Chris De Stoop: ‘Er moeten weer programma’s voor gecontroleerde migratie mogelijk zijn’

© Jaco Klamer/Hollandse Hoogte
Stavros Kelepouris
Stavros Kelepouris Journalist Knack.be

Op de Knackdag op de Antwerpse Boekenbeurs legt de gerenommeerde auteur de parallellen bloot tussen zijn boek, over Vietnamese vluchtelingen in 1981, en de migratiecrisis van de afgelopen jaren.

‘Ik breng een kleine geschiedenis, in de hoop de grote geschiedenis inzichtelijk te maken,’ aldus auteur Chris De Stoop. In ‘Wanneer het water breekt’ beschrijft hij het verhaal van de Vietnamese visser Hung en zijn dochter, die in 1981 samen met zo’n 60 anderen op een bootje hun land ontvluchtten. De vergelijkingen met de huidige vluchtelingencrisis liggen voor de hand, zegt ook De Stoop zelf: mensen hebben nog steeds dezelfde redenen om op een gammel bootje te stappen, zegt hij op de Knackdag op de Antwerpse Boekenbeurs.

‘In Vietnam had je toen wat je nu in Syrië ziet: ellendige politieke en economische omstandigheden, en een enorme repressie net na de burgeroorlog. Dat culmineert in een perfecte storm, iedereen gaat in overlevingsmodus, en begint te vluchten. Dezelfde tragische situatie heb je nu in Syrië gehad. Dat heeft ook iets geruststellends: we hebben nog zulke vluchtelingencrisissen gehad, en die zijn voorbijgegaan zonder catastrofale gevolgen voor onze samenleving.’

Van de 65 mensen op de boot van Hung waren er volgens De Stoop 40 kinderen. Die vaststelling toont de schrijnende, uitzichtloze situatie waarin veel Vietnamezen zich bevonden. ‘Er was voor hen geen andere optie meer – de zee leek hen toen veiliger dan het land. ‘Hopelijk stelt de lezer zich de vraag: zou ik op zo’n bootje stappen? En heb ik zelf al eelt op mijn ziel gekweekt?’

Daar ligt een zee van verschil tussen 1981 en 2018: de vluchtelingen uit Vietnam werden bij ons opvallend warm onthaald. ‘Gastgezinnen en parochies boden zich massaal aan: er was zelfs te veel hulp, waardoor niet iedereen vluchtelingen toegewezen kreeg. Kranten hielden benefietacties, de koning en de premier riepen op tot solidariteit.’

Het warme welkom heeft volgens De Stoop logischerwijs gevormd hoe de vluchtelingen in onze maatschappij functioneerden. ‘De context bepaalt heel veel. Die mensen wilden hun leven riskeren – als je die energie aanspreekt, is heel veel mogelijk. Velen zijn dokter geworden, ingenieur, ondernemer, informaticus. Twee zieltogende baby’s zijn nu internationale topbankiers. Dat heeft te maken met de kansen die ze gekregen hebben en gegrepen hebben. Als je niet aanvaard wordt, zijn de gevolgen totaal anders.’

Maar de blauwdruk van de ontwikkelingen in de jaren ’80 valt moeilijk te kopiëren naar vandaag. De sfeer is nu heel anders: ‘drenkelingen worden als criminelen beschouwd,’ stelt De Stoop vast. Een grote reden daarvoor is het beeld van de open Europese buitengrenzen. ‘De vluchtelingencrisis van 2015 en 2016 heeft bewezen dat die wilde, ongecontroleerde instroom nefast is: niet alleen omwille van de tienduizenden verdrinkingsdoden, maar ook omdat het draagvlak erdoor is afgekalfd en het populisme wind in de zeilen kreeg.’

De oplossing? ‘Je moet structureel een preventief werken in de landen van herkomst. Bij ons moeten er weer programma’s voor gecontroleerde migratie mogelijk zijn. Dan leg je de smokkelnetwerken voor een stuk lam, en haal je druk van de ketel.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content