Zangeres Astrid Stockman en cartooniste Laura Janssens: ‘De liefde of btw-aangiftes: wij kunnen elkaar over alles om hulp vragen’

Cartooniste Laura ‘Niet Nu’ Janssens debuteert in november op Streamz met Hamsters. Haar beste vriendin en klassieke zangeres Astrid Stockman kreeg een rolletje in die animatiereeks. ‘Wanneer is er voor het laatst iets afgeschoten tussen ons?’

Ze hebben elkaar via Twitter leren kennen, Laura Janssens en Astrid Stockman. Tien jaar geleden ondertussen wel, toen ze twintigers waren en dat sociale medium nog een veel vrolijkere bedoening was dan X, zoals het vandaag heet. ‘We slid into each other’s DM’s’, lacht Stockman als we hen samen in het hartje van Antwerpen spreken.

Laura Janssens: Dat klinkt nu misschien wat stom, maar zo hebben wij elkaar echt leren kennen. Ik zat daar vooral om mijn cartoons te promoten, en wij stuurden mopjes naar elkaar. Toen bleek dat we in elkaars buurt woonden aan de Antwerpse Dageraadplaats, zijn we samen een rosé gaan drinken. Het was er boenk op.

Astrid Stockman: Dat was in mei, en de zomer van dat jaar hebben we al een korte roadtrip naar Frankrijk gemaakt. Het jaar daarna zijn we samen twee weken langs de Westkust van de Verenigde Staten getrokken.

Janssens: Het was deels echt wederzijdse bewondering waardoor we elkaar in het begin aanspraken. Een van de eerste optredens die ik van Astrid zag, was Don Giovanni van Mozart. Ze zong niet alleen ongelooflijk goed, ze acteerde daarin ook heel erg grappig. Het is altijd een plezier om Astrid op scène te zien spelen, en haar lichaam en gelaatstrekken te zien bewegen. Ik had toen geen geld om een boeket bloemen te komen, dus had ik een tekening van Astrid met een boeket bloemen gemaakt om haar te geven na de voorstelling.

Stockman: Ik heb die tekening toen ingelijst. Ze staat nog altijd naast mijn piano.

Janssens: En ik kreeg toen van jou een hoofd van chocolade dat tijdens die voorstelling dramatisch werd afgehakt. Dat was echt gigantisch. (lacht)

Stockman: Ik lig ook altijd plat met haar tekeningen, hoor. Laura is fucking grappig.

Hebben jullie een idee waarom jullie zo snel zo goed bevriend raakten?

Stockman: Laura is gewoon een ontzettend lieve vrouw. Ik heb heel veel van haar geleerd. Ik liet vroeger gemakkelijk over mij heen lopen. Laura laat me inzien wanneer mensen overdrijven in hun reacties en wanneer ik mij daar allemaal niets van aan moet trekken. Ik heb echt beter voor mezelf leren opkomen door haar.

Janssens: Er zit ook heel veel liefde in Astrid. Inderdaad misschien soms wat te veel, en mensen hebben daar in het verleden weleens misbruik van gemaakt, maar dat is ook wat mij in haar aantrok. Ik heb mijn hele leven wat moeite gehad om hechte vriendschappen te sluiten. Ik zie soms op Facebook foto’s van vrouwen op hun huwelijksfeest waar dan tien vriendinnen rond staan als bruidsmeisjes.

Stockman: Ja, daar kan ik mij ook niets bij voorstellen.

Janssens: Ik heb in totaal misschien vijf goede vriendinnen, en ik weet niet of die alle vijf een bruidsmeisje op mijn trouw zouden willen zijn. (lacht) Ik heb bij Astrid het gevoel dat ik echt helemaal mezelf kan zijn, terwijl ik bij andere mensen nog altijd soms het idee heb dat ik te veel ben. Ik kan gerust bij jou op bezoek komen en twee uur zwijgend op de sofa zitten zonder dat ik me niet op mijn plaats voel. Dat heb ik eigenlijk met niemand anders. Ook als ik eens donkere of zwarte gedachten heb, zul jij die nooit weglachen en altijd proberen te begrijpen waar die vandaan komen. Wij zijn ook altijd elkaars eerste lijn als er iets misgaat.

