Marilyn Monroe schrijfster

Woensdag 6 oktober verschijnt ‘Fragments’, de ‘literaire nalatenschap’ van filmster Marilyn Monroe tegelijk in vele landen en vele talen.

Achter de uitgave van Monroe’s ‘Fragmenten’ gaat Anna Strasberg schuil. Ze is de weduwe van Lee Strasberg, de man die Marilyn Monroe (1926-1962) inwijdde in de kunst van het acteren. Lee Strasberg was de enige erfgenaam van Monroe. Na zijn dood in 1982 ging Monroe’s nalatenschap integraal naar zijn vrouw Anna.
Anna Strasberg heeft recent, bij het opruimen van haar zolder, in twee kisten de ‘literaire nalatenschap’ van Marilyn Monroe in de vorm van gedichten, notities, aforismen, boodschappenlijstjes, brieven en ook keukenrecepten aangetroffen. Al dat schrijfwerk werd netjes verzameld door Stanley Buchtal en Bernard Comment, die op 6 oktober ‘Fragments’ wereldwijd publiceren. De auteurs beweren dat ze de publieke opinie willen tonen dat Monroe meer was dan een sekssymbool. Maar dat wisten we natuurlijk ook al na de publicatie van Donald Spoto spraakmakende boek ‘Marilyn Monroe, The Biography’ (1993, Harper Collins). De schrijver Arthur Miller, die met Monroe getrouwd was, vertelt over die ervaring in ‘Timebends: A Life’ (Methuen, 1987).

Het eerste hoofdstuk (privénotities) is een met de schrijfmachine geschreven verslag waarin Monroe vertelt over haar eerste huwelijk met James Dougherty, met wie ze in 1942 trouwde. Toen heette Marilyn Monroe nog Norma Jeane Mortenson (gedoopt Baker). Ze was destijds amper zestien jaar. In deze notities brengt ze het relaas van de ontrouw van haar man en schrijft ze over de betekenis van de liefde. Dougherty behoorde tot de weinige mannen die haar seksueel niet afstootten, schrijft ze. Ze noteert dat ze het heerlijk vindt om door Dougherty, die toen 21 jaar was, begeerd en bemind te worden. Uit haar geschriften leren we een vrouw kennen die heel onzeker is, faalangst heeft en bang is om uitgelachen te worden. Om die angsten te overwinnen ging Monroe in analyse.

In het boek zijn tot dusver onbekende foto’s van Monroe opgenomen, allemaal uit de periode 1943-1962. Op een groot aantal foto’s zien we haar liggend, met een boek in de hand. Dat was geen pose. Ze was nooit een dom blondje. Ze bewonderde schrijvers, ze was vaak te zien in het gezelschap van bekende auteurs (Norman Mailer, Truman Capote) naar wie ze opkeek en van wie ze de boeken ook las. Maar ze las ook Freud, Joyce, Beckett en Flaubert. Monroe was intellectueel nieuwsgierig. Ze hield eveneens van koken: in ‘Fragments’ staat een Monroe-recept voor opgevulde kalkoen.

Wat is nu het verschil met de andere, honderden boeken die over de ster verschenen zijn? Volgens een van de coauteurs is het dit keer geen boek over, maar een boek van Monroe, die pas 36 was toen ze aan een overdosis slaapmiddelen overleed.

Ten slotte: aan het waarheidsgehalte van Anna Strasbergs verhaal dat ze de documenten van Monroe toevallig op haar zolder gevonden heeft, mag getwijfeld worden. Monroe had in haar testament aan Lee Strasberg gevraagd om haar spulletjes na haar dood onder vrienden te verdelen. Dat deed hij nooit. Strasbergs weduwe Anna, die alles erfde, verkocht Monroe’s bezittingen voor 13 miljoen dollar. Ook de bewering in het voorwoord dat Strasberg met ‘Fragments’ geen commerciële bedoelingen had moet met een stevige korrel zout worden genomen.

Piet de Moor