‘Bij de zevende staatshervorming mag herfederalisering niet uitgesloten worden’

Het is totaal onaanvaardbaar om in een zevende staatshervorming opnieuw een vermenigvuldiging van overheden en administraties tot stand te brengen zonder een duidelijke en aantoonbare meerwaarde voor de burger, schrijven Paul Bosmans (BE2030 – United for Belgium) en Tony Van de Calseyde (B Plus).

De nieuwe federale regering onder leiding van eerste minister Alexander De Croo (Open VLD) wil ‘een staatshervorming voorbereiden voor na 2024’. Bedoeling is om de werking van onze staat ‘beter, logischer, efficiënter te maken’. De regering belooft een ‘groot debat in de samenleving’ over de werking van ons land en de plek waar de bevoegdheden zitten. ‘Zonder taboes’.

Met andere woorden: herfederaliseren wordt niet van tafel geveegd. Tenminste, dat is toch wat de partijpolitiek de bevolking voorhoudt.

De pro-Belgische drukkingsgroep B Plus (1), alsook het pluralistische platform BE2030-United for Belgium (2), maar ook veel burgers en andere verenigingen met pro-Belgische standpunten, zijn vragende partij voor een ernstig, diepgaand en doorwrocht debat, vanuit de wetenschap en het besef dat steeds meer Belgen vinden dat de versnippering op een heel aantal vlakken te ver is gegaan. Zij vragen dan ook meer België, meer samenhang, en dus ook een herfederalisering van bepaalde bevoegdheden.

Inspraak voor alle Belgen

Het grote debat in de samenleving waarvan sprake valt uiteraard niet te reduceren tot de gebruikelijke geplogenheden in onze politiek. Dit kan niet gaan over wat gekissebis in parlementaire commissies of politieke schemergevechten. Het moet wel degelijk gaan om een debat waarbij alle Belgen de kans krijgen om hun mening te geven, inspraak te hebben en zich uit te spreken.

Te dikwijls beperkten staatshervormingen zich in het verleden tot een partijpolitieke vertoning waarbij nooit uitdrukkelijk aan de bevolking werd gevraagd of die eigenlijk wel akkoord was met wat er werd beslist op de vele kasteelconclaven. Meer dan eens werd beslist tot een staatshervorming zonder dat daartoe duidelijk was opgeroepen in de verkiezingsstrijd. Als democratisch deficit kon dat dus tellen.

Gevolg van al die conclaven is wel dat België ondertussen opgezadeld zit met een ingewikkelde staatsstructuur waarin een kat haar jongen niet meer terugvindt. Een structuur die de greep van de partijen op ons land versterkt, maar waarvan nu helaas duidelijk wordt dat deze verre van altijd bijdraagt tot meer efficiëntie ten voordele van de burger. Integendeel, dikwijls leidt onze staatstructuur tot absurditeiten, kinderachtige spanningen, bewust onderhouden of gezochte conflicten, uiteenlopende keuzes die lang niet altijd op logica zijn gestoeld.

Bij de zevende staatshervorming mag herfederalisering niet uitgesloten worden.

België heeft na zes staatshervormingen die enkel defederaliseerden, nu vooral nood aan structuren die de Belgen verbinden en verenigen. Niemand wil nog eens een regeringsvorming die 500 dagen aansleept.

Het is in die zin voor ons totaal onaanvaardbaar om in een zevende staatshervorming opnieuw een vermenigvuldiging van overheden en administraties tot stand te brengen zonder een duidelijke en aantoonbare meerwaarde voor de burger. In het verleden is men daar al te dikwijls op ondoordachte wijze toe overgegaan, hetgeen vandaag de onbestuurbaarheid in de hand werkt. Een zevende staatshervorming moet voor ons de fouten die vroeger gemaakt zijn corrigeren, en dus een herfederalisering inhouden van bepaalde bevoegdheden die zijn toebedeeld aan de gemeenschappen of de gewesten. Inderdaad kan men daardoor efficiëntiewinsten en schaalvoordelen boeken.

Ernstige benadering aub

De staatshervormingen in de voorbije decennia hebben eigenlijk enkel oog gehad voor de versterking van de autonomie van de regio’s en de gemeenschappen. Een benadering die vooral door partijpolitieke belangen van op taalbasis gesplitste partijen werd gedicteerd, en waar niet altijd een even groot draagvlak voor bestond. Wie ernstig volhoudt te willen hervormen om tot meer efficiëntie en beter bestuur te komen, kan onmogelijk altijd uitkomen bij conclusies die neerkomen op nog meer versnippering, terwijl men herfederalisering principieel uitsluit. Wat we zelf doen, doen we zeker niet altijd beter.

