De Luikse kapster Alysson Jadin, die uit het leven stapte omdat haar salon failliet dreigde te gaan door de coronamaatregelen, is een symbool geworden van de wanhoop onder zelfstandigen in Brussel en Wallonië.
Alysson Jadin was nog maar vierentwintig. Begin augustus had ze in het centrum van Luik een kapsalon geopend – haar jeugddroom. In het begin draaiden de zaken goed, maar door het stijgend aantal coronabesmettingen kwamen er almaar minder klanten. Jadin kreeg het moeilijk, ook omdat ze in september en oktober als beginnend zelfstandige geen recht had op financiële steun. Na de verplichte sluiting in de tweede lockdown werd de situatie nijpend. In een reportage van RTL-TVI, twee weken voor haar dood, getuigde ze hoe zwaar haar dat mentaal viel.
Hoewel elke zelfdoding uiteindelijk een mysterie blijft en ongetwijfeld ook andere dan alleen sociaaleconomische factoren hebben meegespeeld, is Alysson Jadin in Franstalig België uitgegroeid tot een symbool van de ontreddering onder zelfstandige ondernemers door de coronacrisis. De bekende Luikse cineast Luc Dardenne sprak van ‘een uiting van sociale wanhoop’.
Van januari tot september hebben wij 838.223 oproepen gekregen.
Thierry Evens, Union des classes moyennes
Volgens woordvoerder Thierry Evens van de Union des classes moyennes (UCM), de organisatie die de belangen van kleine ondernemingen en handelaars in Wallonië verdedigt, zegt dat de wanhoop wijdverbreid is. ‘Om u een idee te geven van de paniek onder zelfstandigen: van januari tot september hebben wij 838.223 oproepen gekregen. We waren overrompeld. We moesten zelfs externe hulp inschakelen, ook al hadden we zelf permanent twintig mensen op de telefoondienst van ons sociaal secretariaat.’
‘Op de eerste plaats belden zelfstandigen natuurlijk met praktische vragen, maar al gauw ging het ook over de moeilijke situatie waarin ze zich bevonden. Doorlopend kregen we huilende en radeloze zelfstandigen aan de lijn. We hebben ons eigen personeel psychologische hulp moeten aanbieden, want de meesten van hen zijn niet gewapend om daarmee om te gaan, na verloop van tijd gingen ze er zelf onderdoor.’
‘We merken ook dat de tweede lockdown nog een stuk moeilijker is dan de eerste. In de eerste hadden veel zelfstandigen nog financiële reserves, in de tweede niet meer. En ook mentaal is het nu veel lastiger, want na acht maanden is het einde nog niet in zicht. Dat voedt de wanhoop.’
Alysson, die in de televisiereportage kort voor haar dood vertelde dat ze moest kiezen tussen eten en de rekeningen betalen, heeft naar verluidt niemand om hulp gevraagd. Ze zou het wel in haar eentje redden, en ze wilde ook niet bij het OCMW aankloppen. ‘Je hoort vaak van OCMW’s’, zegt Evens, ‘dat zelfstandigen uit trots en schaamte geen hulp vragen, of dat veel te laat doen. Maar dan is de situatie vaak al heel ingewikkeld geworden.’
Wie vragen heeft over zelfdoding kan terecht bij de Zelfmoordlijn (bel naar 1813) of op zelfmoord1813.be.
