Wordt Jan Jambon Vlaams minister-president?

De kans is groot dat Jan Jambon Vlaams minister-president wordt. Niemand wil openlijk de discretie doorbreken maar in gesprekken met N-VA’ers in en rond de partijtop klinkt: ‘Iedereen gaat ervan uit en is er al van doordrongen dat Jambon de MP zal zijn.’

Al wekenlang wordt er gespeculeerd over die mogelijke positiewissel tussen Jambon en De Wever. Eerder was de kwestie nog niet aan de orde, maar nu Vlaamse formatiegesprekken in het verschiet liggen wel. Dat het al beslist zou zijn, zoals onafhankelijk Kamerlid Jean-Marie Dedecker eerder verklaarde in Terzake, is voorbarig, klinkt het. ‘Het kwam gisteravond op het topoverleg zelfs niet ter sprake’ zegt een bron uit de partijtop ‘en in afwachting blijven we zeer discreet.’

Een andere bron dichtbij Jambon maant in deze cruciale fase aan tot voorzichtigheid. ‘Zeggen dat het quasi zeker is, is gevaarlijk.’

De Wever werkt volgens these, antithese, synthese.

De finale beslissing kan pas vanaf deze week vallen, vermits de Vlaamse formatie een maand op on hold stond. Als de N-VA straks haar keuze voor een coalitie heeft gemaakt, kunnen onderhandelingen starten en dan is er een effectieve Vlaamse kopman nodig.

Het zal aan Bart De Wever zijn om een voorstel te doen aan de partijtop. Iemand van het Dagelijks Bestuur van de N-VA zegt het zo: ‘Zoals dat altijd gebeurt, ook in deze casting van de regering: De Wever werkt volgens these, antithese, synthese. Pas dan is er de breed gedragen beslissing.’ Als Jambon naar voren zal geschoven worden als minister-president, verwachten ingewijden geen weerstand, en wel integendeel. Ook zelf is Jambon klaar en bereid om die rol op te nemen.

Het federale kan lang aanslepen, Jambon kan met zijn profiel als degelijk bestuurder Vlaanderen leiden.

Jambon ging als federaal lijsttrekker en kandidaat-premier de kiescampagne in en voorzitter Bart De Wever als kandidaat-Vlaams minister-president. Als De Wever Vlaanderen in handen van Jambon geeft, kan hij zelf Antwerps burgemeester en partijvoorzitter blijven. Jambon zal dan de Vlaamse coalitiegesprekken leiden en aansluitend de eed afleggen, terwijl De Wever in zijn rol als voorzitter de gesprekspartner is in de federale formatie, die hoogstwaarschijnlijk veel langer zal aanslepen dan de Vlaamse. ‘Dat is ook de juiste en logische rolverdeling. Het federale kan lang aanslepen, Jambon kan met zijn profiel als degelijk bestuurder Vlaanderen leiden, terwijl De Wever als voorzitter het politiek profiel heeft om federaal zaken los te weken’, klinkt het.

Kandidaat-premier Jambon zou dus geen premier worden. Maar de kans dat de N-VA federaal de eerste minister levert is nog meer dan in 2014 zowat onbestaande. De kwestie zal zich dus eenvoudigweg niet stellen. De positionering van beide kopmannen was een strategische keuze in januari om de kiescampagne op beide niveau’s te laten dragen door de sterkste figuren. Jambon ging voor het premierschap. Als dat er niet in zit, is het volgens N-VA’ers zonde dat hij geen grote rol zou kunnen spelen. Vandaar de keuze voor Vlaanderen.

De N-VA zal moeten verdedigen dat ze door de verhuis van Jambon België niet loslaat. Want deze beslissing zal ook een schok teweegbrengen in de federale coalitievorming. Jan Jambon zat daar tot nog toe mee aan tafel. De indruk kan ontstaan dat de kandidaat-premier eieren voor zijn geld kiest, en daarom naar Vlaanderen verkast.

Maar Bart De Wever kan blijven fungeren als de N-VA-gesprekspartner voor de federale informateurs, en ook zwaargewicht Theo Francken kan de onderhandelingen mee blijven aansturen. Dat moet voor de partij voldoende bewijs leveren dat ze de Belgische formatie wel degelijk ernstig neemt en niet – of nog niet – terugplooit op Vlaanderen.