De 5 kanshebbers op de Knack Hercule Poirotprijs 2014

Jo Claes, Patrick Conrad, Toni Coppers, Gert Erauw of Jos Pierreux gaan op 31 oktober lopen met de Knack Hercule Poirotprijs voor beste Vlaamse misdaadroman.

Vijftig nieuwe Vlaamse misdaadromans kreeg de jury van de Knack Hercule Poirotprijs dit jaar te lezen. Op de Boekenbeurs in Antwerpen vernemen we op 31 oktober wie de winnaar is. Intussen werd nu de shortlist met de naam van de vijf genomineerden 2014 bekendgemaakt. Kanshebbers zijn: Jo Claes,’ De mythe van Methusalem’; Patrick Conrad, ‘Walker’; Toni Coppers, ‘Dood water’; Gert Erauw, ‘Koorddansen in het zand’ en Jos Pierreux, ‘Avenue des doods’. Opvallend: geen vrouwen op de shortlist en vooral bekende namen. Gemiddelde leeftijd van de genomineerden: 57 jaar.

Een lab in Leuven heeft een middel ontdekt om veroudering tegen te gaan. Daar moet geld mee te verdienen vallen. Want wie zou de eeuwige jeugd niet willen. Weinigen denken eraan dat het ook wel eens vervelend moet zijn hier eindeloos rond te blijven lopen. Maar daarover gaat het niet meteen in ‘De mythe van Methusalem’, de jongste misdaadroman van Jo Claes.

Wel om stamcelonderzoek en het geknoei met proeven op mensen. En het verduisteren van universitaire fondsen. En het elimineren van pottenkijkers die overtredingen ontdekken. Professor Mamidakis, hoofd van het Leuvense lab voor stamcelonderzoek, vertrekt onverwacht naar Kreta en pleegt er zelfmoord. Of niet? Zijn opvolger krijgt het lastig als een onderzoeksjournalist hem vragen stelt over de ethiek van de research. Ook de journalist pleegt zelfmoord. Of niet? Duidelijk een van de betere politieromans van Claes met inspecteur Berg. Makkelijker om te lezen dan het onderwerp doet vermoeden.

Jo Claes, ‘De mythe van Methusalem’, Houtekiet, 406p., 21,99 euro

Al een keer of vier is Patrick Conrad genomineerd voor de Hercule Poirotprijs. De Antwerpse dichter, essayist, filmmaker, plastisch kunstenaar en misdaadschrijver is tegen de zeventig en woont in een Provençaals dorpje. ‘Walker’, met de lange ondertitel ‘De onvoltooide romance van Ediapaso Gianovoltare’ is zijn dertiende eigenzinnige, originele, hilarische misdaadroman. De uitgever noemt het een thriller. Wij dachten altijd dat Conrad zelf liever ‘roman noir’ hoorde. Tot daaraan toe.

‘Walker’ speelt in Antwerpen in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Johnny Walker is stamgast in een Grieks café en ontmoet er een reeks andere gasten die net iets gekker zijn dan hijzelf. Hij heeft een traumatisch verleden. Als kind werd hij misbruikt door een priester, zijn vader dwong hem para te worden in Afrika. Een ruwe para die de bijnaam ‘butcher boy’ kreeg. Moorden deed hij alleen maar als hij onrecht rook: kindermishandeling, verlichte prostitutie. Eens terug in Antwerpen opent hij een tweedehands boekenwinkeltje. De droom van zijn leven.

Met zijn grote liefde trekt hij op vakantie naar Griekenland, maar Louise blijft er hangen bij een Griek. Na acht jaar keert ze terug naar Antwerpen, gaat naar het boekenzaakje, krijgt er ruzie met Walker. Ze wordt later in bed teruggevonden met een doorgesneden keel. Inspecteur Moermans moet de zaak onderzoeken, Walker verdwijnt omdat hij weet dat hij de eerste verdachte is. Hij begint een eigen speurtocht naar de moordenaar. Intussen geven de makkers van het Griekse café de meest gekke commentaar. Een prachtig zootje ongeregeld met onder anderen een prostituee, een dichteres, een travestiet, ‘Prinkler Wins’ die de omgekeerde ziekte van Alzheimer heeft en continu encyclopedische kennis debiteert. Meesterlijk mixt Conrad nostalgie, soap en duistere suspense. Een bijzonder ongewone roman noir.

Patrick Conrad, ‘Walker. De onvoltooide romance van Ediapaso Gianovoltare’, Vrijdag, 286p., 19,95 euro.

In 2007 startte Toni Coppers een misdaadreeks rond Liese Meerhout. Met ‘Dood water’ is hij nu aan het zevende deel van de serie toe. In die jaren is heel wat veranderd. Zo houdt Liese zich niet langer bezig met kunstcriminaliteit. Ze werkt nu als commissaris in een moordbrigade en de setting is Antwerpen geworden in plaats van Brussel.

