600 leden van het gereputeerde Britse genootschap van misdaadschrijvers kozen Agatha Christie tot beste misdaadauteur aller tijden.
Voor de in 1976 overleden Dame Agatha werd het een dubbele bekroning. Haar bijna negentig jaar geleden verschenen ‘The Murder of Roger Ackroyd’ is meteen ook verkozen als de beste detectiveroman ooit. Nog deze week ligt de Nederlandse vertaling ‘De moord op Roger Ackroyd’ opnieuw in de boekhandel.
Helemaal onbekend was Agatha Christie niet meer toen in 1926 ‘Ackroyd’ verscheen. Ze had al met redelijk succes een zestal detectives geschreven – drie met Poirot – en, jawel, ook een dichtbundel. Maar het was haar jongste roman die echt ophef maakte en een van haar bekendste boeken werd. Vooral omdat ze alle ongeschreven wetten van het genre aan haar laars lapte. Christie was toen 36.
Spoorloos
Kort na het verschijnen van ‘Ackroyd’ zorgde ze zelf voor een mysterie toen ze een paar dagen spoorloos was. Ze dook onder in een hotel, wellicht toen ze vernam dat haar eerste man een verhouding had. Over haar verdwijning heeft ze nooit veel losgelaten, maar het bracht haar wel enige tijd in de wereldpers. Een vliegtuig deed mee aan de speurtocht, Arthur Conan Doyle vroeg een spiritist om hulp, een krant beloofde een flinke beloning… Dat het meegeholpen heeft aan het succes van haar nieuwste detectiveroman kan wel, maar het boek was een paar weken na verschijnen al aan een tweede druk toe. En toen was van een spoorloze Agatha Christie nog geen sprake. Voor dat verhaal was het nog een paar maanden te vroeg.
Sensationeel
Wat maakt ‘The Murder of Roger Ackroyd’ nu zo speciaal? Op het eerste gezicht was het verhaal typisch voor de tijd en voor Christie. Inclusief plattegronden en roddel. Het fictieve King’s Abbott is een van de vele Engelse dorpjes die het decor van haar detectives zijn. Poirot is er nog maar pas komen wonen. De rijke Roger Ackroyd woont in een mooie villa en wordt na een feestelijk diner vermoord. Verdachten genoeg. De butler natuurlijk. En de rest van het personeel. De geadopteerde zoon van Ackroyd die schulden heeft, net als zijn hypochondrische schoonzus. Maar ook een vriend van de vermoorde, een jager op groot wild, staat op het lijstje van verdachten.
Truc
Uiteindelijk blijkt de verteller van het vrij conventionele verhaal de dader te zijn. Een procedé dat later bijna gemeengoed werd, maar toen door velen als lezersbedrog en als unfair werd beschouwd. Christie bewees alvast dat in haar verhalen iedereen de dader kon zijn. In een paar latere boeken zou Christie de truc nog gebruiken. Twee jaar na verschijnen kwam een toneelbewerking van de roman, ‘Alibi’. Onder dezelfde titel werd Dame Agatha’s sensationele whodunnit in 1931 ook verfilmd. Het werd de eerste klankfilm naar een detective van haar.
Agatha Christie, ‘De moord op Roger Ackroyd’, 224p., 15 euro, Luitingh- Sijthoff, ISBN 978 90 218 1042 3
Fred Braeckman
