‘De handel in wapens is handel in de dood: laten we er gewoon mee stoppen’

Noem me een domme idealist omdat ik de wapenhandel wil opdoeken, maar wie is er naïef; vraagt Matthias Somers (SP.A). ‘Degene die wapens verkoopt en werkelijk gelooft dat ze niet gebruikt zullen worden om te doden, of degene die wapens wil bannen?’

Zweden zal geen wapens meer verkopen aan Saudi-Arabië. Het Saudische koninkrijk verhinderde immers de Zweeds minister van buitenlandse zaken Margot Wallström een toespraak te houden voor de Arabische Liga waarin ze meer aandacht zou vragen voor vrouwenrechten, en dat was er te veel aan. Protest in Zweden, en hups: geen wapenleveringen meer. Daar hielp het gelobby van de wapensector (‘Da’s 37 miljoen euro die je laat liggen!’) voor één keer geen lievemoederen aan.

Dat is goed nieuws voor wie de strijd voor vrouwenrechten en die tegen wapenhandel een warm hart toedraagt, dus ik ga daar niet cynisch over doen.

Maar toch: is het ergens niet droevig dat een land eerst in zijn eer gekrenkt moet worden voor het beslist wapenhandel op te schorten? Het is immers niet pas sinds dat incident dat Saudi-Arabië een loopje neemt met de mensenrechten en een nogal bedenkelijke rol speelt in het brandende Midden-Oosten. Het blijkt echter wel pas problematisch genoeg te zijn om er ook naar te handelen nadat een Zweeds minister voor schut werd gezet.

Maar goed, daarmee gaat Zweden nog steeds heel wat verder dan welk ander land ook. Die blijven dolenthousiast hun wapens slijten aan wie er maar om vraagt – en daarbij is België niet bepaald het achterblijvertje, wel integendeel.

De aandeelhouders van Barco zijn net zo blij wanneer de firma haar technologie kan slijten aan een producent van gevechtsvliegtuigen als aan één van passagiersvliegtuigen, en FN, nota bene in handen van de Waalse overheid, kan zich trots op de borst kloppen omdat het één van de belangrijkste producenten van handwapens is – ter wereld.

Maar wij zijn een land dat moraal hoog in het vaandel draagt, en wij kunnen niet tolereren, zeggen we, dat wapens in verkeerde handen zouden vallen, en dus stellen we regels op, en vragen we om transparantie, en controles. Opdat onze wapens toch maar niet gebruikt zouden worden waar ze niet bedoeld voor zijn.

Helaas: aan wie je je wapens ook verkoopt, hoe welgezind dat land je ook is en hoe betrouwbaar het ook lijkt: die wapens zijn gebouwd om te doden, en ze zijn gebouwd om dit zo goedkoop mogelijk, zo efficiënt mogelijk en zo doeltreffend mogelijk te doen. En het is een punt van eer voor FN: wapens gebouwd een halve eeuw geleden kunnen nog steeds dood en verderf zaaien.

Laten we er geen doekjes om winden: de handel in wapens is een handel in de dood. Een wapen dat nooit geproduceerd werd, is een wapen dat niemand zal verminken en vermoorden. Als je wel wapens produceert, is het onzin je weg te steken achter het argument dat het niet de bedoeling is dat die wapens gebruikt worden om te doden. Een machinegeweer wordt heus niet gekocht omdat je er zo aardig aaitjes mee kan geven, en wanneer Defensie een radarsysteem koopt voor zijn gevechtsvliegtuigen, is dat ook heus niet om koeien te lokaliseren.

En al is het dan geen onzin om te argumenteren dat als wij dit wapen niet produceren en verkopen, een ander het wel zal doen, en we dus net zo lief een percentje kunnen meegraaien van de rijkdom die het zaaien van dood en verderf genereert, het is wel een behoorlijk immorele argumentatie.

Dus stel ik: hou op. Stop de productie en verkoop van wapentuig. Ja, de wapenhandel levert ons geld op, en jobs, maar tegen welke prijs? Noem me een domme idealist, maar wie is er naïef? Degene die wapens verkoopt en werkelijk gelooft dat ze niet gebruikt zullen worden om te doden, of degene die wapens wil bannen?

Sommigen zullen me maar een simpele duif vinden die telkens hij roekoet meer van zijn pluimen verliest. Het zij zo: liever een simpele duif dan een gier die leeft van de dood van een ander.