De (s)preekstoel van Knack.be

‘Zal het strand, met zijn stilzwijgende verbondenheid, ooit nog zijn wat het was?’

De (s)preekstoel van Knack.be Knack.be maakt ruimte voor religie en levensbeschouwing

‘Op een zonnige dag legt zich doorgaans een mantel van humaniteit over het strand’, schrijft Dick Wursten van de Verenigde Protestantse Kerk van België (VPKB). Hij vreest dat er met de hele boerkini-discussie iets van die vanzelfsprekendheid verloren is gegaan.

Ik weet niet of u het zich realiseert, maar een samenleving is niet alleen gebaseerd op ‘wetten’ en ‘regels’ (zoals we vaak denken), maar ook op vertrouwen. Mensen gunnen elkaar over het algemeen het licht in de ogen wèl. Zonder dat het ooit op papier is gezet, laat staan in wetsartikelen gegoten, accepteren we elkaar in de publieke ruimte, zo zoals we zijn. Als het maar ‘over en weer’ is. Stilzwijgend is het verbond dat de mensen met elkaar verbindt. Op het strand is dit zo par excellence: ik geef me bloot, jij ook en een ieder bepaalt zelf hoever hij of zij daarin gaat. En naarmate je de kleren aflegt, bouw je de verdediging af. Je vertrouwt elkaar.

‘Zal het strand, met zijn stilzwijgende verbondenheid, ooit nog zijn wat het was?’

Sociale onderscheiden vervagen, mensen worden meer één, deel van de mensheid. En dan gebeuren er wonderlijke dingen: Mensen gaan over tot actie: ze beginnen zandkastelen te bouwen, ze laten vliegers op. Ze spelen: homo ludens. Er wordt gelachen, geweend, geroepen. U kent de geluiden wel. Een mantel van humaniteit legt zich op zo’n zonnige dag over het strand. Wat een verkwikkende biotoop.

En altijd waren er mensen die enkel hun schoenen uittrokken, broekspijpen oprolden of de lange rok opschortten, maar ook zij hoorden erbij. Ze gaven zich eveneens bloot, op hun wijze. Ieder zag het en begreep het. Er zijn grenzen, maar die verleg je geleidelijk. Muren afbreken: het kan als je allemaal meedoet en elkaar vertrouwt. Natuurlijk was er spanning als iemand eens wat verder ging, maar het levend organisme dat een samenleving is, kan dat aan, vangt dat op. Het plooit wat, buigt wat mee, rekt wat op en krimpt om een nieuw evenwicht te vinden. Dat gaat vanzelf, of toch bijna. Organisch is het goede woord. Mensen regelen dat zelf, ze voelen het aan. Het ene strand is ook het andere niet.

Strandpopulatie als leven organisme

Kwamen er vrouwen met een moslimachtergrond (ik bedoel niet gelovigen, want dat kun je er niet afzien, enkel de cultuur kun je herkennen) naar het strand, dan zagen we hoe zij ook genoten van de zon, de zee, de wind, het water. Ze tobden met hun kleren en vonden hun eigen compromis. En de kinderen maakten plezier, en bouwden zandkastelen en sjouwden rond met emmertjes vol water. En de papa gooide de frisbee naar zijn dochter en de mama maakte zich zorgen over de zoontjes die zomaar het wilde woeste water inliepen. Het was goed zo. Ze hoorden erbij. Ze voegden zich in het gebeuren en werden onderdeel van het levend organisme dat de strandpopulatie eigenlijk is. Je viert er het mens-zijn zelf, puur.

En nu zijn er dan de boerkinirellen. Ik wijs geen schuldigen aan. Die zaten of lagen in elk geval niet op het strand. Ik wil enkel aandacht vragen voor de kwetsbaarheid van de biotoop die de menselijke samenleving is, net als ‘het strand’.

Ik vrees dat het strand nooit meer zal zijn wat het was. Het vanzelfsprekende samen-leven, de stilzwijgende verbondenheid is grondig verstoord. En het dreigt zich nu uit te breiden tot de hele publieke ruimte. Net als op het ‘strand’ is ons samenleven in de publieke ruimte gebaseerd op vertrouwen, op stilzwijgende afspraken, op discretie, op rekening houden met elkaar, op geven en nemen. Over en weer. Daarom dat ik alle betrokkenen in dit debat zou willen toeroepen: Wees alstublieft toch wat voorzichtig met het tere weefsel van de samenleving. Het is al zo fragiel. Forse uitspraken, provocaties ze maken meer kapot dan u lief is.

Dick Wursten is his predikant bij de Verenigde Protestantse Kerk van België. Hij is historicus en theoloog te Antwerpenen inspecteur / pedagogisch adviseur voor het protestants-evangelisch godsdienstonderwijs.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content