De factuur van de Dexiadoofpot blijft te betalen

De Dexiadoofpot mag dan misschien officieel hermetisch gesloten zijn, de factuur blijft nog steeds te betalen. Door die ene verliezer: de belastingbetaler.

Alle hens aan dek in het dossier Dexia. De redding van de bank heeft de belastingbetaler opgezadeld met een loodzware factuur. Naast de gedwongen nationalisering van DBB – nu Belfius- ter waarde van 4 miljard euro, de vereffening van Arco en de Gemeentelijke Holding voor respectievelijk 1.5 miljard en 1 miljard euro, en de aankoop van 180 miljoen aan obligaties bij het noodlijdende Ethias; staat ons land ook borg voor de restbank.

De restbank is letterlijk wat overgebleven is van de holding na de afsplitsing van de Belgische tak: het bevat Denizbank, maar evengoed Dexia Credit Local en een hele resem derivaten en obligaties uit PIIGS landen.

Dat laatste maakt van de restbank een zwaard van Damocles. Het meest alarmerende bewijs daarvan kwam op 23 februari jongstleden. Dexia holding heeft voor 2011 een verlies van 11,6 miljard euro bekendgemaakt. Vandaag is er geen kapitaalbuffer meer om extra verliezen op te vangen, de restbank heeft een negatief eigen vermogen. Dat dit om meer gaat dan enkel een tegenvaller ter grootte van 213 miljoen euro voor de begroting van 2012 , is duidelijk.

Vandaag staat ons land voor 54 miljard euro borg voor een restbank die op haar laatste restje adem verder trapt in een omgeving zonder lucht. 54 miljard euro, 15% van ons BBP. En dit zeker voor de komende 40 jaar.

Ondertussen wordt ons land gechanteerd: de vergoedingen op de waarborgen moeten verlagen, anders gaat de bank failliet, dixit CEO Mariani. En de restbank failliet laten gaan is geen optie omdat het de ondergang zou betekenen van het net genationaliseerde Belfius. Bovendien zou het -omwille van het hoge aandeel derivaten en staatsobligaties- een Lehman-effect teweegbrengen binnen de financiële sector.

Hoe men het ook draait of keert, vandaag is het duidelijk dat aan het Dexia-dossier geen goede kant meer is. There is no silver lining, het enige wat rest is schadebeperking. Hoe is dit in godsnaam zover kunnen komen?

Reeds in 2008 was het immers zonneklaar dat het de Franse tak was die bijzonder problematisch is in het geheel van de Holding. Het was die tak die FSA had aangekocht en vervolgens ‘laten doen’, het was die Franse tak die zich gedroeg als hefboomfonds, het was die Franse tak die voor die activiteiten steeds meer en meer moest leunen op haar Belgische zuster voor funding.

In 2009 waren er de niet mis te verstane brieven van de Franse toezichthouder ACP waar ook onze bestuurders, toezichthouder en regeringsverantwoordelijken van op de hoogte waren. De Belgische tak heeft de voorbije jaren betaald voor de excessen en de fouten van de Franse afdeling, en moet de komende jaren wachten op terugvloeien van die centen. We zitten officieel in een horrorscenario.

En neen, in tegenstelling tot wat men ons wil doen geloven is dit niet allemaal enkel het gevolg van het beleid van voor 2008. Het rapport van de Dexiacommissie maakt zeer duidelijk dat tussen 2008 en 2011 door onze regering, de managers en de bestuurders, enkel gekozen werd voor de zachte aanpak van een stinkende wonde. Er werd een carrousellening opgezet, getalmd met de afbouw van de balans, een jaar lang bij de EU gelobbyd om toch maar geen bad bank te moeten oprichten, …

Kortom, de betrokkenen in Dexia hebben geen van allen het algemeen belang verdedigd, wel integendeel. De Belgische bestuurders waren bovendien quasi allemaal politici of aandeelhouders, en bijgevolg bijzonder bekommerd om hun dividenden.

Het heet dat de Bijzondere Commissie die het Dexia-debacle moest onderzoeken nu ‘klaar is’ met haar werk. Maar op de vragen naar verdere verduidelijking, naar het hoe en waarom van de waarborg, naar de verantwoordelijkheden, naar eventuele voorkennis, … daarop geeft deze commissie geen antwoord.

Omdat ze het niet kon. Bij gebrek aan toegang tot de documenten van de toezichthouders, bij ontstentenis van de mogelijkheid om getuigen onder ede te verhoren, omwille van de moordende timing die aan experten en commissieleden werd opgelegd. We hebben verschillende keren gevraagd dat ook oud-premier Leterme zich voor de commissie zou komen verantwoorden.

Hij is nooit gekomen. Heeft zelfs niet schriftelijk op de vragen geantwoord. Hoewel hij wel de tijd had om van vanuit Parijs naar Reyers Laat af te zakken, of naar het stadion van Sclessin te gaan. Vier maanden lang bleven hij en de Dexiapartijen doof en blind voor de verontwaardiging bij bevolking, academici en commentatoren.

Terwijl ze voor de camera’s netjes verklaarden de ‘onderste steen boven’ te willen, stemden ze keer op keer, tot in het kernkabinet toe, elke vraag tot onderzoekscommissie weg. De conclusie is simpel: deze commissie mocht nooit tot op het bot gaan. Operatie doofpot is geslaagd. Mission accomplished.

Het rapport en de aanbevelingen zoals het door de Dexia-partijen neergelegd werd, vertoont daardoor belangrijke mankementen. De commissie heeft een reeks aanbevelingen geformuleerd waar zelfs Febelfin van begint te geeuwen.

Het enige dat rest zijn relicten: een document van met conceptaanbevelingen van de experten dat de vinger op de wonde legt en spreekt van burgerrechtelijke en financiële vervolging, het sneuveldocument van 35 pagina’s aanbevelingen dat uiteindelijk tot 13 nietszeggende pagina’s werd gedecimeerd. Documenten die expliciet de vraag stellen naar verantwoordelijkheden, naar verder onderzoek, naar duidelijke beslissingen.

De leden van de Dexiapartijen hadden van meet af aan maar een opdracht: de partijbelangen verdedigen tegen de belangen van de bevolking in.

Laten we daarom aan de politici van de traditionele Dexia-partijen eisen dat ze de heronderhandeling van de waarborg tot een goed einde brengen. Dat ze de winstbewijzen van het ACW in ruil voor de vereffening van Arco terug laten vloeien naar de staat. En, als daad van goodwill: dat ze hun vergoedingen sinds 2008 maar terugstorten en dat ze eindelijk eens ontslag nemen uit de diverse bestuursorganen die verbonden zijn aan de ondergang van de bank.

Want de doofpot mag dan misschien officieel wel hermetisch gesloten zijn, de factuur blijft nog steeds te betalen. Door die ene verliezer: de belastingbetaler. Ondertussen tikt de tijdbom Dexia verder.

Meyrem Almaci