Saudi-Arabië heeft de Tsjechische ambassadeur op het matje geroepen naar aanleiding van een nieuwe vertaling van de Duivelsverzen van Salman Rushdie. Het Saudisch ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg de ambassadeur om de publicatie van het boek te verhinderen omdat het “de ware islam vertekent”.
Dat melden staatsmedia in Saudi-Arabië en het bericht is onder meer door het persagentschap Reuters bevestigd.
Reuters citeert een regeringslid dat die niet officieel met de pers mocht spreken.
Daarmee komt het boek, dat in 1988 verscheen, opnieuw in de belangstelling nadat het eerst in India was verboden en vervolgens door de Iraanse leider ayatollah Khomeini was veroordeeld. Khomeini sprak op Valentijnsdag 1989 een fatwa uit tegen de Indiaas-Britse auteur, Salman Rushdie, en Iran schreef een beloning van 3 miljoen dollar uit voor wie de auteur doodde.
Meerdere figuren die bij edities en vertalingen van het boek betrokken waren, werden bedreigd, en soms aangevallen. De Japanse vertaler werd in 1991 doodgestoken. Rushdie zelf moest meerdere jaren ondergedoken leven.
Iran heeft ermee gedreigd de Frankfurter Buchmesse deze maand te boycotten omdat Rushdie, die een nieuwe roman uit heeft, er de openingstoespraak houdt.
‘Te laat’
De Saudische autoriteiten hebben de Tsjechische ambassadeur meegedeeld dat het boek zowel de islam als moslims beledigt, en men vroeg de ambassadeur om de publicatie te verhinderen of te censureren. De ambassadeur zou hebben geantwoord dat het boek onder de Tsjechische wetgeving gewoon mag verschijnen.
De Saudische actie is in ieder geval laattijdig. Het boek kwam volgens uitgeverij Paseka in april op de markt, en intussen is bijna de volledige oplage van 5.000 exemplaren verkocht.
De directeur van Paseka, Filip Mikes, zei dat de vertaler van De Duivelsverzen wel een pseudoniem had gehanteerd. De eerste Tsjechische editie van het boek verscheen in 1994.
De publicatie van de roman, die eigenlijk over migratie, verandering en openbaring gaat, werd door Khomeini, die het alleen had van horen zeggen, betiteld als godslasterlijk.
Het boek werd onder meer in Groot-Brittannië door manifesterende moslims verbrand. Onder meer in Pakistan vielen bij demonstraties tegen het boek doden.
Er zitten enkele passages in De Duitvelsverzen die als aanstootgevend (voor anderen als hilarisch of leerrijk) worden ervaren. Zo onder meer de scène waar de titel naar verwijst, en die gebaseerd is op anekdotes in historische geschriften van moslimgeleerden, waarbij de profeet onder invloed van de duivel even enkele andere goden aanvaardde, naast de ene.
De ‘Rushdie-affaire’ toonde voor het eerst voor een breder westers publiek het spanningsveld tussen creatieve vrijheid in fictie, zeg maar vrijheid van meningsuiting, en moslimgevoeligheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier