Acteur en regisseur Benny Claessens: ‘We moeten af van de idee dat we sterk en heroïsch moeten zijn’

©  Maxim Gorki Theater
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Benny Claessens toont een wereld zonder wapens (en met veel roze pluche) in White Flag, een muziektheaterproductie van het Zwitserse Theater Neumarkt en Opera Ballet Vlaanderen.

‘Nog dertien dagen tot de première van White Flag!’ schreef Benny Claessens – u welbekend van onder meer de series Het Geslacht De Pauw en Albatros – vorige week op Instagram. Op de bijbehorende foto staart hij sip in de lens. Hij zit in een kil ingericht gastappartement in Zürich. Zo karakterloos de plek oogt, zo kleurrijk wordt de voorstelling die hij er maakt.

Een witte vlag verwijst naar overgave.

Benny Claessens: En naar het werk van Agnes Martin. Zij schilderde minimalistische doeken. Sommige leken bijna wit. In On the Perfection Underlying Life, een toespraak uit 1973, stelt ze dat we eerst compleet ontheemd – defeated –, uitgeput en hulpeloos moeten zijn voordat we kunnen groeien. Dat proberen we in dit stuk: zo teer mogelijk mens-zijn. Verwacht geen afgerond verhaal. Ik ben geen Luk Perceval die als een soort regiegenie wil bewijzen dat Shakespeare zelfs ons wat te vertellen heeft. Dat theater moet er zijn, maar ik bewandel een andere weg. Ik wil niet tonen wat ik kan. Ik wil tonen wat we samen kunnen verwerkelijken. Ik zie theater als een ontmoeting met elkaar, en met een ander wereldperspectief.

We geven heroïsche figuren een zachter lot.

Welk perspectief is dat?

Claessens: Een niet-gewapend perspectief. De schrijfster Ursula Le Guin noemt in haar essay The Carrier Bag Theory of Fiction (1986) de houding waarbij je je tegen alles en iedereen wapent typisch mannelijk. Mannen bouwen wapens tegen de omgeving, vrouwen verzamelen dingen uit de omgeving, stelt zij. Ze bakent mannen en vrouwen te strikt af, maar ik ben het ermee eens dat we af moeten van de idee dat we onszelf moeten wapenen, sterk en heroïsch moeten zijn. We moeten onszelf net ontwapenen, overgeven. Pas dan kunnen we samen iets opbouwen.

En wat bouwt u op de bühne?

Claessens: Ik grijp terug naar het theater zoals dat ooit begon bij de oude Grieken: als een ritueel. Het podium oogt als een ruïne, een wereld die gerestaureerd moet worden. Eerst zie je enkel een zwarte container. Daarop projecteren we filmbeelden van de vier performers die parels uitkotsen, in lingerie stoeien, veel plezier maken. De band Nid & Sancy zorgt voor een trancesoundscape en het zo schattige homomannenkoor Schmaz – Schwuler Männerchor Zürich omhult alles met zacht gezang. De koren van de oude Grieken zongen uitsluitend liedjes over piemels. Schmaz zingt méér. (lacht)

Vertolken jullie intussen Griekse goden?

Claessens: Onder meer. Een van ons vertolkt Medusa, de godendochter met haren als kronkelende slangen. Ze is een van de droevigste figuren. Ze wordt pas gewaardeerd als ze onthoofd is. Dan worden haar bloed en hoofd als wapen gebruikt. We geven zulke mythische en heroïsche figuren een zachter lot. Eerst zie je hen enkel op de filmbeelden. Na een tijd opent de container en kijk je in een kamer met wanden van roze pluche. Iedereen gaat er teder met elkaar om. Zo kan de wereld worden. Al zal ik dat wellicht niet meer meemaken.

Wat maakt u in de toekomst wél mee?

Claessens: Veel! Vanaf nu ben ik als speler én regisseur verbonden aan de Volksbühne in Berlijn. Ik broed op een idee voor een Vlaamse televisieserie. En ik speel mee in Holly, de nieuwe film van Fien Troch. Maar mijn grootste wens is een huis kopen. Thuis, op Linkeroever.

White Flag speelt van 31 augustus tot 8 september in Theater Neumarkt te Zürich en is later te zien bij Opera Ballet Vlaanderen. theaterneumarkt.ch en operaballet.be

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content