategie zouden de min-65-jarigen zich strikt aan de social distancing-regels houden. De overheid blijft ondertussen testen en contactonderzoek uitvoeren. ‘De samenleving kan baat hebben bij de vermindering van doden én van economische verliezen’, leggen ze uit in het magazine Time.

Die gerichte lockdown zou wel eens voor lange duur kunnen zijn.

Anne-Mieke Vandamme (KUL)

Het idee van leeftijdsspecifieke lockdowns doet al sinds het begin van de coronacrisis de ronde. Ook in eigen land. Zo stelde N-VA-Kamerlid Koen Metsu in april voor om 60-plussers langer in isolatie te houden dan de rest van de bevolking. Nu ook een autoriteit als Acemoglu zijn gewicht in de schaal legt, lijkt de piste opnieuw aan kracht te winnen.

Toch is er in onze nationale exitstrategie geen aanwijzing dat de gedachtegang zijn intrede heeft gedaan, wel integendeel. Op de persconferentie na de Nationale Veiligheidsraad riep premier Sophie Wilmès (MR) woensdag enkel op om ‘extra veiligheidsvoornemens te nemen voor mensen die in de risicogroep zitten’. Het fameuze gezond verstand.

Een goede keuze, vindt virologe en epidemiologe Anne-Mieke Vandamme (KU Leuven). Een aparte lockdown voor 65-plussers werkt misschien in theorie, maar in de praktijk ligt dat helemaal anders. ‘Met een epidemie die niet onder controle is, zal het virus blijven rondgaan in de bevolking. De 65-plussers dan in lockdown houden zou wel eens voor lange duur kunnen zijn.’

De economen nemen aan dat de ouderen binnenblijven totdat er een vaccin is. Maar het is nog lang niet zeker wanneer dat er zal zijn, zegt Vandamme. ‘Zelfs als we tegen het einde van dit jaar een vaccin hebben, betekent dat niet dat het al breed kan toegepast worden.’

Vandaag stellen we met onze eigen ogen vast wat de economische waarde van ouderen is.

Mark De Soete, algemeen directeur Okra

Tweede golf

Die onzekerheid zal niet alleen psychologisch wegen op onze 65-plussers, zegt Mark De Soete. De algemeen directeur van ouderenvereniging Okra is ervan overtuigd dat die leeftijdscategorie onontbeerlijk is voor de economie. Enkele jaren geleden poneerde hij al dat het land plat zou liggen indien grootouders collectief zouden beslissen om hun kleinkinderen niet meer op te vangen. Om dan nog maar te zwijgen over de vele, soms essentiële, vrijwilligers die wegvallen.

‘Vandaag stellen we met onze eigen ogen vast de wat de economische waarde van ouderen is.’ Ook de cafés en restaurants zullen blij zijn dat ze 65-plussers mogen verwelkomen vanaf maandag, denkt De Soete.

Bovendien is niet enkel de sterftegraad van belang. Covid-19 brengt heel wat narigheden met zich mee, zegt professor Vandamme. ‘Ook zij die kritiek waren, kunnen zwaar toegetakeld zijn door het virus. Sommigen krijgen te maken met een herseninfarct. We weten nog niet goed welke letsels van blijvende aard zijn.’

Daarnaast begrijpen we ondertussen dat ook diabetespatiënten en obese personen een hoger risico lopen om geveld te worden door het virus. ‘Iemand die 65 jaar is en net nieuwe knie heeft, is voor mij geen risico’, zegt De Soete. ‘Er zijn mensen van vijftien jaar jonger die eerder tot een risicogroep behoren.’ Waarom zouden zij wel naar buiten mogen?

Het idee lijkt dus op dit moment een doodgeboren kind. Al is het niet zeker dat het ook voorgoed weg is. Een tweede of derde golf kan het debat nieuw leven inblazen. Verschillende politici hebben al gezworen nooit meer naar een lockdown te gaan zoals we die gezien hebben. Veel gerichtere quarantainemaatregelen liggen dan voor de hand. Maar De Soete is er gerust in. ‘De weerstand tegen de genomen maatregelen was al groot. Een lockdown op basis van leeftijd zal men volgens mij niet aanvaarden.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content