Total Boox: enkel betalen voor de boekfragmenten die je écht wil lezen

Het bedrijf ‘Total Boox’ biedt ons over enkele weken de mogelijkheid om uitsluitend te betalen voor de boekpassages die we werkelijk willen lezen.

Je favoriete boekpassage – nee, het hoeft niet altijd seks te zijn – tegen betaling en de rest van het boek hoef je dan niet te betalen: dergelijk hapklaar lezen voor een prikje wordt binnenkort mogelijk met ‘Total Boox’.

Veertig procent van de klanten in de filialen van de Britse boekhandelaar Barnes & Nobles komen alleen maar om in boeken te bladeren, niet om ze te kopen. Dat beweerde Victoria Barnsley, de chef van HarperCollins – een dochterfirma van het boekenconcern – in het BBC-radioprogram Radio 4. Onder die snuffelaars zijn heel wat klanten die alleen in de boekhandel komen om te proeven. Ze hoeven niet eens de winkel te verlaten om via hun iPod of smartphone het boek van hun keuze goedkoper via het internet te bestellen.

Harde cijfers zijn er niet, maar Barnsley zal wel voor een deel gelijk hebben, al is het natuurlijk zo dat ook vroeger niet alle bezoekers kopers waren. In landen zonder vaste prijsbinding is bestellen via het internet de goedkoopste manier om boeken te kopen, maar voor de boekhandelaar is dat gedrag van zijn bezoekers op zijn minst frustrerend.

Wat kan die boekhandelaar doen? Een financiële bijdrage eisen van de snuffelaars die zijn boeken komen beduimelen zonder ze te kopen? Dan wordt het boek werkelijk een product als een schoen. Geen grap: in de Verenigde Staten zijn er schoenwinkels die geld eisen voor het passen van een schoen, juist omdat de handelaars ook daar af te rekenen hebben met klanten die de schoenwinkel alleen maar als een pashokje beschouwen. Kopen doen ze immers in het internet. Zo hoeven ze zelfs niet meer met de pakjes of kartons te zeulen die een paar uur later immers al gratis thuis geleverd worden.

Wie bladert betaalt, dat is het principe dat de firma ‘Total Boox’ in Tel Aviv reeds over een paar weken wil invoeren. ‘Total Boox’ belooft dat klanten via een nieuw platform gratis boeken zullen kunnen downloaden en alleen nog hoeven te betalen voor de passages die ze werkelijk lezen. Wie een paar bladzijden overslaat, krijgt daarvoor geen rekening gepresenteerd.

Je kunt je voorstellen hoe dit aanbod het commerciële leesgedrag zal beïnvloeden: de lezer slaat alle natuurbeschrijvingen in de roman over en leest enkel nog de seksscènes of de passages die als cliffhanger fungeren. Om nog maar te zwijgen van de schrijvers van de romans zelf, die zich genoodzaakt zullen zien om tot de essentie te komen als ze hun kassa willen horen rinkelen. Ook hier slaat bovendien de controle toe: ergens in een centrale leest Big Brother altijd mee en weet precies welke leeshappen u neemt. Uw leesgedrag slaat dan neer in nieuwe algoritmen die u binnen de kortste tijd terroriseren met pop-ups die u dicteren op welke weiden u als letterlievend vee moet gaan grazen. Het lezen in een hoekje met een boekje en het plezier van de heimelijke lectuur behoren dan definitief tot de verleden tijd.

Misschien inspireert die manier van letterconsumptie op haar beurt de schoenindustrie. Misschien kunnen we binnenkort schoenen inslaan waarvoor we alleen maar betalen als we erin lopen. Of we dokken uitsluitend voor de schoenoppervlakte die de grond raakt. Binnenkort lopen we allemaal op hoge hakken. De boekhandelaars lopen sowieso al op de toppen van hun gekromde tenen.

Piet de Moor