Emmanuel Carrère doet Jezus en het vroege christendom herleven

Emmanuel Carrère toen hij in 2010 jurylid was op het Festival van Cannes. © BELGAIMAGE

In ‘Het Koninkrijk’ vertelt scenarist-romanschrijver Emmanuel Carrère met veel verve én zin voor detail hoe Jezus, Paulus en Lucas hun blijde boodschap zelf beleefden.

Natuurlijk weet niemand hoe het er precies aan toe ging toen Jezus van Nazareth het evangelie verkondigde dat Paulus en Lucas later zelf uitdroegen, maar ‘Het Koninkrijk’ van Emmanuel Carrère is de meest geloofwaardige én meeslepend vertelde reconstructie van het oerchristendom die ik ken en de perfecte aanvulling bij ‘Paulus’, de odyssee die Fik Meijer ondernam in het zog van de reizen van de founding father van het christendom.

In de ban van het christendom

Dat Carrère niet alleen een knap romanschrijver is (‘Limonov’) maar ook een gereputeerd scenarist – hij was aanvankelijk betrokken bij het script voor de Franse tv-cultreeks ‘Les revenants’ – helpt natuurlijk om een goed verhaal te kunnen neerzetten. Maar Carrère hééft ook iets met het onderwerp: hij vertaalde de evangelist Marcus vanuit de brontekst in modern Frans en is nu agnosticus nadat hij lang met het christendom gedweept had.

Emmanuel Carrère doet Jezus en het vroege christendom herleven
© GF

Carrère vertelt in de eerste honderd bladzijden hoe hij zelf ooit in de ban was van de vooral johannitische versie van het christendom. Daarna daalt hij af op onderzoek naar hoe Paulus, de evangelist Lucas en Jezus zelf die boeiende tijden hebben beleefd.

Spin in het web is voor Carrère dus de evangelist Lucas die omstreeks 75 na Christus zijn blijde boodschap schreef met veel zin voor het plastische detail – als een echte scenarist quoi. Vandaar dat Carrère zich in eerste instantie door Lucas op sleeptouw laat nemen.

Paulus: apostel van de voorhuid

Carrère vermoedt dat Lucas, een Griekse arts uit Macedonië, in de slipstream van Paulus’ reizen in contact is gekomen met het christendom. Carrère legt uit hoe Lucas meereisde met Paulus en hoe Paulus uiteindelijk in Rome zou zijn terechtgesteld. De manier waarop Paulus, een joodse rabbijn, het christendom verkondigde doet Carrère op een aanstelijke manier uit de doeken. Het conflict tussen Jezus’ leerling Simon-Petrus, alias de apostel van de besnijdenis, versus Saul-Paulus, alias de apostel van de voorhuid, staat hierbij centraal.

Woorden van Jezus

Maar gaandeweg komt Carrère tot de essentie: de persoon van Jezus. Hij doet haarfijn uit de doeken welke passages – de zogenaamde bron Q – authentiek de woorden van Jezus weergeven die eerst Marcus, secretaris van Petrus, later de arts Lucas en bijna gelijktijdig Mattheus – allicht de nom de plume voor een Syrisch christelijk collectief – tot hun evangelie inspireerden. Hij blijft ook stilstaan bij de verschillende Johannessen: Johannes de Doper, lievelingsleerling van Jezus, Johannes de Evangelist en Johannes van Patmos die de Apocalyps schreef. Wie weet, aldus Carrère, zijn de drie Johannessen toch dezelfde Johannes die stokoud werd en nog aan de zijde van Maria, de moeder van Jezus, in Efeze heeft geleefd.

Voetwassing in plaats van eucharistie

Bij wijze van originele uitsmijter droomt Carrère weg bij het idee dat niet de eucharistie – het breken van het brood en het drinken van de wijn – de kern van de agape of christelijke herdenkingsmaaltijd had gevormd, maar de voetwassing zoals Christus die ook voordeed bij het Laatste Avondmaal.

Emmanuel Carrère, ‘Het Koninkrijk’, vertaald uit het Frans door Katelijne De Vuyst en Katrien Vandenberghe, De Bezige Bij, 496 blz., 29,90 euro

Frank Hellemans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content