De toppers 2012: jeugdliteratuur

Bart Moeyaert en Gerda Dendooven waren weer alomtegenwoordig in de jeugdliteratuur van het afgelopen jaar.

Achtste en laatste luik van de literaire toppers van afgelopen jaar. Vandaag vijf highlights in het genre van de jeugdliteratuur.

De Sint anders
Voor een eigenzinnige, wat absurde versie van het eeuwenoude sinterklaasverhaal bleken Bart Moeyaert en illustratrice Gerda Dendooven het perfecte duo. Moeyaert verzon met ‘Wie klopt daar?’ een verrassende variant met elementen uit de vele legendes over de goedheiligman. Dit wonderlijke verhaal gaat over het gegeerde vlees van het dode paard Moos en van drie boerenjongens, over een onbetrouwbare boer en een wit pronkpaard en over een wraaklustige slager. Maar het gaat evengoed over vrieskou, honger en gebrek, en over bedriegen en bedrogen worden. De meesterlijke en genereuze illustraties van Gerda Dendooven maken het tot een betoverend geheel.

Oorlogsboek op kindermaat Met ‘Dissus’, een verrassende eigentijdse bewerking van de Odyssee, bewees Simon van der Geest in 2010 zijn onmiskenbaar talent. In ‘Spinder’ doet hij het nog eens over. Een ‘oorlogsboek’ op kindermaat is het geworden. Hidde en zijn oudere broer Jeppe leven op gespannen voet. De inzet van de vijandelijkheden is een kelder waarin Hidde zijn insectencollectie heeft geïnstalleerd en die Jeppe plotseling opeist. Alles doet vermoeden dat de kelder geheimen verbergt. Van der Geest bedacht een spannend, grappig en aangrijpend verhaal met veel onderhuidse ontroering en verborgen gevoelens.

Liefde en lijden
In de young adult-romans van de populaire Amerikaanse schrijver John Green vormen liefde en lijden steevast de rode draad. Zijn magistrale boek ‘Een weeffout in onze sterren’ vertelt het verhaal van Hazel Grace en Gus Waters, twee jongelui die elk op hun manier omgaan met hun bedreigende kanker en met hun wederzijdse verliefdheid. Leven en dood zijn hier de basisthema’s. Green schreef een verbluffend rijk en intelligent boek, met overtuigende personages, een geloofwaardige en eerlijke plot, ingenieuze verhaallagen en levensechte dialogen.

Noodlottige levens
In ‘Kelderkind’ verweeft Kristien Dieltiens in een ingenieuze constructie twee raadselachtige verhalen tot een fascinerende psychologische misdaadroman. De intrigerende geschiedenis van Kaspar Hauser, die in 1828 na jaren van opsluiting plotseling opduikt in Neurenberg, inspireerde haar voor een fictief dagboek van een andere outcast, Manfred Ostheim. Over twee noodlottige levens gaat het in dit stilistisch overtuigend geschreven boek. Kaspar Hauser zoekt zich moeizaam een weg uit de duisternis. Manfred, afzichtelijk wegens zijn hazenlip, leert zijn eigen schaduw te worden. Een indringende leeservaring.

Fascinerende wereld
Met zijn onvergetelijke graphic novel ‘De aankomst’ vond ALMA-winnaar Shaun Tan het prentenboek opnieuw uit. In ‘Het ding en ik’ vindt een slungelachtige jongeman bij toeval een ondefinieerbaar vreemd ‘ding’ op het strand: een soort enorme rode pot met kronkelende tentakels. Niemand schijnt het op te merken. De jongen probeert het wezen vergeefs een plek te geven in zijn leven van alledag. Een prachtig surrealistisch prentenboek, dat veel suggereert over onze samenleving. Je raakt niet uitgekeken op de bizarre wereld die Shaun Tan hier oproept.

Annemie Leysen