‘Terwijl schrijvers gevierd willen worden, onthalen intimi hen meestal op een gegeneerd stilzwijgen’

Wat te doen als een vriend een boek schrijft?

Toen Maarten Goethals in 2014 met Hees zijn eerste dichtbundel publiceerde, hadden we gelukkig ruzie. Ik weet al niet meer precies waar die ruzie over ging – alleen dat het zijn schuld was, natuurlijk. In een moment van verdwazing ging ik wel nog naar de boekpresentatie, maar achteraf werd niet van mij verwacht dat ik zou vertellen wat ik allemaal van die gedichten vond.

Nu zijn we weer vrienden en heeft Goethals – Maarten – net De fragmenten uitgebracht. Hij noemt dat boek zelf graag een novelle, wat chic klinkt, terwijl zijn uitgever het liever over een roman heeft, wat beter verkoopt. Het ís ook een roman, of het is in ieder geval wel heel ambitieus voor een novelle. (De hoofdvraag is, zo ongeveer: hoe reageert een land wanneer de laatste monarch sterft?) In tegenstelling tot de vorige keer verliet ik de presentatie met een exemplaar van het boek, waarin Goethals ook nog eens een lieve opdracht had geschreven.

Terwijl schrijvers gevierd willen worden, onthalen intimi hen meestal op een gegeneerd stilzwijgen.

Wat nu? Het is me al vaker opgevallen dat vrienden van auteurs niet staan te springen om hun werk te lezen. Een van de jonge Antwerpse schrijvers vertelde me even geleden dat zij elkaars werk nooit lezen, om niet te hoeven zeggen wat ze ervan vinden. Want natuurlijk vinden die jongens alleen wat ze zelf op papier zetten publicabel – en de verhalen van de anderen rotzooi. Een boekpresentatie heeft daarom iets van een surrogaat: we komen allemaal naar je feestje, we kopen zelfs allemaal je boek, maar vraag ons alstublieft niet wat we ervan vinden. Terwijl schrijvers na het afwerken van een roman gevierd willen worden, onthalen intimi hen meestal op een gegeneerd stilzwijgen.

Ze maken het hun publiek ook niet makkelijk. Goethals beweert zelf dat hij vier jaar aan De fragmenten heeft gewerkt: tussendoor werd er van hem als journalist ook wel kopij bij De Standaard verwacht, maar dat blijft lang voor minder dan 200 pagina’s tekst. Welk compliment maakt die inspanning de moeite waard? ‘Leest als een trein’? ‘Origineel verhaal’? ‘Leuk uitgegeven’? Allemaal goedbedoelde en misschien zelfs gemeende aardigheden die na vier jaar van schrijven en herschrijven gedoemd zijn om op een koude steen te vallen. Aan mijn columnistentoontje heb ik in dezen ook maar weinig. Ik kan moeilijk schrijven dat alles wat Goethals, die zijn dertigste levensjaar alweer even geleden afrondde, over de liefde te zeggen heeft revelerend puberaal is.

Maar ik wilde hier dus vertellen wat ik écht van De fragmenten vond, in alle eerlijkheid. Helaas, u merkt het zelf al, onze tijd is om.