In Gaza roept Hamas de schrijvers op om niet deel te nemen aan het derde Israëlische Schrijversfestival in West-Jeruzalem.
Het ministerie van Cultuur van de islamistische Hamas in Gaza neemt de Algerijnse schrijver Boualem Sansal op de korrel. Sansal, die vorig jaar de Vredesprijs van de Duitse Boekhandel kreeg, wordt in Jeruzalem verwacht, waar van 13 tot 18 mei het Internationale Schrijversfestival in het conferentiecentrum Mishkenot Sha’ananim in West-Jeruzalem plaatsvindt. Hamas neemt het Sansal kwalijk dat hij het festival niet boycot en verwijt de Algerijnse schrijver dat hij dubbel verraad pleegt.
Volgens Hamas pleegt Sansal in de eerste plaats verraad tegenover het Palestijnse volk dat onverminderd tegen de Israëlische bezetting van Palestijns territorium strijdt. Ten tweede zou Sansals deelneming aan het festival een misdaad zijn tegenover de anderhalf miljoen martelaren van de Algerijnse bevrijdingsoorlog tegen het Franse kolonialisme. Dat laatste argument zal Sansal zeker niet ernstig nemen. In een gesprek dat we op 19 oktober 2011 in ‘Knack’ publiceerden, noemde hij dat cijfer een verzinsel en voerde hij aan dat serieuze historici het aantal Algerijnse doden in deze oorlog op 300.000 doden schatten.
Boualem Sansal zal op het Jeruzalemse Schrijversfestival aan enkele podiumdiscussies deelnemen. Een daarvan thematiseert het literaire bedrijf in conflictgebieden, een ander gaat over de literaire relatie tussen West en Oost. Het is onwaarschijnlijk dat Sansal, die elke vorm van fanatisme verwerpt en een tegenstander van het islamisme is, aan de boycotoproep van Hamas gehoor geeft.
Vorig jaar was er een incident tijdens de tweede editie van het festival. Toen hield de Israëlische schrijver Nir Baram (bekend van de romans ‘The Remaker of Dreams’ uit 2006 en ‘Good People’ uit 2009) een speech die bij de organisatoren voor wrevel zorgde omdat de toespraak politiek erg controversieel was. Baram had in die speech gezegd dat de slachtofferrol die Israël voor zichzelf opeist in tegenspraak was met de schending van de mensenrechten door Israël.
Die speech zorgde voor een klein schandaal. Om te vermijden dat zoiets opnieuw zou gebeuren, vroeg Tal Kremer, die het festival leidt, de teksten op van de gasten die dit jaar bij de opening het woord voeren. Het gaat om de Israëlische schrijfster Zeruya Shalev en de Hongaarse auteur László Krasznahorkai. De Israëlische krant ‘Haaretz’ zag in die maatregel een vorm van censuur. Daarop meldde Uri Dromi, de directeur van het conferentiecentrum Mishkenot Sha’ananim, dat het niet de bedoeling was om de teksten van de deelnemers voorafgaand te controleren.
De Israëlische organisatoren zijn ook nerveus omdat sommige deelnemers van het festival aangedrongen hebben op een ontmoeting met Palestijnse schrijvers en intellectuelen. De directeur van Mishkenot Sha’ananim heeft tegenover ‘Haaretz’ verklaard dat hij op dat verzoek wil ingaan.
Het festival lijkt hoe dan ook onder een minder goed gesternte te staan, want twee prominente deelnemers hebben al afgezegd, zij het op het eerste gezicht niet om politieke redenen. Het gaat om de Indische schrijver en diplomaat Vikas Swarup, bekend door de romans ‘Q & A’ en ‘Six Suspects’ en de Engels-Joodse auteur en Howard Jacobson die in 2010 de ‘Man Booker Prize for Fiction’ voor zijn roman ‘The Finkler Question’ in de wacht sleepte.
Piet de Moor
