‘Wouter Beke sloeg de bal helemaal mis. Extreemlinks heeft de klimaatbeweging níét gekaapt’

‘De uitbreiding van het klimaatbewustzijn is een beweging naar het centrum, en juist níét naar de marges’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Het weekend was een meevaller voor CD&V. Met grote interviews met Wouter Beke, Hilde Crevits of Kris Peeters in zowat alle weekendkranten kregen de christendemocratische tenoren de aandacht waar ze de voorbije jaren alleen maar van konden dromen. Na het ontslag van een huilende Joke Schauvliege vorige week dinsdag kregen de CD&V’ers volle krantenpagina’s om zich te verdedigen en de verwezenlijkingen van de partij in de verf te zetten: de verlaging van de btw op sloopwoningen, het mobiliteitsbudget of bronsgroen Limburg dat tegen 2020 klimaatneutraal moet zijn. Het blunderboek van Schauvliege was al goeddeels vergeten, en niemand leek écht te vallen over het gebrek aan een brede christendemocratische visie op ecologie.

Wouter Beke sloeg de bal helemaal mis. Extreemlinks heeft de klimaatbeweging níét gekaapt.

Dat gebrek aan visie heet tegenwoordig ‘ecorealisme’, een stoplap die de urgentie van het probleem ontkent. CD&V gaat, net als N-VA in dit dossier, voor een middenpositie die de kool (het milieu) én de geit (de economie) wil sparen, en beide partijen weiden het liefst niet te veel uit over wat dat ons allemaal zal kosten, in euro’s enerzijds of in ton CO2 anderzijds. Als dat klinkt als ‘we zijn goed bezig, ook al zeggen ze van niet’, dan komen ze daar voorlopig mee weg.

Wouter Beke, niet meteen de goaltjesdief van de Wetstraat, ging zelfs met succes in de aanval. Waar de voorbije jaren Theo Francken, Bart De Wever, Jan Jambon of andere N-VA’ers om de haverklap alle spreekruimte in beslag namen, en zeker Francken daarbij al eens de grenzen van de welvoeglijkheid opzocht, was dat voor de CD&V-voorzitter echt niet nodig. Eén welgemikte oneliner tegen een al bij al zwakke vijand – de communisten van Peter Mertens – en de aandacht was verzekerd: ‘extreemlinks heeft de klimaatbeweging gekaapt’. Nog een elleboogstoot naar klimaatactiviste Anuna De Wever, die zich volgens de CD&V-voorzitter zou laten adviseren door Greenpeace (stel je voor!) en het werk was helemaal af. Greenpeace reageerde reflexmatig verbolgen – ‘u kiest voor polarisering op de kap van een zeventienjarige’ – en het hele weekend bleven de christendemocraten in de spotlights staan.

En dan was er nog Pieter De Crem, een man die altijd al zijn eigen spotlight was. De uit zijn as herrezen burgemeester van Aalter sloot zich in De Zevende Dag nog eens expliciet aan bij de ecorealisten van de N-VA, voor wie het nog niet had begrepen. De rechtse christendemocraat, die zelden in de kijker liep met armoedebestrijding of flinke herverdelingsplannen, vond de tijd om zich nog eens als beschermer van het ‘ecoproletariaat’ te profileren – met zo’n vriend hebben de gele hesjes geen vijand meer nodig. In één moeite door stelde hij ook nog eens de kernuitstap ter discussie, ook al houdt zijn voorzitter vast aan de kernuitstap in 2025. Dat is een beetje zoals N-VA-voorzitter De Wever de menselijke oorzaken van de opwarming van de aarde voluit bevestigt, maar zijn lijstgenoten Theo Francken en zeker Jean-Marie Dedecker daar toch graag een beetje op afdingen. Volkspartijen verenigen wel vaker onverenigbare standpunten. Niet zelden is dat het geheim van hun succes. Ook in de groene dossiers kan een beetje enerzijds-anderzijds helpen.

Extreemlinks heeft de groene beweging niet in de tang, het belang van natuur en milieu heeft zijn plaats heroverd in het collectief bewustzijn.

En toch. Hoezeer de oneliner van Beke CD&V broodnodige headlines en aandacht opleverde, hij slaat de bal volledig mis. Extreemlinks heeft de klimaatbeweging níét gekaapt. Natuurlijk stappen PVDA’ers met veel plezier mee in de klimaatmarsen, net zoals ze dat doen in betogingen tegen een indexsprong of ander koopkrachtverlies. En natuurlijk vind je extremisten en dus ook extreemlinkse militanten in de klimaatbeweging: van hippies die ons terug naar een pre-industrieel tijdperk willen katapulteren tot klimaatactivisten die niet terugdeinzen voor een beetje geweld – en dan bedoelen we iets wat verder gaat dan een sms-bombardement.

Maar de uitbreiding van het klimaatbewustzijn is een beweging naar het centrum, en juist níét naar de marges. Extremistische militanten waren er altijd al. Nieuw is het bredere draagvlak voor een sterker klimaatbeleid in het midden van de maatschappij, niet het minst bij jonge en toekomstige kiezers. Het probleem van CD&V is niet dat extreemlinks de klimaatbeweging heeft gekaapt. Het probleem van CD&V is dat het milieubewustzijn tot het centrum is doorgedrongen. Extreemlinks heeft de groene beweging niet in de tang, het belang van natuur en milieu heeft zijn plaats heroverd in het collectief bewustzijn.