‘We moeten het hele drugbeleid herbekijken’

‘Het wordt tijd dat de war on drugs een war on dealers wordt’, schrijft Antwerps schepen Jinnih Beels (SP.A).

We moeten er niet flauw over doen: wat er zich momenteel in Antwerpen afspeelt is reden tot bezorgdheid. Afgelopen week deinde het druggeweld uit tot buiten de stadsgrenzen, in Wommelgem.

We moeten het hele drugbeleid herbekijken.

We kunnen lokaal brandjes blussen tot we erbij neervallen, maar eerder bewijst dit dat drugsgeweld het lokale niveau overstijgt. We moeten in ons land naar een ander drugsbeleid.

We moeten ons de vraag durven stellen of de strijd tegen drugsbendes überhaupt wel te winnen valt. Laat ons daarom eens kijken naar hoe men het elders aanpakt. In Portugal, bijvoorbeeld. De Portugezen kampten in het verleden met een van de grootste drugsproblematieken in Europa. Bijna één procent van de Portugese volwassenen had ooit al eens heroïne gebruikt, de drugcriminaliteit tierde welig.

Twintig jaar geleden al koos het land daarom voor een niet-evidente aanpak. Verslaafden werden niet langer bestraft, maar men deed er alles aan om ze terug in de maatschappij te brengen. Het op zak hebben van kleine hoeveelheden drugs werd niet langer bestraft. Dat beleid werpt zijn vruchten af: er zijn minder overdosissen, minder besmettingen met HIV, én een grote terugval in de criminaliteit. Voor alle duidelijkheid, drugshandel is er nog steeds strafbaar met gevangenisstraffen en zware boetes. De politie heeft nu echter meer tijd en handen voor de bestrijding van de handel, nu ze zich niet meer moet bezighouden met het volgen van drugsgebruikers.

Onze huidige drugwet dateert van 1921. Sinds 1921 kijken we anders naar zo ongeveer alles. We hebben nood aan een wit blad.

Met een drugbeleid moeten we twee zaken beogen: de gezondheid van drugverslaafden verbeteren, en de drugmarkt ontwrichten. Dat zijn de enige factoren waaraan je het succes van een war on drugs kan afmeten: gaat de gezondheid van mensen erop vooruit? Zakt het aantal druggebruikers en druggerelateerde schade? Ontwricht je het drugsaanbod en stijgt dus de prijs van drugs?

Het is tijd voor een parlementaire commissie met experts, academici, hulpverleners en anderen voor het uitstippelen van een drugbeleid van de 21^ste eeuw.

Theoretisch is het uitstippelen van een echt drugbeleid zelfs niet zo moeilijk. Het wordt moeilijk omdat het thema beladen is met taboes. Nochtans is er een hele waaier aan mogelijkheden tussen een zerotolerantiebeleid en legaliseren van drugs. En neen, decriminalisering leidt niet tot meer gebruikers; er is geen noemenswaardig aanmoedigend effect. Bij die andere drug alcohol zijn we er wel in geslaagd een beleid uit te werken: we bepalen vanaf welke leeftijd je het mag kopen, hoeveel je (niet) mag drinken achter het stuur, enzovoort. Het zou ons wel eens ergens kunnen leiden om ook andere drugs op een gelijkaardige manier te bekijken.

Een war on dealers dus, geen war on drugs. En voor die strijd moeten nu echt eens alle inspanningen gebundeld worden; het kan niet zijn dat nationale ministers zich niet aangesproken voelen omdat het toch maar in Antwerpen gebeurt.

Drughandel- en gebruik hebben een impact op de hele samenleving, daarom moet ook iedereen betrokken worden bij een nieuw beleid en niet enkel de veiligheidsdiensten.

Het is tijd voor een parlementaire commissie met experts, academici, hulpverleners en anderen voor het uitstippelen van een drugbeleid van de 21^ste eeuw. We kunnen het ons niet veroorloven te wachten tot er onschuldige slachtoffers vallen.