Het aantal mensen dat bij de voedselbanken een beroep deed op voedselhulp is in 2022 met 18,2 procent toegenomen. Dit terwijl het volume te verdelen levensmiddelen amper is gegroeid. Daardoor is de gemiddelde hoeveelheid geschonken voedsel per persoon gedaald van 125,4 tot 109,9 kilogram, zo bleek maandag op de persconferentie van de Belgische Federatie van Voedselbanken.
De inflatie, toegenomen voedings- en energiekosten en de gespannen geopolitieke situatie laten zich ook voelen bij de voedselbanken. Terwijl er in januari nog 177.238 mensen een beroep deden op voedselhulp was hun aantal in december gestegen tot 209.450.
Gemiddeld genomen, deden voor heel 2022 193.344 mensen een beroep op voedselhulp. ‘In de hele geschiedenis van de voedselbanken (sinds 1986, nvdr.) hebben we nog nooit zo’n stijging gezien’, verklaarde Jef Mottar, gedelegeerd bestuurder van de Federatie van Belgische Voedselbanken.
De stijging tekende zich af in alle voedselbanken, verspreid over het land, maar was het meest uitgesproken in de voedselbank in Antwerpen, waar een toename met 23,1 procent werd geregistreerd. Bovendien houden de voedselbanken ook voor dit jaar rekening met een stijging van het aantal hulpbehoevenden met zowat 5 procent.
De voedselbanken brachten ook het profiel van de begunstigden in kaart. Opvallend is dat het in meer dan een kwart van de gevallen (26,1 procent) gaat om minderjarigen. Daarnaast is ook het profiel van de begunstigden veranderd. ‘We zien nu ook dat mensen met een job en tweeverdieners een beroep moeten doen op voedselsteun’, aldus Mottar.
De hoeveelheid verdeeld voedsel steeg veel minder fors: van 22.229 ton in 2021 tot 23.036 ton vorig jaar (+3,6 procent). Daardoor konden de voedselbanken per persoon slechts vier maaltijden per week voorzien, in vergelijking met vijf een jaar eerder. Ook de vooruitzichten voor de komende jaren zien er niet meteen rooskleurig uit.
Het EU-budget, dat in 2022 en 2023 merkelijk hoger lag als gevolg van de herstelfondsen na de coronacrisis, zal in 2024 met een derde afnemen. Daardoor schat de federatie dat het volume goederen met 2.900 ton (-12,5 procent) zal krimpen. De Europese subsidies vormen namelijk met voorsprong de grootste bevoorradingsbron. De donaties uit de voedingsindustrie zelf namen dan weer voor het tweede jaar op rij af. Ook de eigen aankopen maakten in 2022 een minder groot deel van de koek uit.
Het budget bleef dan wel hetzelfde, ook de voedselbanken hebben echter af te rekenen met de prijsstijgingen voor voedsel. Toch was voorzitter Piet Vanthemsche niet pessimistisch. ‘We zijn ons bewust van de uitdagingen, maar zullen alles doen om oplossingen te vinden.’ De voedselbanken willen onder meer inzetten op structurele overheidssteun en het stimuleren van voedseldonaties via extra fiscale steunmaatregelen.
Voor het eerst liet de Belgische Federatie van Voedselbanken ook de maatschappelijke meerwaarde in kaart brengen. Uit berekeningen van de Vives hogeschool Kortrijk bleek dat de voedselbanken in 2022 een totale meerwaarde van meer dan 338 miljoen euro hadden gecreëerd. Per geïnvesteerde euro betekent dat een meerwaarde van net geen 8 euro.