Stockman: Ja, inderdaad. Er zijn maar heel weinig zaken waarover wij niet praten met elkaar. We kunnen elkaar voor alles om hulp vragen: van relaties tot de kwartaalaangifte van de btw voor zelfstandigen.

Janssens: We zijn inderdaad allebei creatieve mensen. We werken misschien in totaal verschillende sectoren, maar ik voel wel een zekere verwantschap. We durven ook dingen af te schieten bij elkaar.

Stockman: Wanneer is er voor het laatst iets afgeschoten tussen ons?

Janssens: Toen ik de perstekst moest schrijven voor Hamsters en vroeg wat je daarvan vond?

Stockman: Heb ik die dan afgeschoten?

Janssens: Dat is wat straf gezegd, het was opbouwende kritiek.

Stockman: We hebben die naar jouw wensen op een zachte manier samen opnieuw geboetseerd. (lacht)

Volgende maand is Hamsters inderdaad te zien via Streamz, een animatiereeks waarin jouw figuurtjes Philippe en Giovanni de stemmen krijgen van Rik Verheye en Yemi Oduwale.

Janssens: Ik ben hen beginnen te tekenen tijdens de lockdown, toen het in kranten vaak over hamsteren ging. Ik zocht figuurtjes die een mascotte van de coronacrisis konden worden, en ze kregen meteen heel veel liefde van mijn volgers. In het begin had ik zelf ook helemaal niet door dat het liefjes van elkaar zouden worden. Pas gaandeweg voelde ik dat ze de vibe van een getrouwd koppel over zich hadden, en nu zeggen ze ‘lieveke’ en ‘schatteke’ tegen elkaar. Die hamsters geven mij ook de kans om personages dingen te laten zeggen die nooit uit mijn mond zouden kunnen komen. Niet Nu Laura is toch veel directer gebaseerd op wat ik, mijn lief en mijn vrienden meemaken. Die cartoons gaan meer over alledaagse situaties, hoewel ik daar natuurlijk ook altijd origineel probeer te zijn als ik een idee uitwerk. Ik had onlangs een cartoon voor dertigers die er vreselijk uitzien als ze de avond ervoor gedronken hebben. Ik tekende mannetjes die in uw smartphone aan het werk zijn om alles te laten draaien, en iemand met zo’n dronken kop niet meer herkennen. Ze kijken nog eens goed in hun papieren om zeker te zijn, maar de gezichtsherkenning werkt tijdelijk echt niet meer. (lacht)

Hebt u een favoriete cartoon van Niet Nu Laura?

Stockman: Het is misschien wat egoïstisch omdat ik er zelf in voorkom, maar Laura heeft er ooit eentje over onze vriendschap getekend. Ze heeft hem op Mental Health Day nog eens gepost. Ik vind die echt heel ontroerend.

U hebt ook een rolletje in Hamsters. Beviel het u om een cartoonfiguur te worden?

Stockman: Ja! Het is echt maf om de absurde fantasie van Laura tot leven te zien komen in zo’n reeks. Ik ben een flamboyante cultleidster van een vrijstaat voor de hamsters. Laura heeft mij ook een liedje gegeven in die aflevering. Ik mag de tekstregel ‘het zaad van ne maat kan geen kwaad’ zingen. Hoe geweldig is dat? Het was ook heel fijn om aan dat project te werken. Tijdens het inspreken van de stemmen kon er nog volop worden geïmproviseerd. De vondsten die we bedachten, werden gewoon nog verwerkt in de reeks.

Vergt een cartoonserie maken een heel andere manier van werken dan cartoons tekenen?

