De Vrije Universiteit Brussel heeft officieel het nieuwe academiejaar geopend. Rector Caroline Pauwels wil de band tussen haar instelling en de hoofdstad sterker aanhalen, zonder onder de kerktoren te blijven hangen.
‘Urbi et orbi’, luidde de boodschap van VUB-rector Caroline Pauwels bij de opening van het academiejaar in de Bozar. Die ‘urbi’ is niet Rome, maar wel Brussel, waar de vrije universiteit een aparte, echte band mee wil uitbouwen. Tegelijk, zo zei Pauwels in haar maiden speech als rector, mag de VUB niet onder de kerktoren blijven hangen.
‘Als er één stad is die Europees, internationaal en kosmopolitisch is, dan is het wel Brussel’, zei Pauwels. ‘En als er dus ergens een stad is die onze veelvuldige wetenschappelijke expertise kan gebruiken, dan is het wel Brussel. Als er een stad is die baat heeft bij ons pedagogisch inclusief project, dan is het opnieuw Brussel.’
Mensen hoger tillen
‘We gaan sterk internationaal en meertalig, en ook overtuigd 21ste-eeuws: dat wil zeggen digitaal, divers, duurzaam en disruptief. Disruptief wil dan weer zeggen ‘radicaal vernieuwend’, maar ook te allen tijde humanistisch’, sprak Pauwels. Verder pleit ze voor nuance. ‘Er is weinig moed voor nodig om alleen maar extreme standpunten te verkondigen. Genuanceerd zijn, dat vergt vandaag veel méér moed. Een universiteit moet mensen hoger tillen, zodat ze verder kunnen kijken.’
‘Er is weinig moed voor nodig om alleen maar extreme standpunten te verkondigen. Genuanceerd zijn, dat vergt vandaag veel méér moed’
De rector, naast Anne De Paepe van de UGent de tweede vrouwelijke rector in Vlaanderen, stelde bepaalde tendensen in de academische wereld aan de kaak. ‘De wetenschap dreigt een selfie te worden’, aldus Pauwels, ‘met incestueuze referenties aan het eigen werk, of aan dat van de peers die in het bevriende netwerk zitten. Onderzoekers spelen op zeker en gaan intellectuele of wetenschappelijke risico’s, én het publieke debat uit de weg.’
Het onderwijs en de maatschappelijke dienstverlening betalen daarvoor echter de prijs, waarschuwde ze. ‘Een en ander leidt ook tot één soort wetenschap, één soort onderzoek, een soort publicaties en één soort doctoraten. Want wat niet wordt geteld, telt niet mee. De jobtevredenheid, nochtans traditioneel hoog in academische kringen, staat onder druk. Mensen vallen uit met burn-outs.’
Partnerschap met Bozar en KVS
Naar de toekomst wil de rector meer inzetten op bepaalde innovaties die nu van start gaan aan de VUB. ‘Ik denk aan het succes van onze brede Engelstalige bachelor in ‘Social Sciences’ die we met de UGent ontwikkelen’, zegt Pauwels, die ook meer gespecialiseerde, verdiepende studies wil zoals ‘Urban Studies’, een samenwerking met de ULB.
Verder wil de nieuwe rector partnerschappen oprichten met instellingen en bedrijven in Brussel om met studenten ‘in situ’ te gaan werken. ‘Dat kan bij Bozar en KVS in de culturele sector, maar ook bij de Brusselse parlementen of bij innoverende bedrijven zoals Toyota in Brussel. Onze criminologen werken trouwens nu al in Molenbeek en ikzelf trok al met communicatiewetenschappers naar het RITCS in Brussel.’ (BELGA/JVL)
