‘De Regie der Gebouwen mag geen restportefeuille zijn’

‘De ambitie van de regering-De Croo wat de Regie der Gebouwen betreft, lijkt op basis van het regeerakkoord beperkt. Om de intrinsieke financiële en publieke waarde van zijn gebouwenportefeuille te kunnen activeren, moet de Regie dringend uitgroeien tot een volwaardige vastgoedbeheerder’, schrijft Cyrus Bohn van de De Vrijdaggroep.

Het Horta-Lambeauxpaviljoen in het Brusselse Jubelpark is een parel die het beste van onze Belgische architectuur- en beeldhouwgeschiedenis combineert. Wat in elk van onze buurlanden een toeristische trekplijster zou zijn, is in ons Belgenland een gesloten gebouw zonder duidelijk doel of functie, dat slachtoffer wordt van graffiti-artiesten in wording. Dat is zonde.

Gebouwen zoals het Horta-Lambeauxpaviljoen vallen onder het beheer van de Regie der Gebouwen, de Federale instelling met een jaarlijkse dotatie van meer dan 800 miljoen euro die het vastgoed van de Belgische staat beheert.

Onderbelicht potentieel

Door de jaren heen verscheen de Regie der Gebouwen regelmatig negatief in de media: het ging dan onder andere over de onderbenutting van haar vastgoedpotentieel, corruptie en vernietigende rapporten door het Rekenhof. Aantijgingen die de Regie steevast corrigeert en tracht op te lossen. Het betere nieuws, dat vaak slechts aan lokale media besteed is, zijn de talloze boeiende en complexe renovatie- en restauratiewerken die de Regie der Gebouwen laat uitvoeren. Denk maar aan het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, de Koninklijke Bibliotheek, justitiepaleizen en vele monumenten.

Maar bovenop de indrukwekkende renovatie- en restauratiewerken, moet de Regie der Gebouwen een volwaardige vastgoedbeheerder zijn die de intrinsieke financiële en publieke waarde van zijn gebouwenportefeuille kan activeren. Hiervoor is een sterk mandaat, politieke continuïteit en verantwoordelijke autonomie nodig.

Versnippering

Terwijl de Regie der Gebouwen een noemenswaardige hoeveelheid (ook leegstaande) kantoorruimtes huurt – soms nog tot 2035 – moeten echter niet alle Federale overheidsinstellingen hun kantoornoden vervullen via de Regie. Zo nam het Federaal Planbureau in 2018 zelf een kantoorgebouw op de Belliardstraat in huur voor een termijn van 18 jaar. Dit gebrek aan mandaat is volkomen onlogisch en wijst op een verborgen en versnipperde vastgoeduitgave van de Belgische staat. Dit komt bovenop de 470 miljoen aan jaarlijkse huurgelden die betaald worden door de Regie der Gebouwen.

Tevens wordt bij elke regeringswissel steevast een nieuwe minister ‘belast’ met de Regie der Gebouwen. De Regie is zo de voorbije drie regeringen ’ten laste’ geweest van de Minister van Financiën (Didier Reynders, MR), Binnenlandse zaken (Jan Jambon, N-VA) en Justitie (Koen Geens, CD&V). Nu is de Regie ten laste van de niet onbesproken staatssecretaris voor Digitalisering Mathieu Michel (MR). Naast een ogenschijnlijk gemarchandeer van ministerportefeuilles toont dit het nakend tekort aan politieke langetermijnvisie en continuïteit voor de Regie.

Een vastgoedbedrijf in wording?

In lijn met de aankondigingen uit 2018 dient de Regie der Gebouwen omgevormd te worden naar een vastgoedbedrijf. Dit kan bijvoorbeeld onder de vorm van een NV van publiek recht: volledig en voor altijd in eigendom van de Federale staat en met een duidelijk mandaat ter vervulling van de kantoornoden van alle Federale overheidsinstellingen (eventueel met uitzondering van Defensie). Een voldoende maar ook verantwoordelijke autonomie, door middel van een raad van bestuur en regeringscommissarissen, moet haar loswrikken van de politieke discontinuïteit die ze ondergaat. Op deze manier zal de Regie der Gebouwen ook meer flexibiliteit hebben bij het rationaliseren van haar gebouwenportefeuille, het digitaliseren van haar beheer en het aanwerven van vastgoedprofielen en ingenieur-architecten.

Deze omvorming naar een vastgoedbedrijf brengt ongetwijfeld ook een naamsverandering mee. Daar Fedimmo, Immobel en Befimmo reeds genomen zijn door private vastgoedbedrijven, stel ik met een knipoog voor: ‘RE-Bel.’

Bondige ambities

Maar ondanks eerdere ambities en de duidelijk hoge noden vermeldt het regeerakkoord de Regie der Gebouwen slechts summier: ‘We vormen de Regie der Gebouwen om tot een professioneel geleid vastgoedbedrijf voor de Federale overheid op basis van de jaarrapporten van het Rekenhof’.

Het wordt afwachten of de Regering-De Croo en, in extensie, het kabinet-Michel deze ambitie zal kunnen waarmaken. Het wordt afwachten of wij binnenkort de binnenkant van het Horta-Lambeauxpaviljoen kunnen bezoeken.