Janssens: Het is vooral heel hard werken. (lacht) Ik denk dat we in niet veel meer dan twee jaar van een eerste pitch bij Streamz tot een afgewerkt product zijn gekomen. Dat is echt uitzonderlijk, maar zeker voor Vlaanderen is zo’n getekende reeks maken duur en arbeidsintensief. Het zijn wel korte afleveringen en ik vertrok ook altijd wel vanuit enkele moppen die ik heel graag in een aflevering wilde. Daaromheen vertelde ik dan telkens een verhaal. Dat leek misschien nog wel het meest op een puzzel leggen waarin elk stukje op de juiste plaats moet komen.

U moest ook plots met veel meer mensen samenwerken dan anders.

Janssens: We hadden een coproductie met een studio in Wallonië voor het grootste deel van de animaties. Ik had meteen van bij het begin gezegd dat ik dat niet zelf wilde doen, want dat is ook echt wel iets anders dan cartoons tekenen. Daar zijn technieken en trucjes voor nodig die ik niet beheers. Ik heb alle scenario’s zelf uitgeschreven en alle storyboards uitgetekend. In het verdere proces moest ik waken over de personages en hoe ze afgebeeld werden, terwijl er een heel team aan meewerkte. Dat was helemaal nieuw voor mij. Als freelancer was ik tot dan toe altijd degene geweest die altijd de feedback kreeg van mijn opdrachtgevers, terwijl ik nu andere mensen feedback moest geven. Ik had het daar soms moeilijk mee. Ik weet hoe het voelt om superblij te zijn met iets dat je hebt gemaakt, en dat je vervolgens te horen krijgt dat het misschien niet goed genoeg is. Onze producer Stef Wouters kende ik iets beter, en tegen hem durfde ik in het begin sneller te zeggen wat ik dacht. Hij antwoordde dan: waarom heb ik jou dat daarnet in de meeting niet horen zeggen? Ik heb daar veel van geleerd. Ik denk dat ik mijn keuzes ook tegen mijn eigen opdrachtgevers nu beter kan verdedigen.

Stockman: Ik ben zoals jij, ik zou het daar ook heel moeilijk mee hebben.

U stond tot begin dit jaar in de musical van Charlie and the Chocolate Factory. Was zo’n megaproductie soms ook lastig werken?

Stockman: Ik had daar gelukkig geen eindverantwoordelijkheid. Ik moest gewoon mijn ding doen, en daar heeft regisseur Stany Crets me alle ruimte voor gegeven. Het had anders niet gewerkt voor mij. Ik voelde mij heel goed in die productie, als radartje van een machine waar allemaal mensen in werken die top zijn in wat ze doen.

Janssens: Samen maak je vaak iets beters dan als iedereen op zichzelf bezig is. Bij Hamsters bleef het ook wel echt het verhaal dat ik persoonlijk wilde vertellen, en ik ben ook trots op het resultaat. Lukt het jou eigenlijk goed om als zangeres ook een verhaal of iets van jezelf te vertellen, of is dat toch lastiger?

Stockman: Ik vertel altijd verhalen in de voorstellingen. Het zijn de anekdotes achter de muziek waarmee ik vaak het snelst de interesse van mensen kan opwekken, maar het kunnen evengoed de persoonlijke herinneringen zijn die verklaren waarom ik uitgerekend door dat ene lied diep geraakt word. Muziek doet herinneringen heel levendig terugkomen. De schoonheid van die muziek kan een zaal prachtig verbinden, terwijl elk individu aan iets helemaal anders denkt. Mijn publiek kwam altijd wel iets te weten over mijn leven als het naar me kwam luisteren, maar ik wil ook meer plaats maken voor hun verhaal. Ik werk nu aan Spreekuur, een voorstelling waarin ik achter mijn vleugelpiano muziek zal brengen in een klein huiskamerdecor, maar ook altijd drie mensen uit het publiek een verhaal wil laten vertellen dat verbonden is met een muziekstuk. Die nummers zal ik ook met een orgeltje brengen. Ik ga de verhalen niet uitmelken, maar ik wil op een intieme manier wel plaats maken voor die mensen op het podium.

