De keuzes van de Vlaamse boekenjournalist

Onderzoek van de Erasmushogeschool Brussel toont aan dat de Vlaamse kranten overwegend aandacht besteden aan literair werk van eigen bodem.

In het kader van haar Master Journalistiek en op vraag van Boek.be onderzocht Barbara Verougstraete de invulling van de boekenpagina’s en de boekenbijlagen bij de Vlaamse kranten De Standaard, De Morgen, Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws. Ze kwam tot de bevinding dat vooral Nederlandstalig werk en in het bijzonder de goedlopende Vlaamse titels onder het voetlicht worden geplaatst.

Het doel van de kranten is de lezers de weg te wijzen in het grote boekenaanbod. Dat doen ze volgens Verougstraete niet meer door diepgravende analyses – daarvoor bestaat geen markt meer – wel door middel van interviews met auteurs en vooral aan de hand van bondige recensies.

Boekenredacties en literaire uitgeverijen hebben een win-winrelatie. Auteurs en hun uitgeverij hebben uiteraard veel baat bij aandacht van de pers, maar ook de kranten hebben er belang bij de ‘juiste’ auteurs onder de aandacht te brengen. Meer nieuws over bekende auteurs spreekt een breder publiek aan en doet de krant dus beter verkopen. Boekenjournalisten laten zich naar eigen zeggen ook leiden door het aanbod dat ze van uitgeverijen krijgen toegestuurd, maar ze beweren wel voldoende onafhankelijk te zijn.

Vertalingen krijgen beduidend minder aandacht, en het meeste vertaald werk dat aan bod komt is oorspronkelijk Engelstalig. De Morgen brengt het vaakst recensies over vertalingen uit het Engels (34% van de boekenartikels), De Standaard heeft de grootste aandacht voor vertalingen uit andere talen dan het Engels (29%). Bij Het Laatste Nieuws gaat bijna 80% van de boekenartikels over Vlaams werk.

Het profiel van de boekenbijlagen en de boekenpagina’s in deze vier kranten leunt sterk aan bij hun gezicht als kwaliteitskrant en populaire krant. De Standaard en De Morgen liggen heel dicht bij elkaar wat betreft de verhouding tussen Nederlandstalig werk en vertalingen, de verdeling van het gewicht tussen fictie en non-fictie, en de belangstelling voor diverse subgenres zoals de populaire misdaadliteratuur. De populaire kranten Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws vertonen veel minder gelijkenissen: boeken komen in Het Nieuwsblad bijna dubbel zoveel aan bod dan in Het Laatste Nieuws, maar minder dan in De Standaard en De Morgen.

Jeroen Bert