Duitse uitgeverij Suhrkamp op de rand van de afgrond

Peter Suhrkamp, stichter van de gelijknamige uitgeverij. © GF

Een rechtbank in Frankfurt heeft gisteren Suhrkamp veroordeeld tot het betalen van 2,18 miljoen euro aan de op één na belangrijkste aandeelhouder van de gereputeerde Duitse uitgeverij.

De twee aandeelhouders houden niet op te ruziën. Het bestaan van Suhrkamp staat op het spel.Een rechtbank in Frankfurt veroordeelde Suhrkamp gisteren tot het uitbetalen van meer dan twee miljoen euro aan de mediaholding AG Winterthur van Hans Barlach, die een minderheidsaandeel 39 procent van Suhrkamp bezit.
Dat bedrag moet Suhrkamp betalen uit de winst die de uitgeverij in het boekjaar 2010 heeft gemaakt. Die som van 2,18 miljoen euro komt overeen met het aandeel dat Barlach toekomt uit de verkoop van het Suhrkamp-uitgeversarchief aan het literaire archief van Marbach (Marbacher Literaturarchiv) en uit de verkoop van onroerend goed dat voortvloeide uit de verhuizing van de uitgeverij van Frankfurt naar Berlijn in 2010.

Al jaren woedt er een bittere juridische strijd tussen Ulla Berkéwicz, die Suhrkamp leidt, en Hans Barlach, die via zijn mediaholding Winterthur de minderheidsaandeelhouder (39 procent) is van de in Berlijn gevestigde uitgeverij. De conflicten worden voor rechtbanken in Frankfurt en Berlijn uitgevochten.

Frauduleus opzet

Een Berlijnse rechtbank had eind vorig jaar onregelmatigheden in het bestuur van Suhrkamp-zaakvoerster Berkéwicz geconstateerd. Ulla Berkéwicz, die meerderheidsaandeelhoudster van Suhrkamp is (61 procent), had lokalen van haar privévilla in Nicolassee (Berlijn) doorverhuurd aan haar eigen uitgeverij zonder Barlach daarin te kennen. De rechtbank vond dat een frauduleuze opzet die ook tegen de contractuele afspraken indruiste en gaf op dit punt klager Barlach, die zich financieel benadeeld voelde, gelijk.

Nu is het conflict tussen de twee aandeelhouders door de veroordeling van Suhrkamp in een nieuwe harde fase getreden. Berkéwicz heeft via haar advocaat bekendgemaakt dat ze tegen het vonnis in beroep gaat. Een andere mogelijkheid heeft ze eigenlijk niet, want aangezien de winsten uit 2010 in de werkingskosten van het boekjaar 2011 zijn gevloeid, beschikt Suhrkamp niet over de middelen om de tegenpartij uit te betalen. Als Barlach het hard blijft spelen zal zijn oorlog tegen Berkéwicz waarschijnlijk het einde betekenen van de belangrijkste naoorlogse Duitse uitgeverij. Zelfs als Barlach de uitgeverij op zijn eentje voort zou zetten, zou het geestelijke kapitaal van Suhrkamp vernietigd zijn. De ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ voorspelde eind vorig jaar al de ondergang van een uitgeverij ‘zoals er in de Duitse intellectuele geschiedenis geen tweede meer zal zijn’.

Verzoening onwaarschijnlijk

Een verzoening tussen de strijdende partijen lijkt minder dan ooit waarschijnlijk sedert Barlach zich door de uitspraken van een aantal Suhrkamp-auteurs beledigd voelt. Barlach viseert vooral de auteurs Rainald Goetz en Peter Handke. Die laatste had Barlach in het weekblad ‘Die Zeit’ in december vorig jaar voor een monster met kwaadaardige bedoelingen uitgescholden. Hans Barlach heeft vorige week verklaard dat hij Handke eruit wil gooien als hij het bij Suhrkamp voor het zeggen krijgt. Hij vindt overigens ook dat de literaire taal van Handke achterhaald is. Barlach beging ook een enorme flater door in januari jl. in het ‘Hamburger Abendblatt’ te verklaren dat de schrijver Rainald Goetz zich solidair met Ulla Berkéwicz opstelde omdat Goetz een aan de uitgeverij gelieerde literaire Unseld-prijs van 50.000 euro geïncasseerd zou hebben.

Maar Goetz werd met die prijs (genoemd naar Suhrkamp-uitgever Siegfried Unseld, de in 2002 overleden man van Berkéwicz), nooit onderscheiden, maar wel Peter Handke in 2004. Die flater is natuurlijk koren op de molen van zijn tegenstanders die argumenteren dat minderheidsaandeelhouder Barlach geen benul heeft van literatuur en dat hij, gedreven door wraakzucht, alleen maar de vernietiging van Suhrkamp op het oog heeft.

Suhrkamp publiceert het werk van Bertolt Brecht, Christa Wolf, Thomas Bernhard, Peter Handke, Hans-Magnus Enzensberger, Jürgen Habermas en Uwe Tellkamp. Tot de vertaalde auteurs behoren bv. György Konrád en Amos Oz, en uit ons eigen taalgebied Cees Nooteboom en David Van Reybrouck (‘Kongo’).

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content