U lijkt me iemand aan wie mensen makkelijk hun leven vertellen.

Stockman: Dat is wel zo, ja. Ik werk vaak met het cultureel centrum van Strombeek. Daar spelen ook vaak comedians, en de programmator vertelde me al dat het verschil met wanneer ik speel soms groot is. Sommige van hen staan achteraf aan de toog van het café en er komt zelden iemand naar hen toe, terwijl mensen tegen mij vaak hun hele levensverhaal vertellen. Muziek werkt gewoon heel goed als toegangspoort, maar ik voel na zo’n voorstelling zelf ook de affectie voor mijn publiek.

Het lijkt mij wel zwaar om elke avond nadien ook nog naar mensen hun levensverhaal te moeten luisteren.

Stockman: Ik heb daar best een hoge tolerantiegrens voor, maar het klopt dat dat soms moeilijk is. Die verhalen zijn af en toe heel vrolijk, maar vaker heel verdrietig en heftig. Het is geen uitzondering dat mensen vertellen dat ze een kind hebben verloren. Ik kan alleen maar blij zijn dat mijn muziek op zulke momenten zalft en het leed misschien een heel klein beetje verlicht.

Janssens: Ik merk dat mijn cartoons soms ook wel op zo’n verbindende manier werken, als mensen zichzelf erin zien. Ik krijg ook weleens verzoekjes om een tekening te maken over het een of het ander, maar ik heb dan wel snel het gevoel dat ik gratis opdrachten voor anderen ben aan het uitvoeren. Een idee moet al héél goed zijn voor ik het ook echt uit mezelf uitwerk. (lacht)

Schrijfster en muzikante Nele Van den Broeck schreef onlangs een ontroerende column over haar geldgebrek: het is perfect mogelijk om in Vlaanderen als artiest populair te zijn en toch moeite te hebben om rond te komen. Herkennen jullie dat?

Janssens: Ik herken dat zeker wel van vroeger: heel hard werken, het gevoel hebben dat veel mensen mijn cartoons goed vinden en toch weinig geld verdienen en met roommates moeten samenwonen. Ik neem vandaag ook wel opdrachten aan waar ik misschien in het begin niet superveel zin in heb, en ik heb nu een vriend. Het maakt echt een enorm verschil om met twee te zijn. Hij heeft mij ook een tijd financieel ondersteund, zodat ik mijn zaak verder kon uitbouwen. Ik ben hem daar heel erkentelijk voor. Het zijn ook vooral mijn single, creatieve vrienden die het het moeilijkst hebben.

Stockman: Ik heb vroeger ook weleens op het punt gestaan om ermee te stoppen, want het was gewoon niet levensvatbaar wat ik graag wilde doen. Ik werkte me te pletter, en aan het einde van de maand schoot er geen geld over. Het is echt niet gemakkelijk om in Vlaanderen als kunstenaar te overleven, en je hebt vaak geluk nodig. Karl Vannieuwkerke heeft mij met Vive la vie en daarna Vive le vélo een kans voor een breder publiek gegeven waar ik hem altijd dankbaar voor zal zijn. Hij geloofde in mij, maar ik heb die kans ook wel echt gegrepen. Dat is natuurlijk evengoed nodig.

Vragen jullie je soms af hoe jullie vriendschap er over tien of twintig jaar zal uitzien?

Janssens: Ik word al wat bang als ik Astrid hoor vertellen dat ze uit Antwerpen weg wil om in het groen te gaan wonen.

Stockman: Ik woon graag in de buurt van mijn vriendinnen, maar ik heb inderdaad ook wel een droom om ooit kluizenaar te worden in een bos.

Janssens: Dus stuur ik weleens vastgoedadvertenties door in dorpen waar ten minste ook een goede verbinding van De Lijn naartoe gaat. Want ik heb nog altijd geen rijbewijs. (lacht)