Vlinks

‘Wanneer de nuance vermalen wordt door een allesverslindende polarisatie, verliest de samenleving’

Vlinks Vlinks streeft naar een sociaal, rechtvaardig en inclusief Vlaanderen met maximale autonomie.

‘De N-VA lijkt wel de referentie geworden om een politiek standpunt te bepalen’, schrijven Kevin De Laet en Gert Verwilt van Vlinks. ‘Het lijkt erop dat partijen eerder N-VA willen bekampen in plaats van zich te profileren op eigen programmapunten.’

Het is een hele prestatie als je er als partij in slaagt niet enkel de grootste van het land te worden maar ook nog eens het alfa en het omega van het politieke debat, de referentie om een standpunt te bepalen. Een politieke beweging die dat kan, verdient daarvoor alleen al enig ontzag en respect. Ooit was het communisme een maatstaf om de radicaliteit van een opinie in te schalen. ‘Dat zeggen de communisten ook!’ was op zich al een argument om het debat stil te leggen. Vergelijk het ook met de wet van Godwin, die stelt dat naarmate elke (online) discussie langer duurt, de kans dat nazisme of Hitler wordt ingeroepen als argument de 100% benadert. Een ‘reductio ad Hitlerum‘ wordt dat weleens genoemd.

Het is opvallend dat in de publieke opinie vandaag N-VA de ultieme referentie is. Vroeg of laat spreekt een N-VA politicus zich over een thema uit (al dan niet via twitter) en van dan af zijn de linies afgebakend. Dan worden, vooral op de sociale media en in opiniestukken, standpunten vaak zodanig ingenomen dat ze conform bepaalde lijnen lopen, die men wat gesimplificeerd kan omschrijven als “links” en “rechts”. (Let op de de aanhalingstekens, soms blijken die begrippen links en rechts nogal anders ingevuld dan we zouden mogen verwachten).

Wanneer de nuance vermalen wordt door een allesverslindende polarisatie, verliest de samenleving.

Als schoolvoorbeeld viel het gewezen Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA) te beurt toen ze in haar Interfederaal actieplan tegen geweld en discriminatie ten aanzien van LGTB-personen een reeks maatregelen vooropstelde. Een daarvan was het inplannen van gesprekken met de Moslimexecutieve, met de bedoeling om door middel van sensibiliserende acties het draagvlak voor de acceptatie van andersgeaardheid binnen de moslimgemeenschap te vergroten. De holebi- en transgenderkoepelvereniging çavaria reageerde gematigd positief, maar enkele, voornamelijk Franstalige en radicaal-linkse holebi organisaties, vuurden hun giftigste pijlen af. Ze gewaagden van ‘homonationalisme’, een onzinterm die er op neerkomt dat enkel linkse partijen de belangen van LGTB personen mogen verdedigen. Dit is de nefaste consequentie van het antagonistische denken met N-VA als maat van alle dingen: een eerbaar en goedbedoeld initiatief wordt gediaboliseerd om de doodeenvoudige reden dat het niet van de juiste kant komt.

N-VA brengt bepaalde thema’s naar voren en de andere partijen volgen. Daardoor ontstaat de perceptie dat er de partijen meer aan gelegen is N-VA te bekampen dan zich te profileren op eigen programmapunten.

We zagen deze dynamiek ook in de discussie rond het pact van Marrakesh. Een pact dat uitblinkt in vaagheid en dat volgens ons niet ten gronde de oorzaken van migratie aanpakt, zoals we het al in een vorige Vlinks-column schreven. Die bedenkingen zijn evenwel verdronken in een sterk gepolariseerd debat. Het gevolg is dat inhoudelijke argumenten slechts in de schaduw staan van de simpele tegenstelling: ofwel is men tegen dat pact, dus voor N-VA, ofwel is men tegen de N-VA en dus voor dat pact. Makkelijk zat, nadenken hoeft zo niet meer. De vraag is niet ‘wat staat er al dan niet in dat pact’ maar wel ‘wat vind ik van de N-VA, en wat zeggen zij erover”.

Het perverse karakter van deze ‘reductio ad N-VA’ zien we volgens ons ook in de houding tegenover de Catalaanse beweging. Het is geweten dat N-VA de partij is die het meest steun heeft uitgesproken aan die beweging en de vele vervolgde Catalanen, waarvoor hulde. Kort na de detentie van de Catalaanse politici, toonden politici als John Crombez (SP.A) en Peter Van Rompuy (CD&V) zich niet meteen van hun meest democratische kant, toen ze de arrestatie en hechtenis door het Spaanse -gepolitiseerde- gerecht vergoelijkten.

Je kan je daarbij niet van de indruk ontdoen dat een en ander te maken heeft met profileringsdrang tegenover N-VA. Door een beladen term als ‘separatisten’ te gebruiken, maken ondertussen velen, ook weer op de sociale media, een automatische link tussen ‘Catalaans’ en N-VA. Wie tegen de ‘diabolische’ N-VA is, moet ipso facto ook tegen die ‘stoute Catalanen’ zijn, omdat zij net als N-VA streven naar meer autonomie of zelfs onafhankelijkheid. Ironisch genoeg is die Catalaanse beweging overwegend ‘links’ en ‘progressief’. Ze voert momenteel een verbeten strijd op straat tegen ultrarechtse nationalisten en fascisten, waarbij zelfs het Vlaams Belang verbleekt als een burgerlijke, centrum-rechtse club salonconservatieven.

Wie zich in de politieke schemerzone bevindt, zoals linkse flaminganten, deelt vaak mee in de klappen. En dat is jammer, want wanneer de nuance vermalen wordt door een allesverslindende polarisatie, verliest de samenleving. Het wordt tijd dat we ons meer bewust worden van deze dynamiek van simplificering, zodat het politieke debat eerlijker en genuanceerder kan verlopen. Laat ons zélf een onderbouwde mening vormen, kritisch en intellectueel eerlijk, en die mening niet per se laten afhangen van wat een politieke partij daarvan vindt. Tussen zwart en wit bestaan vele tinten grijs. En maar goed ook.

Kevin De Laet en Gert Verwilt zijn kernlid van Vlinks.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content