De (s)preekstoel van Knack.be

‘Correcte betaling onderhoudsgeld betekent voor veel gescheiden ouders verschil tussen net rondkomen of niet’

De (s)preekstoel van Knack.be Knack.be maakt ruimte voor religie en levensbeschouwing

“Maak de Dienst voor Alimentatievorderingen beter bekend en toegankelijk, én verplicht een standaardmethode om onderhoudsbijdragen voor kinderen te berekenen”, zegt Yves Coemans van de Gezinsbond.

Eenoudergezinnen kennen onvoldoende de weg naar de Dienst voor Alimentatievorderingen (DAVO) en geraken daardoor vaak in armoede. Dat toont een recent onderzoek van de Franstalige gezinsorganisatie Ligue des familles aan. Zowel onderhoudsuitkeringen tussen ex-partners als onderhoudsbijdragen voor kinderen worden slecht betaald. Dat verklaart het hoge armoederisico bij eenoudergezinnen: ruim 35,7%. Nochtans bestaat er al meer dan 12 jaar een oplossing voor onbetaalde onderhoudsgelden: DAVO. Maar deze dienstverlening is nog altijd veel te weinig bekend.

Een scheiding leidt vaak tot financiële problemen: 85% van de alleenstaande ouders en nieuw-samengestelde gezinnen slaagt er volgens het onderzoek niet in om tegen het einde van de maand rond te komen. De helft van hen ondervindt vooral financiële problemen op vlak van wonen, mobiliteit en kleding. Een kwart zelfs met voeding. Dikwijls is de oorzaak niet of slecht betaald onderhoudsgeld. Een correcte betaling betekent voor de meeste gescheiden ouders het verschil tussen rondkomen en balanceren op de rand van de armoede. Onderhoudsbijdragen zijn immers noodzakelijk om de school- en opvoedingskosten van de kinderen te betalen.

Slecht functionerende dienst duwt eenoudergezinnen in armoede

Sinds 2004 behandelde DAVO al bijna 50.000 dossiers en hielp zo meer dan 3.000 ex-partners én meer dan 83.000 kinderen om hun onderhoudsgeld te recupereren bij de ex-partner die in gebreke blijft. Ruim 93% van de aanvragers zijn vrouwen. Onderhoudsuitkeringen voor de ex-partner én onderhoudsbijdragen voor de kinderen zijn een recht, uitgesproken door een rechter of onderling overeengekomen tussen ex-partners, én dus afdwingbaar. Een goed functionerend DAVO kan eenoudergezinnen uit de armoede houden.

‘Correcte betaling onderhoudsgeld betekent voor veel gescheiden ouders verschil tussen net rondkomen of niet’

Het Platform Alimentatiefonds, waarvan de Gezinsbond en de Ligue des familles samen met diverse vrouwenorganisaties deel uitmaken, is heel ongerust over de verdere toegankelijkheid en werking van DAVO. Magda De Meyer, Voorzitter van de Vlaamse Vrouwenraad én lid van het Platform reageert terecht boos: “Alleenstaande mama’s verdienen meer aandacht van het beleid. Méér dan 3 op de 10 moet rondkomen met een inkomen onder de armoedegrens. Een welvaartstaat die er niet voor kan zorgen dat een door de rechter toegekend onderhoudsgeld ook daadwerkelijk wordt uitbetaald, is die naam niet waardig. Of geldt de rechtsstaat misschien niet voor alleenstaande mama’s?”.

De oplossing is simpel: meer middelen voor een groter bereik

Met Moederdag in het vooruitzicht is onze boodschap duidelijk: behoed alleenstaande moeders tegen armoede. Daarvoor zijn drie maatregelen nodig: een infocampagne over DAVO, beter toegankelijke kantoren én objectieve onderhoudsbijdragen voor kinderen.

Het aantal onderhoudsgerechtigde ouders dat nu aanklopt bij DAVO, is slechts het topje van de ijsberg. Hoogstwaarschijnlijk zijn er nog veel meer alleenstaande ouders slachtoffer van wanbetaling van onderhoudsgelden, die de weg naar DAVO moeten vinden. Meer bekendheid na een infocampagne betekent uiteraard ook meer dossiers en meer voorschotten. Daarom moet de overheid extra middelen voorzien. Tot nu toe werden de werkingsmiddelen van de dienst telkens in de loop van het jaar aangevuld, maar DAVO heeft een meer structurele financiering nodig met een begroting die is afgestemd op het effectieve potentieel aan dossiers.

‘Een standaardmethode die rechters, advocaten, notarissen en bemiddelaars moeten gebruiken om de onderhoudsbijdragen voor kinderen objectief te berekenen, laat te lang op zich wachten.’

We vrezen echter dat de toegankelijkheid in de toekomst niet zal verbeteren. In 2004 telde on land nog 30 bureaus waar mensen persoonlijk terechtkonden om hun dossier in te dienen. Vandaag zijn dat er nog maar 23. Door een reorganisatie binnen de FOD Financiën wil DAVO vanaf september dat aanvragen nog uitsluitend kunnen in 11 infocentra. Deze worden bovendien polyvalente infocentra, die naast DAVO heel wat andere fiscale zaken moeten regelen, waardoor de zichtbaarheid nog vermindert. Een beslissing die de toegankelijkheid van DAVO niet bevordert, integendeel. Een dossier digitaal indienen, is voor veel ouders ook een probleem. Volgens de Ligue ondervinden nu al 6 op de 10 gezinnen moeilijkheden om de documenten te verzamelen die nodig zijn om hun dossier te vervolledigen. Daarom moeten ouders hun dossier lokaal kunnen indienen zodat ook kwetsbare gezinnen hun rechten kunnen uitoefenen. Persoonlijke begeleiding blijft nodig, vergeet niet dat gescheiden ouders vaak niet alleen financieel onder druk staan, maar ook emotioneel.

Veel onderhoudsplichtigen betalen niet of onregelmatig omdat ze het opgelegde bedrag niet aanvaarden. De berekening van de onderhoudsbijdragen voor kinderen blijft immers nog altijd te veel nattevingerwerk. Een standaardmethode die rechters, advocaten, notarissen en bemiddelaars moeten gebruiken om de onderhoudsbijdragen voor kinderen objectief te berekenen, laat te lang op zich wachten. De Gezinsbond heeft nochtans al meer dan tien jaar het geschikte rekeninstrument: de onderhoudsgeldcalculator.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content