‘Waarom CETA helemaal geen sprong in het duister is’

‘De goedkeuring van CETA is een lichtpunt in Trumpiaanse tijden’, reageren Hilde Vautmans en Lieve Wierinck (Open VLD) op een opiniestuk van Bogdan Vanden Berghe die de Europese parlementsleden had opgeroepen om tegen het handelsverdrag met Canada te stemmen.

In zijn opiniestuk van woensdag hier op deze site, riep Bogdan Vanden Berghe (11.11.11) de Europarlementsleden op om “op de rode knop te drukken” en tegen CETA te stemmen. We moeten mijnheer Vanden Berghe helaas teleurstellen: we hebben beide op de groene knop geduwd, met ons hart en met ons hoofd. Niet omdat we, zoals mijnheer Vanden Berghe stelt, “een loopje nemen met de waarheid”, maar omdat we geloven dat handelsverdragen zoals CETA één van de sterkste garanties zijn op een betere toekomst voor ons en onze kinderen. Daarom zijn we ook zeer blij dat de meeste van onze collega-parlementsleden ons hierin gevolgd zijn.

We kunnen begrijpen dat sommigen zich zorgen maken over CETA, en we vinden het eveneens essentieel dat we steeds met een kritische blik kijken naar alle verdragen die we als Europese Unie afsluiten. Volgens ons is CETA is juist de oplossing voor veel van de bezorgdheden die hij aanhaalde.

Willekeur of rechtszekerheid?

Technisch gezien heeft Bogdan Vanden Berghe een punt: CETA is het eerste Europese handelsverdrag dat een mechanisme voor investeringsdisputen – de befaamde ISDS – heeft. Er zijn een paar dingen die hij daarbij wel vergeet te zeggen: zo heeft de EU sinds 2009 pas echt de mogelijkheid om verregaande investeringsverdragen af te sluiten. Omdat het jaren duurt om investeringsverdragen te onderhandelen, is CETA het eerste verdrag waar dit onder valt. Daarvoor onderhandelden de lidstaten ze zelf, en voor hun ISDS baseerden ze zich voor decennia op schimmige arbitragehoven zoals het Internationaal Centrum voor Beslechting van Investeringsgeschillen (ICSID).

Tegenover dit soort arbitragehoven met zittingen achter gesloten deuren, met rechters die per zitting aangesteld worden, en willekeur in de te volgen wetgeving, is CETA’s Investment Court System (ICS) een echte verademing. Met vast benoemde rechters, transparante procedures en duidelijke rechtsregels zorgt dit hof tenminste voor duidelijkheid en rechtszekerheid. Nu is er maar één internationaal forum waarop investeerders zich kunnen beroepen, waarbij oudere investeringsverdragen meerdere opties openlieten. Het resultaat daarvan was dat investeerders telkens kozen voor het arbitrage hof dat hen het beste uitkwam. ICS moedigt investeringen aan door voor zekerheid en transparantie te zorgen. En dit komt iedereen ten goede: de investeerder, het land waarin geïnvesteerd wordt, en de werknemers die erdoor tewerkgesteld zijn. Waar Trump de rechtstaat openlijk aanvalt, zullen we ze blijvend verdedigen. Ook met ICS.

We kunnen hier ook het voorbeeld aanhalen van investeringen door een Vlaamse KMO in Canada, om aan te tonen dat ICS in ieders voordeel is.

Leiden of volgen?

Een andere vrees van de tegenstanders is dat CETA tot een verlaging van standaarden voor mens en milieu zou leiden, wat velen een race to the bottom noemen. Je moet dit argument net omdraaien: CETA is volgens ons net een opportuniteit om tot betere regels te komen. Want als Europa er niet in slaagt om zelf wereldwijd hoge product- en handelsstandaarden te zetten via akkoorden met gelijkgezinde landen zoals Canada, zullen landen zoals China en de Brazilië dit met veel plezier doen in onze plaats. Het moet niet gezegd worden dat die landen het minder nauw nemen met het welzijn van de burger, de werknemer of het milieu.

Hoewel wij heel veel waarden en normen delen met Canada, beweert niemand dat we over alles hetzelfde denken. Bogdan Vanden Berghe haalt terecht de aanpak van chemische stoffen aan. Wat hij daarbij niet zegt is dat enkel de chemische stoffen die door de EU worden toegelaten onze markt binnen mogen. Europa moet een voortrekker zijn om samen met gelijkgezinde landen te zorgen voor hoogstaande globale standaarden in het voordeel van iedereen. Dat soort regels creëren lukt enkel als je door innovatie marktleider bent, en dat kunnen we in de wereld van vandaag enkel zijn en blijven als we via vrijhandel een grotere markt creëren met gelijkgezinde landen. We moeten met de blik naar buiten gericht voor producten zorgen die in het voordeel zijn van de consument, het milieu, en de toekomst van onze kinderen.

Nieuwe standaarden

Dit zal ook tot meer en kwalitatievere banen leiden in Europa, wat diegenen die denken dat populisme, nationalisme en protectionisme het antwoord is de wind uit de zeilen zal halen. Maar tegelijk is dit een debat dat in dit soort dossiers al vaak gevoerd is, en waarbij rationele argumenten soms komen te staan tegen een soms irrationele angst. Denk maar aan ‘ de chloorkippen of het hormonenvlees dat Europa zou overspoelen’ als gevolg van TTIP, het handelsverdrag waarover de VS en de EU aan het onderhandelen zijn (waren?). Tegen dit soort fantasmes en vastgeroeste ideologische dogma’s zijn argumenten vaak niet het juiste wapen. Of hoe Trump voor deze paniekzaaiers de ideale bondgenoot is.

Daarom is de goedkeuring van CETA wel degelijk een lichtpunt in Trumpiaanse tijden, waarin Europa het voortouw neemt om op mondiaal vlak nieuwe standaarden te zetten, om transparante rechtsgang en rechtszekerheid te bieden aan investeerders. En daarom hebben we met veel vertrouwen op de groene knop gedrukt, met onze blik op de toekomst.

Hilde Vautmans en Lieve Wierinck zetelen in het Europees parlement.