Als N-VA er een woelige week op heeft zitten, dan was het de afgelopen dagen minstents zo stormachtig bij de Vlaamse Beweging – zeg maar het deel van de N-VA-achterban die het hardst ijvert voor Vlaamse onafhankelijkheid. Verschillende prominente flaminganten traden deze week op als scherprechter van de communautaire tactiek bij N-VA. Dat het stof intussen gaan liggen is en N-VA de rangen sluit, wil niet zeggen dat de eendracht is neergedaald. Welke weg wil de Vlaamse Beweging volgen? Iedereen binnen de groep lijkt er een ander idee op na te houden.
Een ding mag wel duidelijk zijn: de Vlaamse onafhankelijkheid gaat niet op de schop, al is die voer voor semantische discussies. Voor Bart De Valck, voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging (VVB), is confederalisme een onwerkbaar idee. Nochtans liet Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) in een interview met Knack optekenen dat confederalisme de enige oplossing was voor België. De Valck: ‘Ik heb veel respect voor Geert Bourgeois, maar dat confederalisme is niets anders dan een drempelverlagende communicatiestrategie. Wat is dat, confederalisme binnen Belgische grenzen? Wie kan dat in godsnaam uitleggen? Niemand die weet hoe dat eruit zou moeten zien.’
Conclusie: N-VA moet de grondwet met de voeten treden en de onafhankelijkheid forceren. ‘België is ook zo ontstaan,’ aldus De Valck. Pieter Bauwens, hoofdredacteur van het Vlaamsgezinde tijdschrift Doorbraak.be, wil de soep zo heet niet eten. ‘Ofwel zijn we allemaal Belgen en gaan we voluit voor één Belgisch parlement, ofwel gaan we uit elkaar. In dat geval gaan confederalisme en onafhankelijkheid onvermijdelijk heel erg op elkaar lijken.’ Confederalisme als moderne onafhankelijkheid dus, zolang het maar geen ‘compromis à la belge’ wordt. ‘Daar schieten we echt niks mee op.’
Wie wordt het nieuwe Schotland?
‘Het ging niet over inhoud, maar over kunnen samenwerken met mensen’, verklaarde N-VA voorzitter Bart De Wever over de exit van Vuye en Wouters. Het mantra van deze week: er is geen discussie over de communautaire ambities binnen N-VA. Waar wel onenigheid over bestaat is het pad daarheen. Voor het duo Vuye-Wouters moest de partij met onmiskenbaar Vlaamse eisen naar de kiezer trekken in 2019. De Wever neemt liever de omweg en wil maar wat graag de huidige coalitie verderzetten.
In een open brief na het vertrek van Vuye en Wouters stelde hij zijn tactiek helderder dan ooit. ‘Wij moeten de Franstaligen uit hun kot lokken. En de enige manier om dat mogelijk te maken is door de macht te gebruiken die de Vlaamse kiezers ons gegeven hebben.’ Eric Defoort, ex-voorzitter van de VVB, is die tactiek erg genegen. ‘Ik stel voor dat men bij de Vlaamse Volksbeweging eens begint Franstalige kranten te lezen, dan zal men merken dat er in plaats van een belgicisering van de N-VA eerder een regionalisering van de PS plaatsvindt’ besluit hij in een opiniestuk voor Knack.be. Anders gezegd, de aanpak van De Wever werpt nu al zijn vruchten af. Defoort stelt dan ook dat ‘Wallonië het Schotland van België kan zijn. Het Schotland dat zich wil afscheuren van Groot-Brittanië.’
De Schotland-metafoor viel deze week ook te rapen bij huidig VVB-voorzitter Bart De Valck, maar dan in omgekeerde zin. Over de Vlaamse autonomie zei hij: ‘De VVB is van plan om zelf de denkoefening te maken over hoe het nu verder moet, naar Schots voorbeeld.’ Vlaanderen moet in die optiek de scheur zelf forceren in plaats van te wachten tot de politici ten zuiden van de taalgrens vragende partij worden.
