George Orwell krijgt geen grond aan de BBC

De BBC ziet een standbeeld voor George Orwell, ooit nochtans medewerker van de omroep, aan haar nieuwe mediagebouw helemaal niet zitten.

George Orwell (1903-1950) krijgt in Londen een standbeeld. Maar de BBC houdt de sculptuur van de schrijver, die in de Tweede Wereldoorlog van 1941 tot 1943 een medewerker van de Britse openbare radio was, liever op een afstand. Hij wordt te links bevonden. George Orwell alias Eric Blair nam in 1943 afscheid van de BBC ‘omdat ik me al een tijdje realiseerde dat ik mijn tijd en het geld van de gemeenschap verspilde met werk dat geen resultaten oplevert’. Voor de BBC was dat motief niet erg flatterend. Misschien speelt het nog mee in de weigering van BBC-directeur-generaal Mark Thompson om voor het nieuwe Broadcasting House van de BBC op Portland Place een standbeeld voor Orwell op te richten, aldus ‘The Guardian’.

Volgens BBC-baas Thompson was Orwell veel te links om het eerbetoon van een standbeeld aan de voet van het BBC-complex in Londen te mogen genieten. Het initiatief voor de sculptuur ligt bij de ‘George Orwell Memorial’-stichting, waarvan ook Orwells zoon Richard Blair deel uitmaakt. De privéstichting heeft meer dan 60.000 pond ingezameld voor het project, dat gerealiseerd wordt door Martin Jennings. Deze beeldhouwer verwierf vooral bekendheid door zijn standbeeld van de populaire dichter en criticus John Betjeman voor het St. Pancras-station in Londen.

Beeldhouwer Jennings zelf zegt dat het niet de bedoeling was om Orwell exclusief aan de standplaats van de BBC te binden. Maar Orwell was wel een toonbeeld van uitstekende en correcte journalistiek. Jennings: ‘Ik realiseerde me dat er Londen geen standbeeld was van deze grote man. Ik wilde een locatie met voldoende resonantie vinden.’ Vandaar het voorstel om de bronzen Orwell-sculptuur in de buurt van de nieuwe BBC-gebouwen te plaatsen. Dat plan gaat dus niet door.

George Orwells politieke hart klopte zeker links, want hij leerde de ellende van het gewone volk aan den lijve ervaren en getuigde ervan in ‘Aan de grond in Londen en Parijs’ (1933). Maar zijn geestdrift voor het communisme kreeg een stevige knauw toen hij in de Spaanse burgeroorlog de praktijken van de stalinisten leerde kennen. Hij rapporteerde erover in ‘Saluut aan Catalonië’ (1938). Zijn romans ‘Animal Farm’ en ‘1984’, die Orwell schreef na zijn BBC-periode, zijn aanklachten tegen het totalitarisme. Voor de beruchte folterkamer 101 uit ‘1984’ zou trouwens de conferentiekamer van de BBC, waar heel wat politieke discussies plaatsvonden, model hebben gestaan.

Orwell-biograaf David John Taylor herinnert er nu aan dat de schrijver van ‘1984’ ook heel wat fans aan de rechterzijde had en heeft: Winston Churchill, John Major en de huidige premier David Cameron. Behalve in zijn politieke ideeën zou Orwell in zowat alles conservatief zijn geweest.

Martin Jennings is overigens verguld met de opdracht, waarvan hij zegt dat ze erg dankbaar is voor een beeldhouwer : Orwells droeg zijn broek graag tot halverwege de borst. Zijn das zat doorgaans stevig achter zijn broeksriem gekneld. De sigaret maakte het beeld compleet. Over de plaats waar het beeld van de schrijver moet komen, wordt nog altijd gediscussieerd.

Piet de Moor