‘De Vlaamse regering van enerzijds en anderzijds’

‘Het verschil tussen de woorden en de daden van deze Vlaamse regering wordt elke dag groter’, schrijft Groen-fractieleider Björn Rzoska.

Het verschil tussen woorden en daden van de Vlaamse regering-Bourgeois wordt elke dag groter. Vorige week verklaarden de fractieleiders van CD&V en Open VLD dat ze ‘persoonlijk’ tegen Uplace zijn, nauwelijks tien dagen na de goedkeuring in de regering. Nauwelijks twee maanden nadat alle parlementsleden van N-VA, Open VLD en CD&V hun kille besparingsbegroting stemden, verklaart een CD&V-minister dat er zuurstof moet komen voor de gezinnen, welzijn en onderwijs. Waarmee ze exact hetzelfde zegt als Groen bij de bespreking van de begroting 2015 eind vorig jaar.

Regeringen worden geacht één en ondeelbaar te zijn. Niet zo bij de begroting, nochtans het paradepaardje van deze regering. Terwijl Open VLD-minister Annemie Turtelboom de grootste moeite heeft om haar cijfers precies op een rij te krijgen, stelde CD&V-minister Schauvliege eveneens met een zeker ‘flou artistique’ de begrotingsfetisj van haar N-VA minister-president in vraag.

Maar maandag keurde de CD&V dan weer vanuit de Vlaamse regering de Oosterweelverbinding integraal goed, wat inhoudt dat er minstens 3 miljard uit de gewone begroting wordt gehaald. Daardoor wordt in één klap heel de begrotingsruimte voor extra broodnodige investeringen in welzijn, onderwijs of klimaat opgesoupeerd.

Dansen op een slappe koord

Een fractieleider van een regeringspartij wordt geacht de regeringsbeslissingen te verdedigen. Niet zo bij het dossier Uplace. Achter de rug van minister-president Geert Bourgeois ging na CD&V ook Open VLD-fractieleider Bart Somers dansen op het slappe koord van de enerzijds-anderzijds-retoriek. De enerzijds-anderzijds-strategie, gedurende decennia het voorrecht van de christendemocraten, deint dus uit naar de liberalen.

De federale premier Charles Michel wordt verweten dat hij zijn troepen niet op één lijn krijgt. Maar minister-president Geert Bourgeois scoort op dat vlak niet beter.

Een samenleving met steeds grotere eensgezindheid

Nochtans wordt het voor meer en meer mensen duidelijk welke objectief de beste keuzes zijn. De economische groeiverwachting daalde op enkele maanden tijd van 1,5 % groei van het bbp tot 1,0 procent. De binnenlandse vraag krimpt. Dat was helaas voorspelbaar. Het mantra van Bourgeois en co heeft immers effect gehad. De mensen houden hun portemonnee meer en meer dicht.

Zo smoren Bourgeois en co zelf een eventuele prille heropleving van de economie. Als de minderinkomsten voor Bourgeois, samen met de molensteen van Oosterweel, dan weer het startsein zijn voor een extra besparingsronde, komt er een negatieve spiraal van besparingsrondes en facturen voor de Vlamingen. Zo bespaart de Vlaamse regering Vlaanderen uiteindelijk kapot. Het is letterlijk hard tegen hart.

Unusual suspects

Meer en meer groeit het draagvlak in de samenleving voor een soepeler begrotingspad. Ook in het dossier-Uplace vervoegden meer en meer ‘unusual suspects’ zoals Touring, Unizo, Paul De Grauwe en een reeks steden het verzet van Groen tegen het megalomane shoppingcenter. Ook inzake Oosterweel mobiliseerde het Antwerps middenveld : Ademloos, stRaten-Generaal, Ringland, maar ook mobiliteitsdeskundigen, ruimtelijke planners en bedrijfsleiders.

Toegegeven, de N-VA blijft altijd hard rechtdoor rijden. Maar die koers is dan weer zo halsstarrig en rigide, dat het risico op ongelukken ontstaat. Zelfs als iedereen waarschuwt dat ze voor de rand van het ravijn staan, lijkt de N-VA toch vooral begaan te zijn met ‘een stapje verder zetten’. Zelfs al roept de hele bevolking dat het de andere kant uit moet en zelfs als de asociale gevolgen van dit harde rechtdoor rijden altijd duidelijker worden. Iemand moet Bart De Wever eens aanraden om toch één adagium van John Maynard Keynes ter harte te nemen: “When the facts change, I change my mind. What do you do, sir?”

Regering moet keuzes maken

Van twee dingen één. In het dossier-Uplace zullen CD&V en Open VLD binnen zes maanden moeten kiezen, voor of tegen. Steeds meer stappen goedkeuren, maar ‘persoonlijk’ tegen zijn: die spreidstand is nefast voor het vertrouwen in de politiek. Idem voor de begrotingskeuzes. Ofwel wil CD&V een begroting zoals de Zuurstofbegroting van Groen met meer ademruimte voor de kmo’s en de gezinnen. Maar dan moeten de christendemocraten dit ook aan de regeringstafel onderhandelen. En het belastinggeld niet in de bodemloze put van de Oosterweelverbinding storten. Ofwel gaat CD&V verder mee in de kille besparingslogica van de N-VA, maar dan moeten de CD&V-ministers wel de eerlijkheid hebben om dit toe te geven.

Bij de volgende stappen in het Uplace-dossier en de stemming van de begrotingscontrole zullen de CD&V-parlementsleden toch wel moeten kiezen tussen een ja-stem of een nee-stem.

De begrotingscontrole wordt dus de ultieme test voor de CD&V en de geloofwaardigheid van de voltallige regering-Bourgeois. Met steeds meer variaties op de “enerzijds, anderzijds”-retoriek zullen ze er niet geraken.