Window of opportunity

Voor sommigen is het nog altijd ‘not done’ iets positief te zeggen of schrijven over de economie van ons land of de eurozone. Nochtans wordt het stilaan haast onmogelijk om het licht van het broze herstel te ontkennen. Daarvoor hoeven we echt niet blind de onverbeterlijke vooruitgangsoptimisten achterna te hollen. Het recente prille optimisme is op meer gebaseerd dan enkel een ‘moral duty’.

Dit herstel heeft sommige doomdenkers er toe aangezet met nog meer ijver te zoeken naar nieuwe bedreigingen. Tegenwoordig noemen ze zichzelf zelfs ‘realist’! We moeten echter vaststellen dat de kloof tussen hun voorspellingen en de realiteit steeds groter wordt. Het vertrouwen in de hele Eurozone keert onmiskenbaar terug. De rente van de PIGS landen is teruggevallen tot het niveau van 2006, vlak voor de crisis. En de sterke Euro wijst er op dat de munt opnieuw beschouwd wordt als een ‘safe heaven’. De voorbije dagen bleek dat niet alleen de Europese, maar ook de Belgische economie beter presteert dan verwacht. Zelfs het aantal starters zat de voorbije maanden terug in de lift.

Professor economie Etienne de Callatay vatte het krachtig samen in zijn recente column Opgeblazen Angst: “Sommigen jagen zichzelf graag schrik aan. Laten we hen dat bizarre pleziertje gunnen. Of herinneren we hen aan enkele recente voorspellingen? Zoals het einde van de euro, de oorlog met Iran, een olieprijs van 250 dollar per vat of het vastlopen van het begrotingsbeleid in de VS?”

Dat wil niet zeggen dat we de ogen nu mogen sluiten voor aanhoudende problemen zoals de dalende handelsbalans of de sputterende jobcreatie in de private sector in ons land. ‘Sense of urgency’ is nog altijd op zijn plaats! Maar dat is heel anders dan een eenzijdig scepticisme, dat de neiging heeft uit te draaien op een ‘selffulfilling prophecy’. Er is nog geen enkele job gecreëerd door in de media te roepen dat we het ‘Griekenland aan de Noordzee’ worden, laat staan de ‘zieke man van Europa’. Het is stilaan tijd dat onheilsprofeten hun plaat af zetten, of minstens wat dimmen.

Dankzij het recente prille herstel ontstaat een ‘window of opportunity’ om met gerichte hervormingen de negatieve spiraal te doorbreken. Het zou een historische vergissing zijn deze kans door onze vingers te laten glippen. We mogen het broze herstel niet de kop indrukken door enkel bedreigingen te willen zien, terwijl er zich steeds vaker ook opportuniteiten aandienen.

Om in te spelen op deze opportuniteiten, blijft hervormen broodnodig. Maar vertrouwen is meer dan enkel het gevolg van hervormen. Zo doorbrak de voorzitter van de Europese Centrale Bank Mario Draghi in 2010 het wantrouwen in de euro met de intussen legendarische woorden ‘whatever it takes’. Zijn engagement om alles – maar dan ook alles – te ondernemen om de euro overeind te houden, was zo’n krachtige boodschap dat de ECB haar monetaire munitie zelfs niet meer hoefde in te zetten om het vertrouwen in de euro te herstellen. Vertrouwen en hervormen werken optimaal als gelijktijdige processen die elkaar voeden en versterken.

Het ‘resultatenseizoen’ is net van start gegaan. Negatieve berichtgeving loopt snel, maar de komende weken beginnen de groeicijfers aan een inhaalrace. Resultaten zijn het krachtigste antwoord op scepticisme, en populisme. De komende maanden kondigt zich een economische lente aan. Als we het nog willen zien, tenminste. Na zes jaar crisis lijkt het ergste achter de rug. Als we het verstandig aanpakken, keert de komende maanden ook het vertrouwen stap voor stap terug. You can cut all the flowers, but you can not keep spring from coming!