Onbekend dagboek Kempowski over val Berlijnse muur

Walter Kempowski (1929-2007) kent men vooral als de auteur van de dagboeken ‘Echolot’ en ‘Alkor’. Maar niemand wist dat hij een collectief dagboek had aangelegd naar aanleiding van de val van de Berlijnse muur.

Walter Kempowski (1929-2007) kent men vooral als de auteur van de dagboeken ‘Echolot’ en ‘Alkor’. Maar niemand wist dat hij een collectief dagboek had aangelegd naar aanleiding van de val van de Berlijnse muur.

In de krant ‘Welt am Sonntag’ zijn fragmenten uit een onbekend dagboek van Walter Kempowski gepubliceerd. Het pas ontdekte manuscript bestaat niet alleen uit notities van schrijvers, journalisten en kunstenaars als Ernst Jünger, Christoph Hein, Johannes Gross, Julien Green en Jürgen Becker, maar ook uit notities van ooggetuigen, onder wie een Oost-Duitse soldaat die een dag na de val van de Muur werd gemobiliseerd. Het dagboek telt duizend bladzijden en wordt bewaard in de Berlijnse Akademie der Künste. De werktitel van de collectie stamt van Kempowski zelf: ‘Whispering. Ein kollektives Tagebuch von 1989’.

Volgens ‘Welt am Sonntag’, dat eergisteren enkele dagboekfragmenten publiceerde, zou Kempowski’s uitgever Knaus het om tot dusver onbekende redenen riskant vinden om de dagboeken uit te geven.

Allicht wilde Kempowski met ‘Whispering’ in het klein herhalen wat hij met ‘Echolot’ in het groot had gedaan. In zijn levenswerk ‘Echolot’ ontpopte Kempowski zich als een geobsedeerde verzamelaar van getuigenissen over de Tweede Wereldoorlog. Toen de Muur viel noteerde hij in zijn eigen dagboek: ‘Waarom heeft niemand het koraal “Nun danket alle Gott” aangeheven?’

Piet de Moor