In de loop van de jaren is Meerhout een persoonlijkheid geworden. Goed getekend ook. Coppers geeft haar meestal een degelijke plot mee in de vorm van een vrij klassiek misdaadverhaal. Aan een Scheldekaai vindt iemand een pijp. Wellicht hoorde ze toe aan Albrecht Stuyt, een oude priester en missionaris die een paar dagen geleden verdween. Duikers vinden niet het lijk van de geestelijke, wel dat van een gewezen hoertje. De politie wil de zaak al snel klasseren. Later duikt ook het verminkte lijk van Stuyt op. Meteen komen er geruchten over pedofilie. Het spreekt voor Toni Coppers dat hij discreet en zonder drang naar sensatie het verhaal vertelt. De tv-reeks is op komst.

Toni Coppers, ‘Dood water’, Manteau, 309p., 21,99 euro

Gert Erauw is een zo goed als onbekende naam in het Vlaamse thrillerland. ‘Koorddansen in het zand’, zijn derde (misdaad)roman, vertelt het verhaal van een veertigjarige man die kampt met een midlifecrisis. Of iets preciezer: de man vertelt voor een groot gedeelte zelf het verhaal.

De ik-figuur, beetje yuppie, blijkt dringend aan een nieuwe relatie toe en ontmoet op een van zijn vele zakelijke reizen de beeldmooie Anne-Sophie. Hij tracht tijdens een vlucht naar Amerika contact met haar te krijgen. Dat lukt min of meer als hij merkt dat Anso – zoals Anne-Sophie later in de roman zal heten – ‘Honderd jaar eenzaamheid’ leest en hijzelf geniet van ‘Het verhaal van een patriarch’. Juriste Anso die in Parijs woont is op weg naar een Amerikaanse minnaar, maar geeft toch haar adres aan ‘ik’. Als Anso terug is, contacteert hij haar en beginnen ze een relatie. Anso blijkt een ingewikkelde vrouw te zijn met een moeilijke jeugd en enorme haatgevoelens jegens haar moeder die ergens op het Franse platteland bij Bresse woont. ‘Ik’ blijft smoor op Anso en de passionele verhouding verbergt een duistere afgrond, een toekomst die naar de hel leidt. De familie van Anso baat in het dorp Saint-Germain-du-Bois Hostellerie (B)ressane uit. Ouderwets en met weinig toekomst.

Het wordt voor ‘ik’ een moeilijke kennismaking. Ginnette, de moeder van Anso, heeft zowat de helft van het dorp in haar bed gelokt. Anso’s broer is dyslectisch en manusje-van-alles. De dorpelingen zijn dorpser dan dorps. En toch trouwt ‘ik’ met Anso. Hij tracht met de familie het hotel een nieuwe look en toekomst te geven, maar de banken zijn niet scheutig. Tot duidelijk wordt dat een lottowinnaar in Saint-Germain-du-Bois zijn driekwart miljoen euro nog niet heeft opgehaald en de vervaldatum nadert. ‘Koorddansen in het zand’ is een duistere, sombere roman over moord, zelfmoord, hebzucht, wellust, wanhoop, hopeloosheid, bedrog. Een misdaadroman ook over hoe goed en kwaad zich met elkaar vermengen.

Gert Erauw, ‘Koorddansen in het zand’, Kramat, 249p., 17,95 euro

Tien jaar geleden kwam Jos Pierreux zijn eerste misdaadroman uit rond ‘de niet altijd even sympathieke Knokse speurder’ Luk Borré. ‘De dode die met z’n tweeën was’ kreeg meteen een nominatie voor de Poirotprijs. Een vrij originele thriller over een aangespoelde, nogal vreemde politieman die het lokale team van de badstad kwam versterken. Een weduwnaar van wie het privéleven niet meteen duidelijk was. Wel duidelijk was dat het chique Knokke samen met Borré de hoofdpersonages van een reeks zouden worden. Pierreux/Borré was nogal cynisch kritisch over de stad en liet niet na de ‘burgemeester graaf’ nu en dan voor schut te zetten. Met de jaren milderde de toon van de thrillers en Pierreux paste zijn vaak bombastische stijl aan. ‘Avenue des doods’, het recentste deel in de reeks, schuwt de clichés van het genre niet.

Een speurtocht naar veel miljoenen oude frank is zowat de samenvatting van de plot. Remco O, een man die bij een overval betrokken was toen de euro werd ingevoerd, geeft op zijn sterfbed nog even wat onduidelijke aanwijzingen over waar de buit verborgen is. Politieman Borré raakt zelf betrokken bij de zaak als hij hoort dat Rena, een gewezen dure callgirl en nu al jaren zijn partner, Remco ooit nog heeft gekend. Overigens houden zowel Borré als Rena van een luxeleven en zouden ze het geld best kunnen gebruiken. Achter ‘Avenue des doods’ kan je misschien heel wat ethische vraagtekens plaatsen, maar het is in de eerste plaats een ontspannende – soms iets te langdradige – thriller.

Jos Pierreux, ‘Avenue des doods’, Vrijdag, 288p., 19,95 euro

Fred Braeckman