Libris Literatuurprijs boet aan prestige in

Voor de Libris Literatuurprijs komen alleen nog romans in aanmerking. De prijs boet volgens Maarten Dessing daarmee aan prestige in.

Uiteraard bracht het bestuur van de Stichting Literatuur Prijs de reglementswijziging gisteren als een verbetering. Door novellen en verhalenbundels uit te sluiten van deelname aan de Librisprijs 2011 wordt ‘maximale duidelijkheid voor publiek en media’ geschapen, aldus bestuurslid Jef van Gool op Literatuurplein.nl. Bovendien hanteert de prijs nu hetzelfde criterium als het grote voorbeeld van alle prijzen voor het beste boek van het jaar: de Britse Booker Prize.

Maar wat is er duidelijker dan een prijs voor het beste literaire boek van het jaar waar ieder werk van fictie voor in aanmerking komt? De jury heeft alle vrijheid om uit alle titels – ongeacht vorm of genre-aanduiding – de beste te kiezen.

Nu krijgt de jury de taak om eerst te beslissen of een inzending een roman is. Dat is moeilijker dan de buitenwereld denkt. Uitgevers hebben de neiging om traditioneel slecht verkopende verhalenbundels te vermommen als romans. Het woord ‘verhalen’ staat nergens: niet op het omslag, niet op de achterflap, niet in het binnenwerk. Pas als je gaat lezen, ontdek je dat de inhoudsopgave geen hoofdstuktitels vermeldde, maar titels van afzonderlijke verhalen. Soms hebben de boeken wel de NUR-code 303 voor verhalenbundel, maar niemand verbiedt uitgevers deze boeken van de NUR-code 301 voor literaire roman te voorzien. De beslissing van het Libris-bestuur zal hen zeker verleiden dat vaker te doen.

Als de jury eenmaal, na veel lezen, nep-romans van echte romans heeft onderscheiden, blijkt dat het niet mag oordelen over evident literaire titels. De winnaar van 2008, de verhalenbundel ‘Sleur is een roofdier’ van D. Hooijer, maakt geen kans meer. De winnaar van dit jaar, de sinds de derde druk als novelle gepresenteerde verzameling columns ‘Kleine dagen’ van Bernard Dewulf, evenmin. Terwijl de literaire thrillers en chicklit, die uitgevers wél naar hartenlust mogen blijven insturen, doorgaan naar de volgende ronde.

Vergroot dat de duidelijkheid voor publiek en media?

In werkelijkheid is de keuze om novellen en verhalenbundels uit te sluiten een tot mislukken gedoemde poging om de jury te ontlasten. Na de reglementswijziging van vorig jaar, waardoor onder meer graphic novels en eigen beheer-uitgaven werden uitgesloten, kreeg de jury dit jaar een recordaantal van 246 inzendingen te verwerken, waarvan er 206 reglementair in aanmerking kwamen. Ook in 2011 zal dat aantal, zoals ieder jaar, weer hoger zijn. Uitgevers zullen de gok blijven wagen dat hun uitgave wordt gezien als een roman.

Zo schiet de reglementswijziging in ieder opzicht zijn doel voorbij. Het prestige van de prijs daalt door onduidelijkheid en oneerlijkheid en de jury krijgt evengoed meer werk voor de kiezen.

Maarten Dessing