‘We zijn nog niet uit de coronacrisis en oude denkbeelden duiken al meteen weer op’

‘Zorg en aandacht voor de sociale zekerheid worden opnieuw linkse thema’s genoemd, ondernemers en economie behoren tot het rechtse denken. Het is meer dan tijd voor een corona Rerum Novarum, met een breuk in dat oude denken’, schrijft Kamerlid Nahima Lanjri (CD&V)

Rerum Novarum – Latijn voor ‘omwenteling’ – geldt klassiek als het feest van de Christelijke Arbeidersbeweging, en staat voor een model van sociale betrokkenheid. Als corona ons één ding heeft getoond, is het precies dat we die sociale betrokkenheid, dat engagement langs alle kanten, nodig hebben en ook kunnen waarmaken.

Solidariteit werd concreet. Buren die elkaar helpen, burgerinitiatieven die maaltijden uitdelen, huisbazen die het huurgeld tijdelijk opschorten, winkelen voor de buurman, een morele steun voor de vele zorgverleners, en zowaar veel media-aandacht voor onze woonzorgcentra en senioren. Om te zwijgen van de overheidssteun voor werknemers in tijdelijke werkloosheid en zelfstandigen.

Als ‘straks’ het coronamonster weer verdwijnt, stelt zich de vraag of we dat anders denken zullen kunnen verder zetten? Of gaan klassieke denkpatronen weer snel de bovenhand halen? Wordt het weer een clash tussen de harde economie en het zachte welzijn?

Corona drukt ons alleszins met de neus op de feiten. Diverse berichten voorspellen een jobverlies van bijna 6% in de privésector. De OCMW ’s krijgen nu al te maken met een toestroom aan hulpvragen van studenten, interimmers en andere personen die voor de eerste keer steun aanvragen, voedselbanken hadden nooit zoveel ‘klanten’. Kleine en middelgrote zelfstandigen staat het water aan de lippen, en ook hier word je niet bepaald vrolijk van prognoses rond het aantal mogelijke faillissementen.

We zijn nog niet uit de coronacrisis en oude denkbeelden duiken al meteen weer op.

Met de overheid hebben we de voorbije maanden gesteund waar kon. Genereus. En ja, wie niet onderneemt, wie geen kritiek krijgt. Kon en kan het beter? Altijd. Maar, we hebben vanuit het beleid getoond waarom een halfopen economie, mét overheidssteun én toezicht waar nodig, nog steeds rendeert. In een totaal vrije Angelsaksische economie zou die overheidshulp niet waar geweest zijn, en zou het débacle compleet geweest zijn. Het Rijnlands model is niet dood, en laat daar toch ook een groot stuk Rerum Novarum in zitten. Kapitalisme met een menselijk gelaat, zegt de zoekmachine Wikipedia over dat model. Hoewel politiek niet naïef, zag ik zelfs in het parlement tekenen van solidariteit. Over partijgrenzen heen zorgden we voor uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid, uitstel van betaling voor woonleningen en hinderpremies en compensatiepremies voor zelfstandigen en ondernemers.

Het coronatrauma kan dus ook voor (politieke) groei zorgen. Of om het in de geest van Rerum Novarum te zeggen: omwenteling. Waar een oude samenleving verdwijnt, kan een nieuwe gebouwd worden. Een betere. En als je het mij vraagt moet dat een sociaal betrokken samenleving zijn. Waarin we mensen aan een job helpen, maar hen niet straffen als dat buiten hun wil om niet lukt. Waarin iemand met pech een rechtvaardige uitkering krijgt, en iemand met geluk rechtvaardige belastingen betaalt. Waarin we iedereen dezelfde kansen geven en oog hebben voor kwetsbaren. Waar combinatie werk-gezin, landingsbanen, streefcijfers, praktijktests, een kleinere loonkloof tussen mannen en vrouwen, een re-integratie van langdurig zieken, verhoging van pensioenen, automatische toekenning van steun, volle integratie van personen met een handicap…niet als een bijkomstigheid, een soft iets, een luxeprobleem worden bejegend.

Applaudisseren we straks ook nog voor onze zorgverleners als hun loon- en arbeidsvoorwaarden structureel op de tafel komen? Applaudisseren we straks ook nog voor onze minder begoede medemens als hij met een steunvraag zit? Hebben we straks nog oog voor onze zorgcentra, of blijven ze – op familieleden en zorgverleners na – afgesloten hangars in onze samenleving? Gaan we ook in het onderwijs blijven oog hebben voor de groep die we niet of moeilijk bereiken? Gaan we onze mobiliteit herdenken, en blijven genieten van die stiltemomenten? Gaan we straks structureel eens nadenken over onze overheidsmiddelen, premies, boni, steunmaatregelen, fiscale gunstmaatregelen?

Gaan we met Rerum Novarum 2020 ook over tot een nieuw structureel corona Rerum Novarum? Corona was en is niet alleen een aanval op onze gezondheid. Het heeft ons ook in ons denken en gewoontepatronen geraakt. Van onmogelijke buitenlandreis, tot afgelast trouwfeest, van verboden barbecue tot angst over jobverlies, van verbod op ontmoeting en familiefeest tot zorg om het overleven van het bedrijf, van dagelijkse statistieken over ziekenhuisopname tot dood. Als de pandemie ook ons denken blijft treffen, is – misschien pervers gesteld – de wereldbrand niet voor niets geweest.

Draait een samenleving goed omdat haar economie goed draait, of draait de economie goed omdat de samenleving goed draait? Rechts-links, links-rechts? Waar plaats je solidariteit?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content