Politiek gedicht Günter Grass zorgt voor schandaal

‘Wat gezegd moet worden’, een Israël-Iran gedicht van Günter Grass, zorgt voor heel wat ophef.

‘Wat gezegd moet worden’ (Was gesagt werden muss) is de titel van een gedicht dat Günter Grass, Nobelprijswinnaar, vandaag in de Duitse ‘Süddeutsche Zeitung’, en verder ook in ‘La Repubblica’ en de ‘New York Times’ publiceert. Het controversiële gedicht is meteen een schandaal.

‘Warum sage ich jetzt erst, gealtert und mit letzter Tinte: Die Atommacht Israel gefährdet den ohnehin brüchigen Weltfrieden? ‘ Vertaald: ‘Waarom zeg ik nu pas, bejaard en met mijn laatste inkt: de nucleaire macht Israël brengt de toch al broze wereldvrede in gevaar?’ aldus de niet eens zo retorische vraag van de 84-jarige Grass.

Israëlische first strike

In zijn gedicht verzet Grass zich tegen het leveren van een nieuwe Duitse onderzeeër aan Israël met het argument dat de duikboot kernkoppen kan transporteren waarmee Iran getroffen kan worden. Grass hekelt Israël omdat het met Duitse hulp een land kan treffen waarvan niet eens bewezen is dat het zelf over een atoombom beschikt. De Duitse dichter vreest dat het Iraanse volk door een Israëlische ‘first strike’ uitgeroeid kan worden.

Grass’ gedicht volgt na een advertentie waarin 1500 Duitse intellectuelen zich vorige zaterdag in een advertentie van een halve pagina in de ‘Süddeutsche’ zorgen maakten over het Iraanse volk dat oorlog noch atoombommen wil, maar dat zich verzet tegen ‘Israëls nucleaire arsenaal en de militaire omsingeling van Iran door de Verenigde Staten’. Ze roepen de Amerikaanse president en de Duitse bondskanselier op om direct een einde te maken aan de sancties en de oorlogsdreigingen tegen Iran.

Praatjesmaker

In de Duitse pers, ook in de linkse ‘Tageszeitung’ en de liberale Berlijnse ‘Tagesspiegel’ hoeft Grass echter op geen steun te rekenen. ‘Der Tagesspiegel’ heeft het over ‘de opgeschroefde, zich in ijdele bescheidenheid nog pratend op de tong bijtende taal van Grass’, die de persoon van Ahmadinejad onderschat door de Iraanse dictator bagatelliserend ‘een praatjesmaker’ te noemen, terwijl hij in werkelijkheid een misdadiger is die voor de dood van duizenden politieke tegenstanders verantwoordelijk is. In ‘Spiegel online’ wordt Grass door de Duits-Joodse publicist Henryk M. Broder verweten dat hij precies dezelfde standpunten inneemt als Ahmadinejad en dat hij al zijn hele leven tot de intellectuele Duitse antisemieten behoort. Over Grass zegt polemist Broder verder dat hij wel een dichter, maar niet helemaal dicht is.

Hol getrommel

De Duitse pers pakt Grass hard aan. ‘Der Tagesspiegel’ meent dat Grass het recht verbeurd heeft om het geweten van de natie te spelen omdat hij zijn lidmaatschap van de Waffen-SS pas in 2006 bekend maakte in zijn boek ‘De rokken van de ui’. Veel te laat, aldus de krant. Het zal wel geen toeval zijn dat Günter Grass zijn achternaam altijd met een gotische ß en nooit met een dubbele s schrijft, voegt de krant er venijnig aan toe. De liberale ,Frankurter Rundschau’ becommentarieert de Nobelprijswinnaar zo: ‘Grass trommelt nog altijd, maar het klinkt merkwaardig hol.’

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content