Andrew O’Hagan – Het waanzinnige leven van Maf de hond en zijn baasje Marilyn Monroe

Met ‘Het waanzinnige leven van Maf de hond en zijn baasje Marilyn Monroe’ schreef Andrew O’ Hagan zowel een alternatieve biografie van Marilyn Monroe, een cursus filosofie voor dummies als een eerbetoon aan Virginia Woolf.

Achter elke grote man of vrouw staat een hond. Freud had zijn chowchow Lo-Fi, Lincoln had Fido en Marilyn Monroe had na Tippie, Muggsie en Hugo plots Maf (voluit Maffia), een witte maltezer. Frank Sinatra gaf hem haar na de breuk met Arthur Miller en de legende wil dat Maf sliep op een nertsmantel die Miller haar ooit schonk.

‘Alle kennis ligt in de hond besloten’, schreef Kafka. Voor de Britse schrijver O’Hagan is het de opstap naar het verhaal van Maf. De honden in Het waanzinnige leven van Maf zijn de filosofen en socialisten van dienst.

De grote held van Maf is Trotski. Dat is: na Vanessa Bell en Duncan Grant. In het huis van dit kunstenaarskoppel en zus en schoonbroer van Virginia Woolf bracht Maf – toen nog naamloos – zijn eerste weken door. Tot Maria Grudin, de moeder van Nathalie Wood, hem een ticket rond zijn oren bond en naar Amerika liet overvliegen. Grudin, een tragische Russische, stond erom bekend zuivere hondenkweeksels aan de happy few van Hollywood te leveren.

En zo belandde Maf op de achterbank van Frank Sinatra en vandaar in de lelieblanke handen van Marilyn. ‘Ik denk dat we allebei een gevoel hadden voor de troebelen van de tijd’, mijmert Maf daarbij. ‘Een neiging om de afstand tussen het hogere en het lagere te slechten.’ Of nog: ‘Als zij de acteur in mij naar boven haalde, dan kan gezegd worden dat ik de filosoof in haar naar boven haalde.’

Dieren tot de meer intelligente en gevoelige wezens van de planeet uitroepen: een cartoonist als Gary Larson heeft er zijn handelsmerk van gemaakt. Maar O’Hagan haalde vooral de mosterd bij Virginia Woolf. Met Flush schreef ze in 1933 de biografie van de hond van dichteres Elizabeth Barrett Browning.

Flush was als hond een gevoelig filosoof die meewarig het hoofd schudde bij alle illusies over liefde en geluk die de mens zichzelf zo graag voorhield. Flush werd de enige echte bestseller van Woolf; later schaamde ze zich een beetje over het boek. Bang dat een verhaal over een hond zou knagen aan haar status van ernstig auteur. Of erger: dat ze zou bekendstaan als de schrijfster van een hondenboek.

Ook Marilyn leefde in die permanente angst niet ernstig genoeg te klinken in de wereld waarin ze verondersteld werd iemand te zijn. Het is het meest verrassende en boeiende aan Het waanzinnige leven van Maf: O’Hagan trippelt op vrolijke en satirische wijze door de literaire erfenis van de 20e eeuw en laat levens samenvloeien die op het eerste zicht nauwelijks met elkaar verbonden zijn.

Intussen aanschouwt Maf als groot voorstander van Plato de tijd waarin hij leeft. Popart, burgerrechten of Kennedy: de hond heeft er zijn mening over. Maar het is net niet voldoende om te blijven boeien. Flush van Woolf was een bijtende maatschappijkritiek, waarin ze haar eigen ongemak in de muil en de kop van de hond legde. Bij O’Hagan blijft het allemaal iets te leutig, onderhoudend en kwispelend.

Tine Hens