‘Voor online winkelen is Vlaanderen stilaan het Cuba van West-Europa’

Opbrengsten uit online winkelen gaan grotendeels naar het buitenlandse sites. Dat is stilaan rampzalig voor onze economie, zeggen Maurits Vande Reyde en Jerry Van Echelpoel (Jong VLD) in het Schaduwparlement.

Winkelvereniging Comeos maakte vorige week bekend dat een groot stuk van de opbrengsten uit online winkelen naar het buitenland gaan. E-commerce zit nochtans in de lift en is nu al goed voor 8% van al onze winkelaankopen, zo’n 7 miljard euro. Vooral bij jongeren is online shoppen bijna even ingeburgerd als klassiek winkelen.

Helaas plukken we daar niet de vruchten van. 53% van de omzet gaat naar buitenlandse sites. Dat is stilaan rampzalig voor onze economie. Want wat we kopen en verkopen in winkels, is goed voor meer dan 10% van onze totale welvaartcreatie. Als dat zo doorgaat, shoppen we binnenkort enkel nog buitenlandse winkelketens rijk: geen toegevoegde waarde, geen extra jobs, geen geld voor sociale uitgaven.

Kunnen we dat nog keren? Het is alvast niet om vrolijk van te worden als je ziet hoe groot onze achterstand is. Nederland palmt met de Bol.com en Coolblue’s van deze wereld 60% van onze online-markt in. Ze zijn zelfs zo sympathiek geweest om meteen ook alle mogelijke Belgische domeinnamen op te kopen die ook maar enigszins met winkelen te maken hebben. Google naar een product om online te bestellen: grote kans dat je op een Belgische website met een Nederlandse eigenaar terecht komt.

Van elektronica, maaltijdboxen tot gespecialiseerde honing: de buitenlandse concurrentie zal alleen nog maar toenemen. Dat gebeurt niet zomaar. Onze buurlanden beseften al lang dat de online kopen de toekomst was. Hun wetgeving en logistiek is aangepast. Binnenkort staan ook Chinese online reuzen als JD.com en Alibaba aan voor de deur. Onze achterstand is nu al rampzalig, niets doen gaat het enkel nog erger maken.

Vreemd genoeg hebben we eigenlijk alle troeven in handen om het lichtend voorbeeld in online handel te worden. Vlaanderen heeft een unieke centrale ligging, met 60% van de Europese koopkracht binnen een straal van 500 km. Geen enkele andere regio kan dat evenaren. We hebben onze talenkennis, exportcultuur en minister van digitale agenda Alexander de Croo die effectief zijn agenda omzet in daden. Door de taxshift hebben ondernemingen ademruimte en is de loonhandicap tegenover het buitenland gekrompen. Kortom: er is prima hardware, de perfecte basis, om van online winkelen een succesverhaal te maken.

Helaas is de software nog steeds hopeloos verouderd. Flexibel werken blijft vastzitten in een moeras van overheidsreglementering. Vakbonden verhinderen elke poging om daar iets aan te doen. De “nacht” begint in België volgens arbeidsregels al om 20u. Niet handig wanneer consumenten gewend zijn geraakt om hun bestelling de volgende ochtend aan hun de te krijgen. De miljoenen subsidies om kleinhandel te promoten zijn ook nog steeds gericht op het fysieke winkelaspect, bakstenen en cement. Er wordt veel gepraat over e-commerce, maar de cultuuromslag is er niet. Op vlak van online winkelen blijven we het Cuba van West-Europa.

Dat is volgens ons te wijten aan een fundamentele denkfout: vakorganisaties zien e-commerce vaak als een bedreiging voor traditioneel winkelen. Ergens is dat logisch: Zalando en Amazon zijn niet meteen de kleine ondernemer om de hoek. Maar uiteindelijk zijn het de wensen en verwachtingen van de consument die nu fundamenteel anders zijn. Dat draai je niet meer terug. We moeten daar, net als onze buurlanden, mee aan de slag. Het is vijf voor twaalf.

Ondernemer Bart Van der Leenen lanceerde daarvoor meer dan een jaar geleden het idee van een ‘Vlaamse e-commerce hub”, een gigantisch logistiek centrum dat alle aspecten van e-commerce uitvoert voor de duizenden kleine ondernemingen wiens middelen en tijd daarvoor tekort schieten. Prima idee. Online handel hoeft niet het speelterrein te zijn van buitenlandse mastodonten. Elke winkel zou zijn koek van de online handel moeten kunnen meepikken. Helaas moeten daarvoor eerst de wettelijke obstakels weg. Vakbonden verhinderen dat nu.

De faliekante obstructie tegen e-commerce moet stoppen. Het is nu echt het moment van de allerlaatste kans. Overreglementering in arbeidswetten moet eruit om in te spelen op de nieuwe consument. De ontwikkeling van e-commerce tegenhouden is perverse destructie van toekomstige economische welvaart.