De discussie rond de figuur Shakespeare laait weer hoog op, maar kan ook bij jongeren interesse losweken voor Hamlet en co.
‘Anonymous’ ging dit weekend in première in de VS en zorgde nog vóór de release voor heel wat opchudding. Niet zo verrassend, aangezien de film nog maar eens de oude discussie over het auteurschap van Shakespeare van onder het stof haalt. Was Shakespeare de auteur van toneelklassiekers als ‘Hamlet’, ‘Romeo en Julia’ en talloze sonnetten? Als we Roland Emmerich en James Orloff, respectievelijk de regisseur en de scenarist van ‘Anonymous’, mogen geloven: absoluut niet!
Shakespeare zou volgens deze film geen woord op papier hebben gezet en zelfs een opportunist van de moordenste soort geweest zijn. De echte auteur van de bekendste toneelstukken uit de literatuurgeschiedenis zou Edward de Vere, de graaf van Oxford zijn. Nu hebben velen met ons niet zo’n groot vertrouwen in de historische correctheid van eender welk Emmerich-vehikel. Maar de man en zijn scenarist zijn lang niet de eersten die dit beweren.
Ten huize Shakespeare, meer bepaald bij de Shakespeare Birthplace Trust in Stratford-upon-Avon, kwam de nieuwe film zo hard aan, dat het hen zelfs een verholen doodsbedreiging ontlokte aan het adres van Orloff, die men moet “opsluiten in de Tower (de Tower of London, een gevangenis in Shakespeares tijd, JB)”.
De discussie ontstond ergens aan het begin van de 20ste eeuw, maar is nog altijd zeer levendig. Niet alleen vindt de Shakespeare Birthplace Trust een stevige tegenstander in de Shakespeare Oxford Society, die er van overtuigd is dat – u raadt het al – de graaf van Oxford de auteur is van alle aan Shakespeare toegewezen toneelstukken en sonnetten. In 2007 werd ook een verklaring getekend door een rist grote namen die stelt dat er voldoende elementen zijn om te twijfelen aan de identiteit van de auteur van ‘Hamlet’ en co. Het document werd onder meer getekend door de acteurs Derek Jacobi en Jeremy Irons, maar ook door Mark Rylance, een bejubelde Shakespearevertolker en voormalig artistiek directeur van het Shakespeare’s Globe Theatre in Londen.
Deze hele discussie bezorgt de heren en dames in Stratford-upon-Avon menige slapeloze nacht, maar is naast een goede ticketverkoop voor ‘Anonymous’ misschien ook een goede zaak voor de interesse bij jongeren in het werk van Shakespeare – of wie dat werk ook moge geschreven hebben. De Amerikaanse studiebegeleidingsite cliffsnotes.com omarmt in ieder geval de extra publiciteit om zijn Shakespeare voor dummies-producten van de hand te doen.
Sinds oktober zijn er niet alleen leesgidsen voor wie het originele werk van de Bard niet aandurft, maar ook animatiefilmpjes die Simponsgewijs de essentie van ‘Hamlet’, ‘Othello’, ‘Romeo and Juliet’, ‘Macbeth’, ‘Julius Caesar’ en ‘A Midsummer Night’s Dream’ uit de doeken doen. Veel verder dan het verhaaltje geraken de filmpjes echter niet. De karakterontwikkeling, de subtiele en gelaagde taal, en de tragische toon uit het origineel worden wel vermeld, maar zijn niet langer tastbaar en geraken ondergesneeuwd door een dikke laag parodie. Dé manier om jongeren tot de kern van het werk van Shakespeare te brengen?
Jeroen Bert
