Moeder van Arnon Grunberg is overleden

Maandagavond 9 februari 2015 overleed de moeder van de Nederlandse auteur Arnon Grunberg op 87-jarige leeftijd.

‘Tonight, while I was eating in a fusion restaurant, something between Japanese and Chinese, my sister called me. We had to go to the hospital, she said. When we arrived there my mother was already dead. Now, I have to become my own mother – an interesting task.’

Met die woorden kondigt Arnon Grunberg gisteren op zijn website het overlijden van zijn moeder Hannelore Grünberg aan. De vrouw werd op 8 juni 1927 als Hannelore Klein in Berlijn geboren in een Joodse familie. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, tracht het gezin met het schip de St. Louis naar de Verenigde Staten en Cuba te vluchten maar belandt uiteindelijk in Nederland. Daar leven ze enige tijd in het het Lloyd Hotel in Rotterdam om vervolgens naar het kamp Westerbork en dan naar de concentratiekampen in Auschwitz afgevoerd te worden. De vrouw verloor haar ouders en bouwde na de oorlog een leven op in Nederland. Daar trouwde ze met Hermann Grünberg en beviel in 1963 van een dochter, in 1971 werd haar zoon Arnon geboren.

MOEDER IN HET ECHT EN IN DE LITERATUUR

In het werk en leven van die zoon speelde ze een prominente rol. Vorig jaar trok Grunberg nog enkele maanden bij haar in om aan een boek over haar te werken. Dat boek verschijnt volgend jaar. Dit voorjaar wordt de documentaire Hannelore Grünberg en Arnon Grunberg uitgezonden die Pascalle Bonnier maakte. In een pakkend fragment uit die film blijkt de tedere, hechte band die moeder en zoon hadden. Tegelijkertijd met die film worden ook de oorlogsherinneringen van zijn moeder gepubliceerd.

‘Mijn moeder lijkt op alle moeders, alleen is ze fanatieker’, schreef Grunberg al in Blauwe maandagen, zijn debuutroman waarin hij over de oorlogservaringen van zijn ouders schrijft. Grunberg is een columnist van onder meer het weekblad Humo en De Correspondent en schrijft ook dagelijks een Voetnoot op de voorpagina van De Volkskrant. Die krant publiceerde uit die dagelijkse column enkele mooie fragmenten waarin Grunberg over zijn moeder vertelt.

PAX MAMA

Overmorgen gaat bij DeBuren ook Grunbergs toneelstuk Pax Mama in Belgische première. Hij schreef de tekst in opdracht van de in Nederland wonende, Egyptische acteur Sabri Saad El Hamus die – net als Grunberg – een innige band met zijn in Egypte wonende moeder heeft. Grunberg bezocht El Hamus’ moeder in Caïro en schreef vervolgens een toneelstuk dat zich afspeelt in het Midden-Oosten. Het stuk vertelt het verhaal van een ontluikende vriendschap tussen een Poolse handler en een Egyptische geheimagent die thuis voor zijn moeder zorgt. Die moeder blijkt een pop te zijn. ‘Want elke moeder wordt ooit een pop’, aldus Grunberg. In een interview dat deze week in Knack staat, vertelt Grunberg dat het stuk misschien ook wel over de angst gaat om zijn moeder te verliezen.

Grunberg kan niet aanwezig zijn bij de Belgische première van Pax Mama . Hij is dan in Israel, zo is te lezen op zijn site. ‘Tonight (dinsdag), there was a small memorial service for my mother. One of the caregivers of my mother wanted to say something about her, but the rabbis prevented that. So she said it later in my mother’s home. We drank wine. Tomorrow I will travel with my mother to Israel, the same trip as I made in 1991 with my father.’

Els Van Steenberghe

Een fragment uit de film Hannelore Grünberg en Arnon Grunberg –

Arnon Grunberg en Hannelore Gru?nberg from Arnon Grunberg on Vimeo.