Het is onze mening dat een debat over de staatshervorming anno 2020-2024 inderdaad “zonder taboes” gevoerd moet kunnen worden. Dat wil dus ook zeggen dat er openheid moet bestaan om te herfederaliseren.

Gezondheidszorg

Een treffend voorbeeld is onze gezondheidszorg, die zich zo zwaar heeft moeten schrap zetten tijdens de nog altijd aan de gang zijnde coronacrisis. Samen met veel experts en kenners van de gezondheidszorg pleiten wij voor een nationale benadering. “De gezondheidszorg splitsen dient de patiënt niet”, schreven vele experts eerder dit jaar in een opgemerkte opiniebijdrage die wij ten volle onderschrijven. Het zou onze politiek sieren om de adviezen van deze experts te volgen en ze vooral niet in de wind te slaan.

Uit een opiniepeiling van Ipsos (juni 2020) is anderzijds ook gebleken dat een duidelijke meerderheid van de Belgen de versnippering van onze gezondheidszorg afwijst. Dat is ook het geval in het noorden van het land, en zelfs bij de kiezers van N-VA en VB. Als er één domein is waar we vandaag zien dat meer eenheid van commando noodzakelijk is, dan is het wel de gezondheidszorg.

Klimaat

Een ander mooi voorbeeld van een domein waar het voor de hand ligt dat België beter kan kiezen voor één centrale hand, één minister die de grote lijnen uitstippelt, is klimaat. De versnippering op dat terrein heeft ons land al vaker een modderfiguur doen slaan op internationale klimaatconferenties. De strijd tegen de klimaatverandering zullen we zeker niet winnen met een kleine batterij aan bevoegde ministers die elkaar tegenspreken en die zich dikwijls vooral door lokale of regionale belangen laten leiden.

Kinderbijslag

De kinderbijslag is tijdens de zesde staatshervorming gedefederaliseerd. Nu zijn er niet minder dan vier ‘systemen die in grote lijnen allemaal hetzelfde doen als wat ons nationale kinderbijslagsysteem voordien deed. Onlogisch, absurd, inefficiënt. Het is ons overigens niet bekend waar in dit domein precies dermate onoverkomelijke tegenstellingen zouden bestaan hebben tussen de gemeenschappen dat een splitsing de enige oplossing was. Wij vinden overigens dat elk kind in dit land, van Aarlen tot Oostende, recht heeft op een gelijke behandeling.

Justitie, politie en veiligheid

Justitie en politie zijn nog altijd voor het grootste deel federale materies, en gelukkig maar. Ook al zijn er diverse politieke spelers die ook die domeinen wat graag zouden willen opsplitsen. Een zoveelste absurditeit die eigenlijk alleen verdedigbaar is voor politieke partijen en stromingen die aansturen op separatistische scenario’s. Het is immers volstrekt onduidelijk waar het voordeel voor de rechtzoekende zou liggen bij een splitsing van justitie. Evenzeer zien wij niet in hoe een krachtdadig en efficiënt handhavings- en vervolgingsbeleid gediend zou zijn met een splitsing van de politie of het veiligheidsbeleid.

Wij wensen en vragen politieke keuzes en een verstandige strategie die de belangen van alle Belgen behartigt, in plaats van de verdeeldheid in de hand te werken. Daar zijn enkel nationalisten mee gebaat. Communautaire gevoeligheden zijn, tot op zekere hoogte, historisch te verklaren. Anno 2020 dienen deze gevoeligheden de belangen van dit land en zijn inwoners niet langer en vertroebelen zij het debat over een verbetering van het bestuur in ons land. Dat is onze vaststelling en onze diepgewortelde overtuiging.

Net zoals we met overtuiging zien en zeggen dat België een fascinerend, drietalig land is in het hart van Europa dat een potentieel heeft waar nog veel meer mee te doen valt. Op voorwaarde dat onze beleidsmakers voortaan vooral de nadruk zouden leggen op datgene wat ons verenigt, eerder dan op datgene wat ons verdeelt. Vooral wie vandaag resoluut werk durft te maken van verbinding, samenwerking en uitwisseling, verzet bakens. Wie daarentegen de polarisering verder aanvuurt, draagt een zware verantwoordelijkheid.

Paul Bosmans, namens BE2030 – United for Belgium

Tony Van de Calseyde, voorzitter B Plus

(1) B Plus is een pro-Belgische drukkingsgroep die ijvert voor een vernieuwd, efficiënt en solidair federaal België

(2) BE2030 – United for Belgium is een beweging die alle Belgen die van hun land houden, wil verenigen om in 2030 de 200ste verjaardag van België te vieren in een herenigd en sterker land.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content