Britten protesteren tegen besparingen bibliotheken

Lokale bibliotheken vieren zaterdag Save Our Libraries Day bij wijze van protest tegen de draconische cultuurbesparingen van de regering-Cameron.

Het moge duidelijk zijn dat David Cameron en zijn regering van Conservatieven en Liberaal-Democraten met besparingsplannen voor ruim 6 miljard pond van plan zijn om het mes diep in de overheidsuitgaven te zetten. Een luik van die ambitieuze besparingen is het sluiten van meer dan 400 openbare bibliotheken.

In Engeland en Wales alleen al zouden bibliotheken 20 tot 30 procent moeten besparen. Dat zou volgens The Independent neerkomen op het sluiten van één op vijf bibliotheken. Eén op vier bibliothecarissen zou zijn baan bedreigd zien. Daartegenover staat dat er vorig jaar 300 miljoen boeken werden ontleend en dat elke dag ruim 10.000 Britten het internet gebruiken in hun plaatselijke bibliotheek.

De Britse regering stuurt de sluiting van de bibliotheken zelf, maar veroorzaakt ze wel omdat ze de budgetten van de plaatselijke autoriteiten drastisch terugschroeft. Die moeten de werking van de eigen bibliotheek regelen en bekostigen, en moeten hun werking nu herzien. Tezelfdertijd stuurt premier Cameron met zijn Big Society-filosofie wel aan op het vervangen van professionele bibliothecarissen door vrijwilligers. Dat zou de enige redding zijn voor de ruim 400 bedreigde bibliotheken.

Heel wat Britten, waaronder een groot aantal auteurs, weigeren zich neer te leggen bij de sluiting van hun bibliotheken of de zware financiële beperkingen die ze worden opgelegd. En ze voeren de strijd op het scherp van de snee. Schrijvers Joanna Trollope, Philip Pullman en Tony Christie stellen dat de sluitingen niet wettelijk zijn en een aanval inhouden op “de basis van cultuur en kennis van Groot-Brittannië.”

Ed Milliband, Labour-voorzitter en schaduwpremier, vindt de nakende sluitingen ongeoorloofd omdat een openbare bibliotheek een belangrijke ontmoetingsplaats is, “een plaats waar het gemeenschapsgevoel vorm krijgt, wanneer gezinnen er elkaar leren kennen en vriendschappen aangaan.”

‘Off the record’ uiten ook partijleden en functionarissen van de Conservatieven en de Liberaal-Democraten hun ongerustheid, maar ze beklemtonen telkens dat niet Whitehall (de Britse Wetstraat) maar plaatselijke overheden de keuzes maken. Eric Pickles, de Tory-minister verantwoordelijk voor lokaal bestuur, zou lokale overheden gewaarschuwd hebben om niet eerst te besparen in zogenaamde ‘frontline’ diensten, waaronder de werking van de bibliotheken, maar elders te besparen.

In de praktijk gebeurt dat echter niet en de reacties zijn dan ook niet min. Volgens Desmond Clarke, de voormalige directeur van uitgeverij Faber & Faber “zal de impact op de plaatselijke gemeenschap vernietigend zijn, maar blijven de besparingen zelf beperkt”.

Annie Mauger van de Chartered Institute of LIbrary and Information Professionals vindt dat de discussie niet moet gaan over wat bibliotheken doen, maar wel over wat ze vertegenwoordigen: “vrije toegang voor iedereen tot kennis en informatie.” En ze voegt er aan toe: “het voelt Orwelliaans dat we op een dag zullen ontwaken en vaststellen dat een derde van de bibliotheken verdwenen is. Is dat het soort maatschappij dat we willen?”

Om maar te zeggen dat het debat er hevig aan toe gaat en de strijdbijl nog niet begraven is. Daarom wordt er zaterdag in Engeland en Wales geprotesteerd op een manier de bibliotheken waardig: ze ‘vieren’ Save Our Libraries Day en doen dat aan de hand van leesevenementen, de aanwezigheid van schrijvers en vertelsessies in de bedreigde bibliotheken.

Jeroen Bert