Ann Peuteman

Dieven zijn dieven

In een democratie als de onze blijft het een goed idee om het gelijkheidsbeginsel te respecteren. Beter geen wetten maken waar alleen rijke dieven beter van worden dus.

U bent wat te inhalig geweest? U had niet genoeg aan uw riante inkomen en kocht een ambtenaar om in ruil voor een lucratieve aanbesteding? U hebt inderhaast een paar miljoen euro vergeten aan te geven op uw belastingbrief? Dan is er goed nieuws voor u: als ze u uiteindelijk klissen, kunt u nog altijd een deal sluiten met het gerecht. Het zal u wat kosten, maar dan hoeft u tenminste niet zo’n vieze, volle cel in. Meer nog, u houdt er niet eens een strafblad aan over. Zelfs als u al veroordeeld bent, kunt u het proces in beroep nog stoppen door een minnelijke schikking te aanvaarden.

Het is natuurlijk iets anders als u op heterdaad betrapt wordt terwijl u met de flatscreentelevisie en de laptop van de buren buitenstapt en geen halve euro op uw bankrekening hebt om uw veroordeling af te kopen. Dan hebt u pech gehad. Dikke pech.

Nu moeten volwassen mensen natuurlijk de gevolgen dragen van hun eigen keuzes. Maar dieven blijven wel dieven. Of ze nu succesvol zijn of niet. Of ze nu op grote schaal hun zwarte diamantgeld witwassen of van deur tot deur met nepabonnementen leuren. In een democratie als de onze blijft het hoe dan ook een goed idee om het gelijkheidsbeginsel te respecteren. Beter geen wetten maken waar alleen rijke dieven beter van worden dus.

En laat dat nu precies het effect zijn van de zogenaamde afkoopwet. Door die wet, die eerder al goedgekeurd was maar nu pas in een rondzendbrief is gegoten, mogen openbare aanklagers een financiële deal sluiten met verdachten van geweldloze misdrijven waarop een celstraf tot twintig jaar staat. In de praktijk gaat het vooral om fiscale en financiële misdrijven en valsheden. Iedereen die zich heeft beziggehouden met pakweg verduistering, omkoping, witwassen of ouderwetse autodiefstal komt in principe dus in aanmerking. Een ideetje van de vorige regering nog, die zo wou tegengaan dat grote fraudezaken zouden vastlopen in eindeloze procedureslagen om dan vervolgens geruisloos te verjaren.

Huidig minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open VLD) is alvast opgetogen over die erfenis. Dankzij de afkoopwet zou het gerecht dan ook minder achterstand moeten oplopen, komt er meer geld in het laatje van de federale overheid, en worden oplichters die anders misschien alleen een straf met uitstel zouden krijgen raakt waar het hen het meest pijn doet. Ook de slachtoffers kunnen niet klagen, want zij krijgen vetorecht. Iedereen tevreden dus.

Of toch niet. Want er zit toch wel een nadeeltje aan de wet: ze is ontzettend onrechtvaardig en daardoor onaanvaardbaar. Zelfs als ze in de praktijk heel efficiënt blijkt te zijn en openbare aanklagers ervoor zorgen dat de echt misselijkmakende gevallen nog altijd voor de rechter komen. Want pragmatisme mag dan verstandig en vaak noodzakelijk zijn in tijden van crisissen en besparingen, sommige principes gooi je gewoon niet overboord. Nooit. In een rechtsstaat mogen we niet toelaten dat onderzoekers en rechters al te gemakkelijk buitenspel kunnen worden gezet. En natuurlijk mogen we ook geen enkele vorm van klassenjustitie gedogen. Noch in de praktijk, noch op papier. Bovendien is het misschien ook niet zo’n denderend idee om mensen die toch al denken dat alles te koop is nog eens in hun overtuiging te bevestigen.

Ann Peuteman

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content