‘N-VA heeft indertijd Vlaams Belang een verrottingsstrategie verweten – maar nu doet Bart De Wever gewoon hetzelfde. Wachten tot de ander op zijn gezicht gaat, is nogal lui. Je moet toch een duidelijk profiel hebben en daarmee naar buiten komen,’ fulmineert De Valck daarover.
Vlaams witboek
N-VA doet er intussen alles aan om de plooien glad te strijken. De aanstelling van de volbloed nationalisten Sander Loones en Matthias Diependaele aan het hoofd van studiecentrum Objectief V is op dat vlak een strategische zet. Het toont dat De Wever de gemoederen bij de flamingante achterban wil sussen. ‘We hebben de uitgestoken hand van de partij gevoeld,’ zegt Bart De Valck. Politicoloog Bart Maddens wees in De Standaard op de gevaren van zo’n uitgestoken hand. ‘De Beweging moet aan de zijlijn blijven van de partijpolitieke arena. Zij mag geen partij kiezen in het politieke conflict.’
Cruciaal wordt nu om te bewijzen dat Objectief V meer is dan een lege doos is geweest om Hendrik Vuye en de Vlaamse Beweging koest te houden. In een opiniestuk op Doorbraak.be schrijven Pieter Bauwens, Karl Drabbe en Jean-Pierre Rondas dat ze van het studiecentrum wel eens een blauwdruk willen zien, een schets van hoe dat confederalisme eruit moet zien. Veel vragen, maar geen beantwoorde vragen, stellen ze.
Als het van Bart De Valck afhangt, mogen de flaminganten gerust wat actiever optreden. In plaats van ‘de Bond Beter Leefmilieu van de Vlaamse onafhankelijkheid’ te spelen, wil hij met de VVB werk maken van een stappenplan, een draaiboek richting Vlaamse ontvoogding. De afgelopen dagen kwam Hendrik Vuye trouwens al aankloppen met het voorstel om aan zo’n Vlaams witboek mee te werken. Van de N-VA en Objectief V verwacht hij niks minder.
Bauwens ziet veeleer een rol als lobbygroep weggelegd voor de Vlaamse Bewegers. Door diepgaand te focussen op concrete dossiers moeten ze de Vlaamsgezinde partijen de middelen aanreiken om de autonomie geloofwaardig te prediken. Zo is er volgens hem dringend nood aan een serieuze studie over de beruchte transfers. ‘We krijgen telkens andere cijfers, telkens andere bedragen. Daar kan je niet mee aan de slag. We hebben onafhankelijke studies en heldere cijfers nodig om die transfers bovenaan de politieke agenda te krijgen.’ Voorbereidend werk dus, dat best in de luwte verricht wordt. Want: ‘de Beweging zal pas impact hebben als ze zich verbindt aan partners die niet aan de Vlaamsgezinde politiek worden gelinkt.’
De Januskop van de Vlaamse Beweging
En zo blijkt de scheur die zich deze week bij N-VA aftekende een doordruk van de sluimerende onenigheid onder de flaminganten. Met De Valck aan het roer staat de VVB voor de radicale strekking, die voluit ten strijde wil trekken voor ondubbelzinnige Vlaamse onafhankelijkheid, en daar desnoods zelf de weg voor wil uitstippelen. Anderen, zoals Bauwens en Defoort, lijken afwachtender en willen desnoods meegaan in een potje blufpoker waarbij de Franstaligen op de duur zelf de revolutie ontketenen.
Willen de Vlaamse Bewegers ooit les demandeurs de rien worden, dan moeten ze dus eerst een antwoord vinden op de vraag: wat willen we nu eigenlijk en hoe willen we dat bereiken? Voor ze dat kunnen, lijken ze gedoemd zich in een verdeelde beweging te bevinden veeleer dan in een verdeeld land.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
