Vlaamse literatuur betreedt schoorvoetend Chinese markt

Na jaren voorbereiding begint woensdag 31 augustus de Boekenbeurs van Beijing met Nederland als gastland. Het Vlaams Fonds voor de Letteren heeft van de Nederlandse organisatoren ook een kleine stand gekregen.

In China, het land met meer dan een miljard potentiële lezers, pakken de uitgevers het groots aan. Vraag maar aan kinderboekenauteur Marc De Bel. Eerder dit jaar kocht de New Times Press meteen de complete dertigdelige Spik en Spek-reeks aan, die deze maand in één keer in vertaling op de markt wordt gebracht. Vraag het ook aan het Nederlands Letterenfonds, die al sinds 2005 ieder jaar naar de Boekenbeurs van Beijing afreizen. Uitgeverijen kochten zonder te knipperen met hun ogen tientallen vertalingen van fictie en non-fictie tegelijk aan. Inmiddels zijn er al meer dan honderd Chinese vertalingen verschenen – sommige, zoals ‘Komt een vrouw bij de dokter’ van Kluun, helaas gecensureerd.

Het is dus geen wonder dat Nederland volgende week alles uit de kast haalt om het gastlandschap op de 18e Boekenbeurs van Beijing tot een succes te maken. Staatssecretaris van Cultuur Halbe Zijlstra reist af om met zijn Chinese ambtgenoot de boekenbeurs te openen. In zijn kielzog volgen tweeëntwintig auteurs en vertegenwoordigers van zestien uitgeverijen. Daaronder gelauwerde literatoren als Adriaan van Dis, Anna Enquist, Ramsey Nasr en Margriet de Moor, maar ook non-fictieschrijvers als Fik Meijer en Herman Pleij. Speciaal voor de Boekenbeurs hebben deze auteurs meegewerkt aan ‘Een schrijver ziet meer’, waarin iedere schrijver een stuk heeft geschreven over één schilderij in het Rijksmuseum.

De Nederlandse stand meet 1500 vierkante meter en moet door een wolk die erboven zweeft, een sterke aantrekkende werking hebben. Op de stand zijn onder het motto ‘Open book – open landscape’ verschillende tentoonstellingen te zien: onder meer over de illustratoren Dick Bruna, Fiep Westendorp en Max Velthuijs, de brieven van Vincent van Gogh, die in 2013 integraal in het Chinees verschijnen, en de in China populaire Robert van Gulick, schrijver van de Rechter Tie-serie. Ook vinden tal van evenementen plaats. Zie hier voor het volledige programma.

Het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) heeft op deze enorme stand een bescheiden ruimte van 16 vierkante meter gekregen. Drie medewerkers reizen af naar Beijing. De VFL kreeg wel van het Nederlands Letterenfonds de uitnodiging om het gastlandschap samen te organiseren, maar sloeg dit af wegens: te duur. VFL-medewerker Michiel Scharpé beklemtoont daarentegen de pioniersrol van het fonds: het VFL is nooit eerder in China geweest, kent er noch de weg noch de precieze aard van de Chinese belangstelling niet en is juist blij met de kans om dankzij de Nederlandse contacten nu een vliegende start te maken.

‘Wij zullen in China doen wat we altijd op buitenlandse beurzen doen’, zegt Scharpé. ‘De uitgevers informeren over de Vlaamse literatuur en onze subsidiemogelijkheden. We hebben op voorhand zo’n dertig, veertig afspraken, maar Nederlandse collega’s hebben mij verzekerd dat het er in Beijing een stuk chaotischer aan toe gaat en veel uitgevers spontaan langs komen. Om af te tasten waar de Chinese uitgevers in geïnteresseerd zijn, hebben we een brede folder gemaakt. Elsschot en Boon staan daarin, maar ook ‘Congo’ van David Van Reybrouck en ‘Ergens waar je niet wilt zijn’ van Brecht Evens.’

Zonder controverse is het Nederlandse gastlandschap aan de Boekenbeurs niet. Mensenrechtenorganisaties klagen dat het Nederlands Letterenfonds op deze manier een regime ondersteunt dat dissidenten genadeloos de mond snoert. Amnesty International heeft zelfs een speciale tijdelijke medewerker aangetrokken om dit probleem deze maanden onder de aandacht te brengen. Het Letterenfonds stelt zich echter op het standpunt dat je beter een kritische dialoog kunt aangaan dan uit protest thuisblijven. Directeur Henk Pröpper heeft dan ook beloofd het mensenrechtenprobleem aan te kaarten. Ook vindt op het Amsterdamse boekenfestival Manuscripta een bijeenkomst plaats met onderdrukte auteurs.

Maarten Dessing

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content