Ewald Pironet

‘Zal de regering in het NMBS-dossier wél doortastende beslissingen durven te nemen?’

‘De hervorming van de NMBS is een van de belangrijkste financieel-economische dossiers die op de tafel van de regering-Michel komen te liggen’, schrijft Ewald Pironet.

Waar gaat het naartoe met de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen? Gaat de NMBS Sabena achterna, onze nationale vliegtuigmaatschappij die in 2001 failliet ging? Of sluit ze aan bij Bpost en Belgacom, ooit verstarde overheidsbedrijven die de laatste jaren vervelden tot dynamische ondernemingen? Daarover wordt de volgende maanden beslist.

Vorige zomer zei topman Jo Cornu in een spraakmakend interview met Knack dat de politici met de NMBS voor belangrijke maatschappelijke keuzes staan. Hij wou toen al ‘dat die keuzes gemaakt worden met alle beschikbare feiten en met open ogen – nu wordt er te veel beslist zonder dat de feiten op tafel liggen en met de ogen dicht’. Daarom wordt er op dit moment onderzocht hoe goed of slecht de NMBS presteert in vergelijking met andere Europese spoorbedrijven. Dat die oefening nu pas voor het eerst in de lange geschiedenis van het spoorbedrijf wordt gehouden, is opmerkelijk. Volgende maand moet de studie klaar zijn. De spoorbonden zijn er alvast niet blij mee. Ze reageerden zoals we ze de laatste jaren hebben leren kennen, en kondigden acties aan. Cornu zei waar het op aankomt: ‘Wie een probleem heeft met deze studie, is niet geïnteresseerd in de toekomst van het bedrijf.’

Zal de regering in het NMBS-dossier wél doortastende beslissingen durven te nemen?

De NMBS krijgt jaarlijks iets meer dan 3 miljard euro van de overheid. Daar wordt tijdens deze regeerperiode 633 miljoen van afgepeuterd. Al jaren vraagt de overheid dat de schuld bij het spoorwegbedrijf in de hand wordt gehouden, maar daar slaagt men niet in. Eind vorig jaar schreef Cornu een brief naar de vakbondsbonzen bij het spoor waarin hij de dramatische financiële situatie schetste: ‘Sinds 2005 maakt de NMBS elk jaar tussen de 200 en de 250 miljoen euro verlies. Doen we zo nog vijf jaar voort, dan bedraagt de schuld 4 miljard euro. Dat lijkt amper iemand te verontrusten, terwijl die financiële situatie simpelweg onhoudbaar is.’ En dan mogen we niet vergeten dat de regering-Verhofstadt in 2004 al 7 van de 10 miljard schuld van de NMBS overnam, zodat onze overheidsschuld flink aangroeide.

Organisatorisch kluwen

Cornu heeft altijd al gezegd dat hij meer inkomsten wil door de treinen beter te vullen met een flexibele prijspolitiek: goedkopere treintickets tijdens daluren en duurdere tijdens de piekuren. Maar daarmee alleen komt hij er lang niet, ook in de uitgaven moet ‘onvermijdelijk’ worden gesnoeid. De topman heeft ook altijd verklaard dat hij daarbij niet denkt aan minder treinbestuurders- of begeleiders, maar dat er moet worden gekeken naar alles wat daarrond draait, bijvoorbeeld in de administratie. Bovendien is de NMBS een organisatorisch kluwen met zo’n 80 filialen, waarvan consultant Ernst&Young de geldstromen in kaart moet brengen. Ook dat komt niets te vroeg. Vooral de vastgoedfilialen, met controversiële projecten in binnen- en buitenland, verdienen het om te worden doorgelicht. Ook is niet altijd duidelijk of de stadsrenovaties die vaak met de nieuwe en megalomane stationsprojecten gepaard gingen door de stadsbegroting of door de NMBS betaald werden. Benieuwd of de consultant zó diep mag graven.

'Zal de regering in het NMBS-dossier wél doortastende beslissingen durven te nemen?'
© Belga

Ondertussen blijft de dienstverlening van de NMBS aan de reiziger ondermaats. De treinen zitten vaak overvol, steeds meer treinen worden afgeschaft, en de communicatie blijft een pijnpunt. De stiptheid van de treinen steeg volgens de officiële statistieken tot 88,2 procent, maar dat is vooral te danken aan het ‘geniale idee’ van Cornu om de reistijd van de treinen te verlengen. Volgens TreinTramBus en Test-Aankoop rijden zes op de tien treinen nu trager.

Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) heeft al gezegd dat het ‘afgelopen moet zijn met de verspilling bij de NMBS’. Eerstdaags komt ze met haar moderniseringsplan voor het spoor. Benieuwd of ze de politisering van de NMBS durft aan te pakken, een noodzakelijke voorwaarde om van de spoorwegen een modern bedrijf te maken. In elk geval is de hervorming van de NMBS een van de belangrijkste financieel-economische dossiers die op de tafel van de regering-Michel komen te liggen, zeker nu de veelbesproken tax shift op de lange baan is geschoven. Zal de regering in het NMBS-dossier wél doortastende beslissingen durven te nemen?

Lang geleden dat we nog iets over de minimale dienstverlening hebben vernomen.

Ondertussen besliste het Autonoom Syndicaat van Treinbestuurders om op 28 mei het werk neer te leggen uit onvrede met de loonschalen en het premiesysteem bij de NMBS. Over het invoeren van de minimale dienstverlening – nog zoiets waar de regering-Michel werk van zou maken – werd ook al lang niets meer vernomen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content