Duitse Vredesprijs voor David Grossman

Achttien jaar nadat Amos Oz hem kreeg, wordt de Israëlische schrijver David Grossman door de Duitse boekhandel gelauwerd met de Friedenspreis (25.000 euro).

Grossman (1954, Jeruzalem) groeide op in een gezin ‘waar de mensen niet in staat waren het woord “Duitsland” ook maar uit te spreken en ook niet het begrip “Shoa”, maar waar men alleen sprak van “wat daar gebeurde”.’

Zelf heeft David Grossman in zijn romans, verhalen en essays altijd uitgemunt in het verhalend presenteren van de complexe situatie in het Midden-Oosten. Hij heeft zich onafgebroken ingezet voor een toekomst waarin de Israëli’s zich kunnen thuis voelen in de staat die ze al hebben. Hij heeft verder altijd gepleit voor de oprichting van een Palestijnse staat die voor Israël een goede buur zou kunnen zijn.

Het is een uitstekende zaak dat Grossman, die een zware prijs voor zijn engagement heeft betaald, deze Duitse prijs voor de vrede krijgt. Grossman moest einde jaren tachtig zijn post als radioredacteur bij de Israëlische staatsradio opgeven omdat hij volgens zijn werkgevers te veel oor had voor de oproep van Palestijnenleider Arafat om de Palestijnen een eigen staat te geven. Grossman had toen al zijn bekende roman ‘Zie: Liefde’ (1986) gepubliceerd. Hij was in de zomer van 2006 zijn monumentale roman ‘Een vrouw op de vlucht voor een bericht’ aan het schrijven, toen het nieuws hem bereikte dat zijn zoon Uri kort voor het einde van de tweede Libanon-oorlog gesneuveld was. In een interview zei hij daarover: ‘Na zeven dagen lamenteren ben ik weer gaan schrijven. Ik ken geen andere manier om met de wereld om te gaan. Ik begrijp de wereld door mijn schrijven.’

In zijn romans en essays probeert Grossman altijd de ‘ander’ te begrijpen, wat maakt dat zijn werk (‘De ander van binnenuit kennen’) zo empathisch is. Zijn oeuvre gaat zowel over de taaiheid als de breekbaarheid van de mens. Die kennis daarover straalt hijzelf als persoon uit, aldus de ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ vandaag in een lovende commentaar. Voor Grossman betekent een goed boek een ‘innerlijk verhelderen, en dat betoverend effect van alle grote literatuur kan men in zijn werk onvoorwaardelijk beleven,’ aldus de krant.

Grossman ontvangt de ‘Friedenspreis’ bij de opening van de volgende Buchmesse in Frankfurt in oktober.

Piet de Moor